FILM
In 1994 debuteerde Theu Boermans in de Nederlandse bioscopen met de film 1000 Rosen, over het leven in een grauwe industriestad diep in de provincie. Samen met zijn eigen theaterensemble De Trust had hij het toneelstuk waar de film op gebaseerd is al enkele keren opgevoerd. Dit keer waagde men zich samen aan een filmversie. 1000 Rosen werd zowel nationaal als internationaal met lof en prijzen overladen. De poging was geslaagd en men kon verder. Een volgende productie diende zich al snel aan toen Jan Blokker op de proppen kwam met het scenario voor de driedelige dramaserie De Partzianen, gesitueerd in het grauwe dorpje Baarlo, diep in Limburg anno 1944. Ook dit keer speelden enkele acteurs uit De Trust een aantal personages en nam Boermans de regie op zich en werd de serie zowel in het binnen- als buitenland gelauwerd. En terecht, want De Partizanen is een volwassen productie, die tot in de kleinste details perfect is uitgevoerd.

Op basis van ‘De Bospartizanen van Baarlo’ (Derix, 1980) en ‘Verzet: de 66 dagen van Baarlo’ (Hifwijk, 1982) schreef Jan Blokker een meeslepend relaas over de aangrijpende gebeurtenissen in Baarlo aan het eind van de oorlog. In de veronderstelling dat Nederland elk moment bevrijd zal worden, waagt een kleine verzetsgroep in Noord-Limburg zich aan een gedurfd avontuur. Overmand door overmoed ontwapenen ze meer dan dertig Duitse soldaten om deze vervolgens gevangen te houden in de schuur van de boerderij van een van de verzetslieden. Maar de geallieerden worden verslagen bij de Slag om Arnhem, de frontlinies worden immobiel gemaakt en De Partizanen belanden in een gevaarlijke situatie. De Duitsers krijgen lucht van de schuilplaats en uit nood vertrekt de groep samen met de gevangenen naar een geïmproviseerd kamp in het bos. Een gure herfst breekt aan. Een herfst die geen van hen ooit zal vergeten.

Op dezelfde wijze zoals Blokker het scenario van de succesvolle dramaserie Bij Nader Inzien (1991) construeerde, voorziet hij ook De Partizanen van een gelaagde en ingenieuze structuur. Vanuit het heden blikken verzetslieden en gevangenen van destijds terug op de onrustige periode die hun leven ingrijpend zou veranderen. De gebeurtenissen die zich in de herfst van 1944 hebben afgespeeld, worden vanuit het oogpunt van verschillende personages getoond. We zien als kijker dus niet objectief de feiten, maar telkens een gekleurde blik van wat er zich heeft afgespeeld. Door de memoires van iedereen naast elkaar te leggen is het aan de kijker zelf om deze tot een feitelijke reconstructie te vormen. Deze structuur zorgt ervoor dat de personages een grote mate van diepgang krijgen, omdat we inzicht krijgen in hun karakter – overdrijven ze bijvoorbeeld hun ‘heldendaden’ of niet? – en we het karakter van elk personage ook door de ogen van een ander personage leren kennen.

Dit zorgt ervoor dat je je als kijker sterk betrokken voelt bij datgene wat de hoofdpersonages meemaken. Doordat de karakters zo open en ‘eerlijk’ zijn, voelen alle handelingen als vanzelfsprekend aan. Ook zorgt deze constructie ervoor dat er een constante spanning aanwezig is; niet alleen in de situaties waarmee de verzetsgroep te maken krijgt – zo bevat de serie flink wat actie- en suspense-scènes -, maar ook in de zoektocht naar de motieven van de karakters zelf. Tel daarbij op dat de cast bestaat uit tal van bekwame acteurs en actrices die door Boermans zo geregisseerd zijn dat hun spel ingetogen en intens is, en er is voor de kijker geen ontsnappen meer aan. Opvallend is de constatering dat zowel tussen de jonge als de oude generatie acteurs eenzelfde fijne soort van chemie heerst; alsof we via flashbacks kijken naar authentieke opnamen uit de laatste oorlogsweken.

Deze belangrijke kracht van de serie mag zoals gezegd voor een groot deel worden toegeschreven aan de spelregie van Theu Boermans. Met zijn jarenlange ervaring als acteur weet hij het beste uit de cast naar boven te halen en het verhaal bovendien met verrassend veel flair, sfeer en engagement te verfilmen. De serie roept al snel vergelijkingen op met de beste werken van een aantal grote regisseurs of dure oorlogsproducies. Zo doet De Partzianen qua spel denken aan het werk van acteursregisseur Fons Rademakers, qua tempo en dynamiek – vooral van de actiescènes – aan het werk van Paul Verhoeven en qua sfeer aan het Amerikaanse oorlogsepos Band of Brothers. De authentieke art direction, voorzien van de meest prachtige decors, kleding en rekwisieten, brengen de laatste, bange oorlogsweken weer tot leven. Theo Bierkens legt dit alles oogstrelend vast en Lodewijk de Boer en Joan Berkhemer zorgen voor een sobere, effectieve muzikale ondersteuning.

