Regisseur Rudolf van den Berg (Zoeken naar Eileen, De Johnsons) is na achttien jaar eindelijk weer terug met een ‘volledig’ Nederlandse film. Zijn Tirza, met Sylvia Hoeks en Gijs Scholten van Aschat in de hoofdrol, is de openingsfilm van het Nederlands Film Festival en is vanaf 30 september in de bioscopen te zien. Festival TV sprak met beide hoofdrolspelers over de film.

Interviews cast Tirza

Tirza openingsfilm NFF | Teaser Tirza

Tirza
Een paar dagen nadat Tirza en haar vriendje Choukri zijn vertrokken voor een reis door Namibië, heeft haar vader nog niets van hen gehoord. Hij vertrekt naar het Afrikaanse woestijnland om zijn dochter op te sporen en ontmoet daar Kaisa, die hem binnenvoert in haar wrede en bloederige wereld. Samen met haar ontdekt hij wat Tirza is overkomen; een lot dat huiveringwekkender is dan hij in zijn ergste nachtmerries heeft kunnen voorzien. Tirza is de verfilming van de gelijknamige roman van Arnon Grunberg.

Cast: Gijs Scholten van Aschat, Sylvia Hoeks, Johanna ter Steege, e.v.a.
Regie: Rudolf van den Berg
Scenario: Rudolf van den Berg, naar het boek van Arnon Grunberg
Producent: San Fu Maltha, Jeroen Koolbergen

Over de regisseur
Met Tirza levert Rudolf van den Berg zijn achtste speelfilm af. Kort na zijn afstuderen als politicoloog maakte Rudolf zijn eerste professionele documentaire: De Algerijnse Tijden, eerder een eenvoudige studie in lyriek en expressie dan een politiek statement. Niet lang daarna volgden nogal geruchtmakend De Plaats van de Vreemdeling, en Sal Santen rebel (1982). Dit eigenzinnige filmportret was goed voor een eerste Gouden Kalf.

De waardering voor zijn documentaire werk gaf Rudolf voldoende zelfvertrouwen om een mogelijke televisiecarrière op te offeren aan een heimelijk gekoesterde ambitie: speelfilms maken, geïnspireerd door zijn grote idolen Ingmar Bergman en Pier Paolo Pasolini. Zo trok hij, dertig jaar oud, op de bonnefooi naar Rome waar hij van Marco Ferreri een bescheiden baantje wist te krijgen om in Cinecittà de kunst af te kijken.

Het zou een beslissende ervaring blijken. Waar komt concreet filmregie op neer, wat behelst het dramatiseringsproces, hoe hanteer je de wisselwerking tussen mise-en-scène en fotografie? Maar misschien nog belangrijker dan deze ambachtelijke lessen was de ontdekking dat het wezen van filmkunst niet zozeer gelegen is in het tonen van de werkelijkheid, maar vooral in het tot uitdrukking brengen van iets ongrijpbaars, de onzichtbare dimensies achter de schijn der dingen.

Twee jaar na die Romeinse vuurdoop regisseerde Van den Berg zijn eerste speelfilm. Bastille (1984) won een Gouden Kalf voor beste regie en werd uitgebracht in Amerika. Er volgden meer speelfilms, naast heel persoonlijke (De Avonden, For my Baby) ook meer publieksgerichte zoals De Johnsons, Zoeken naar Eileen en The Cold Light of Day.

Na Snapshots (2002), zocht Rudolf het documentaire métier weer op. Een aantal jaren lang bleek het lastig een speelfilmproject van de grond te krijgen dat hem ter harte ging. Van den Berg besloot zich meer toe te leggen op het schrijven van scenario’s. Dat is een ander vak dan regisseren, maar jaren set-ervaring en vooral de lessen van de montagekamer droegen bij aan een eigen manier van scenario schrijven. Tirza is van die heroriëntatie het eerste resultaat. Eind 2010 gaat de volgende film in preproductie: het verhaal van de joodse verzetsheld Walter Süskind.

Van den Berg over het verschil tussen film en literatuur
“Film is een grover, brutaler medium. Dient sneller een knock-out toe. Literaire subtiliteiten moeten vaak worden opgeofferd omwille van de filmische kwaliteit. Verfilmingen zijn vaak minder dan het boek, juist als ze te letterlijk getrouw willen zijn. Film is fysieker. Uit dat beeld van de man en het meisje in de woestijn kwam zoveel filmgevoel naar voren, dat ik besloot ‘Tirza’ nog eens te lezen. Pas toen, in tweede instantie, realiseerde ik me dat dat oerbeeld een samenballing is van de kracht van het boek.’Tirza’ heeft een meesterlijke plot en met Jörgen Hofmeester als hoofdpersonage een intrigerende, beklagenswaardige antiheld. Na vijftig bladzijden wist ik dat het schreeuwde om een verfilming. Misschien wel omdat het een onzegbare dimensie heeft. Dat zijn de films waarvan ik hou. Die iets onzegbaars uitdrukken wat voorbehouden is aan film. No Country for Old Men bijvoorbeeld. Of 21 Grams. Ze raken je, maar je kunt nauwelijks onder woorden brengen waar ze over gaan.”

Tirza is de openingsfilm van het dertigste Nederlands Film Festival (22 september tot en met 1 oktober) en is vanaf 30 september in heel het land te zien.

Festival TV is onderdeel van de werkzaamheden van het Nederlands Film Festival. Gedurende het gehele jaar brengt Festival TV de filmliefhebber de nieuwste trailers, interviews, setverslagen en andere audiovisuele reportages. In samenwerking met het Nederlands Film Festival biedt NeerlandsFilmdoek haar lezers deze reportages aan en verschaft ze, ter verdieping, relevante achtergrondinformatie.