web analytics

De canon van de Nederlandse Film

Reacties zijn gesloten

Op 11 september presenteerde het Nederlands Film Festival de canon van de Nederlandse Film. Deze lijst van zestien Nederlandse films werd samengesteld door een commissie onder leiding van Jeltje van Nieuwenhoven. De canon bestaat uit belangrijke, gezichtsbepalende films die de veelzijdigheid van de Nederlandse filmgeschiedenis weerspiegelen. Het betreft dus geen lijst met de beste films uit onze vaderlandse filmgeschiedenis. Op het Nederlands Film Festival worden alle zestien films vertoond. De films vertegenwoordigen vrijwel alle genres: van documentaire tot speelfilm, van zwart-wit tot kleur en van live-action tot animatie. 

 

Vlak na het verschijnen van de canon werd er meteen al vanalles geroepen. Waar was Soldaat van Oranje? En wat te denken van films van Pim & Wim en Theo van Gogh? Of de Oscar winnende films De Aanslag, Karakter en Antonia? Waar zijn Louis van Gasteren, Frans Weisz en Jos Stelling? Genoeg vragen, waarop tot op heden geen antwoord gegeven is. De Nederlandse filmgeschiedenis is niet te vangen in een lijst van zestien films (waarom zestien?).

 

De commissie sluit haar voorwoord af door te stellen dat ‘een canon in de eerste plaats een uitgangspunt voor debat is’. Tot op heden is dat echter met de makers ervan nog niet gevoerd. Dit leverde niet alleen boze reacties op van bijvoorbeeld producent Matthijs van Heijningen – die een grote stempel heeft gedrukt op onze filmcultuur, maar niet op de lijst voorkomt – maar ook diverse dagbladen zetten hun vraagtekens bij het lijstje films. Vooral het Algemeen Dagblad oordeelde hard door het te bestempelen als ‘een treurig lijstje, samengesteld door een stelletje filmbobo’s dat gans filmend Nederland beledigd heeft met het afschieten van een meervoudige losse flodder’. 

 

Matthijs van Heijningen schreef zelfs een protestbrief aan festivaldirectrice Doreen Boonekamp. Hij noemde de commissie elitair – waar iets voor te zeggen valt, aangezien men voornamelijk voor artistieke en minder bekende filmmakers gekozen heeft – en vond het vreemd dat bijvoorbeeld het werk van Frans Weisz, Jos Stelling en Eddy Terstall niet op de lijst voorkwam. 

 

Het grote probleem van de canon zit hem echter niet in het ontbreken van titels of titels die er juist wel opstaan, maar uit het feit dat niemand van de commissie ook maar enige moeite doet áchter de lijst te gaan staan. Met veel excuses – in het boekje staat een soort van ‘excuuslijst’ met namen van regisseurs die niet zijn opgenomen, maar eigenlijk wel erg belangrijk zijn (geweest) voor onze filmcultuur – en haken en ogen werd een lijst gepresenteerd die ‘een beeld moest geven van de veelzijdigheid van de Nederlandse film’. Geen best of dus. En dat is misschien ook wel het probleem. Waarom geen stelligheid? Pas dan is er echte discussie mogelijk. Als er niet snel iemand opstaat om de canon ook met hand en tand te verdedigen, lijkt de samenstelling ervan nutteloos en is het een kwestie van tijd voor het lijstje óf aangepast óf uitgebreid gaat worden. En dat kan toch niet de bedoeling zijn geweest.

 

Hieronder een lijst van de zestien films waar al deze commotie door is ontstaan:
– De Mésaventure van een Fransch Heertje zonder Pantalon aan het Strand (1905)
Willy en Albert Mullens
– Een Carmen van het Noorden (1919)
Maurits Binger en Hans Nesna
– Regen (1929)
Joris Ivens
– De Jantjes (1934)
Jaap Speyer
– Houen zo! (1952)
Herman van der Horst
– Fanfare (1958)
Bert Haanstra
– Als twee Druppels Water (1963)
Fons Rademakers
– Blind Kind (1964)
Johan van der Keuken
– Ik kom wat later naar Madra (1965)
Adriaan Ditvoorst
– Living (1971)
Frans Zwartjes
– Turks Fruit (1973)
Paul Verhoeven
– Flodder (1986)
Dick Maas
– Het Zakmes (1992)
Ben Sombogaart
– De Noorderlingen (1992)
Alex van Warmerdam
– Het is een Schone Dag Geweest (1993)
Jos de Putter
– Father & Daughter (2000)
Michael Dudok de Wit

 

Alle films uit de Canon zullen op het Film Festival te zien zijn. Voor een compleet programma-overzicht en de mogelijkheid kaarten te bestellen kunt u terecht op de site van het Nederlands Filmfestival: filmfestival.nl. Een aantal films uit deze canon zullen hier binnenkort speciaal in de aandacht worden geplaatst door de publicatie van een achtergrondartikel.

Reacties zijn gesloten.