De Partizanen vertelt kortom een aangrijpend en dramatisch verhaal over gewone mensen in een ongewone tijd, dat bijzonder sober en sfeervol is beschreven door Jan Blokker en ingetogen is verbeeld door Theu Boermans. Door de prima acterende cast – met Huub Stapel, Rik Launspach en Jaap Spijkers voorop -, de authentiek ogende art direction en het sfeervolle camerawerk van Theo Bierkens waant de kijker zich werkelijk in de waanzin die er heerste in Noord-Limburg anno 1944. De Partizanen is een serie die gezien mag, nee moet, worden.

Waardering: *****

BEELD
De Partizanen staat in het oorspronkelijke 1.78:1 beeldformaat op de dvd. Helaas is het beeld niet anamorf vastgelegd. Voor deze dvd-release heeft men gebruik gemaakt van de originele uitzendbanden van de KRO. In elke aflevering verschijnt enkele keren het logo van de omroep boven in beeld. De kwaliteit van de print is redelijk. Grote beschadigingen doen zich nergens voor, al is er duidelijk een digitale compressiefout waar te nemen op minuut 17.26 van aflevering 2. Tevens heeft de transfer last van constante beeldruis. De kleuren ogen natuurlijk en helder en voelen authentiek aan. Scherpte, detail, contrast en zwartniveau zijn zeker niet optimaal, maar ook nergens een bron van ergernis. Op de momenten dat er Limburgs gesproken wordt, is er ingebrande Nederlandse ondertiteling aanwezig. Helaas is het dus niet mogelijk deze uit te schakelen.

GELUID
Op het geluid, dat op deze dvd in een Dolby Digital 2.0 track is vastgelegd, valt niks aan te merken. De dialogen zijn goed verstaanbaar en de vele geluidseffecten en effectieve muziek komen mooi helder uit de speakers. Ondanks de technisch goede kwaliteit van het spoor, is het jammer dat er geen 5.1-track aanwezig is, daar er veel gebruik wordt gemaakt van geluidseffecten om een beklemmende sfeer te bewerkstelligen. Deze waren in een meer ruimtelijk en voller geluidsspoor vanzelfsprekend beter tot hun recht gekomen.

EXTRA’S
De uitgave bestaat uit drie dvd’s. Op de eerste dvd bevinden zich aflevering 1 en 2 van de serie, op de tweede dvd aflevering 3 (elke aflevering is netjes opgedeeld in zes hoofdstukken) en het eerste deel van de extra documentaireserie Het Verborgen Front. Op de laatste dvd staan vervolgens de laatste twee delen van deze extra. De documentaireserie belicht het verzet in Limburg ten tijde van de Tweede Wereldoorlog en bestaat uit de volgende afleveringen van elk 35 minuten:

I. De Kerk
In dit deel staat de relatie tussen de kerk en het verzet centraal. Tijdens de laatste maanden van de oorlog kreeg Limburg te maken met Franse krijgsgevangenen die uit de handen van de Duitsers ontsnapt waren. Sommige Limburgers gaven hen onderdak, waarbij ook de kerk een belangrijke rol speelde.

II. De Knokploegen
De Limburgse Knokploegen (KP’s) speelden tijdens de laatste maanden van de oorlog een belangrijke rol bij verzetsacties tegen de Duitsers. Leden van verschillende KP’s vormden tezamen de Bospartizanen, die zich schuilhielden in de bossen rond Baarlo en een groep Duitse soldaten krijgsgevangen hielden.

III. De Bospartizanen
Terwijl de geallieerden oprukten, kwamen de bospartizanen steeds meer in de problemen en zochten een goede schuilplaats om zich met hun gevangenen terug te trekken in afwachting van de bevrijding door de geallieerden. Interviews over de organisatie en leefomstandig-heden in het kamp, de fusillatie van enkele Duitse infiltranten, Duitse razzia’s en de bevrijding door de geallieerde troepen.

Het Verborgen Front biedt een interessante en informatieve kijk op het Limburgse verzet en vertelt het ware verhaal achter datgene wat in de serie getoond wordt. Tevens zijn er enkele setopnames van de serie te zien. Een prima toevoeging dus.

Speelduur
ca. 210 minuten
Distributie
Video Film Express
Release datum DVD
25 maart 2008
Verpakking
Digipack
Regio
2
Beeld
4: 3 Letterboxed widescreen (1,78)
Geluid
Dolby Digital 2.0 – Nederlands
Ondertiteling
Nederlands (ingebrand)
Extra’s
Documentaireserie Het Verborgen Front

Met dank aan Video Film Express voor het beschikbaar stellen van deze DVD !