Tamar van de Dop debuteerde in 1986 als actrice in de speelfilm Op Hoop van Zegen. Wat volgde was een succesvolle acteercarrière met veel mooie rollen. In 2003 maakte ze haar eerste korte film, Lot, en een jaar later volgde Schat. Beide films werden enthousiast onthaald en Lot wist internationaal zelfs diverse prijzen in de wacht te slepen. Op 8 februari gaat haar eerste lange speelfilm in première: Blind, over de liefde tussen een blinde jongen en een letterlijk en figuurlijk door het leven getekende jonge vrouw. Leven we echt in een wereld waarin het uiterlijk alles bepaalt of maakt ware liefde blind?

Droomdebuut
Al in één van de eerste scènes van de film bekruipt je dat zacht strelende en kriebelende gevoel. Dat gevoel van: dit is zo’n film die je helemaal leeg kan gaan zuigen en emotioneel kan gaan raken. Een film die je kan breken om je vervolgens met net zoveel liefde en zorgzaamheid weer te maken. In die betreffende scène zien we hoe de onhandelbare, blinde Ruben gooit en smijt met alles wat binnen zijn bereik ligt. Schreeuwt en schopt naar iedereen die in zijn buurt komt. Tot het moment waarop de met littekens verminkte Marie zijn kamer betreedt en de richting haar hoofd gegooide kop en schotel vastberaden en zwijgzaam onderschept. De stilte die hierop volgt maakt meer los dan duizend woorden. Het is oogverblindend en hartverscheurend. Je voelt dat het klikt, dat er iets gebeurt. Beeld en woord, geluid en stilte, de wisselwerking tussen de twee hoofdrolspelers: het past allemaal precies.

De anders zo uitbundige Halina Reijn vervult op een ontroerende en bewonderenswaardig ingetogen wijze de rol van Marie, die haar hele jeugd heeft moeten aanhoren hoe lelijk ze wel niet was. Marie is derhalve een eenzame en onzekere vrouw. Maar een vrouw met een hart en ziel, een vrouw in het bezit van pure pracht en liefde: van buiten verminkt, maar van binnen zit een schoonheid die je maar zelden ziet. Regisseuse Tamar van den Dop plaatst Marie vaak tegen een desolate en weinig kleurrijke achtergrond, struinend door prachtige winterlandschappen. Het contrasteert fel met de wereld zoals Marie die ervaart. Voor haar komt de schoonheid van het leven pas naar boven wanneer ze zichzelf kan zijn, niet bang is voor de reactie van de buitenwereld.

Joren Seldeslachts speelt de vanaf zijn vroege jeugd blind zijnde Ruben. Op het moment dat de film begint kwijnt hij weg in zelfmedelijden en zit hij vol frustratie. Hij werkt de ene na de andere voorlezeres de deur uit. Marie weet hem echter in toom te houden en langzaamaan ontwikkelt Ruben zich tot een volwassen jonge man, die op gevoelige wijze kennis neemt van pure schoonheid en ware liefde. Seldeslachts maakt dit verwordingsproces met zijn uiterlijk bleke, maar krachtige spel van binnenuit niet alleen geloofwaardig, maar ook meeslepend en pakkend. De scènes tussen Ruben en Marie zitten vol met kleine, subtiele handelingen en beelden die stuk voor stuk meer zeggen dan duizend woorden. Het scenario van Van den Dop laat veel ruimte voor suggestie, waardoor het verhaal nergens vervalt in clichématig geneuzel. De paar kleine haperingen in het verhaal vormen door alle schoonheid en klasse eromheen geen groot obstakel. Van den Dop maakt een film die zowel het oog, als het hart streelt. Een droomfilm over de essentie van het leven: pure schoonheid en pure liefde.

Hypnotiserend
Regisseuse en scenariste Tamar van den Dop schept een eigen universum en creëert voor zichzelf op die manier meer ruimte en mogelijkheden, waar ze ook gretig gebruik van maakt. Door de verlaten en uitgestrekte landschappen krijgt het geheel een tijdloze en universele uitstraling. Een uitstraling die past bij het eveneens tijdloze en universele verhaal. De beelden zijn vaak hypnotiserend mooi. Het kleurenpalet van een film was nimmer zo helder en levendig. Visueel is de film dan ook van beeldschone pracht. De sfeervolle en haast klassieke muzikale ondersteuning van Tom Holkenborg is gevoelig en subtiel. Door de goede afwisseling tussen stiltes en geluid, wordt de kracht van de soundtrack versterkt.

Betoverende schoonheid
Wanneer Ruben een voorstelling maakt van de ruimte om zich heen of de beschreven situaties uit het boek vertaalt naar eigen beelden, zien we de meest prachtige kleuren. Opeens besef je hoe mooi de wereld kan zijn. Rubens blik is onaangetast en in zijn gedachte ziet hij de essentie van alles wat onze wereld rijk is. Nog nooit zag water er zo schoon uit, was sneeuw zo wit en waren goudvissen zo betoverend mooi. Als hij weer kan zien, is de wereld opeens vreemd terrein. Alles schittert, alles blinkt. Ieder detail. Het maakt hem angstig, maar die angst is niks vergeleken bij de angst waarmee Marie worstelt: zij kent de wereld. Zij weet hoe het leven in elkaar zit. Maar liefde is blind. Ware liefde is blind, en van betoverende schoonheid. Een schoonheid waar wij alleen maar van kunnen dromen. Tamar van den Dop laat dit alles zien door de ogen van een blinde jongen. Kan het nog krachtiger?

Blind leert de mens kijken. Niet van buiten, maar van binnen. Blind laat zien waar de pure liefde en schoonheid zich verborgen houdt. Blind laat voelen hoe liefde behoort te zijn. En tenslotte: ja, liefde maakt blind.

Waardering:
****

Blind (2007)
Regie: Tamar van den Dop
Scenario: Tamar van den Dop
Producent: Petra Goedings
Camera: Gregor Meerman
Muziek: Tom Holkenborg
Met: Joren Seldeslachts, Halina Reijn, Katelijne Verbeke, Jan Decleir, Amaryllis Uitterlinden, Lien de Graeve e.v.a.
Taal: Nederlands
Duur van de film: 98 minuten / Kleur
Distributie: Buena Vista Netherlands B.V.
Te zien vanaf: 8 februari

Rechten foto’s: Victor Arnolds