Tijdens het Nederlands Film Festival staat de relatie tussen film, technische ontwikkelingen en met name de digitale beeldcultuur centraal in het programma-onderdeel Beeldenstorm. Eén van de films die vertoond wordt in het kader hiervan is de documentaire Cornelis Verolme, Scheepsbouwer.
Beeldenstorm
Filmmakers zijn verhalenvertellers, verhalenvertellers in beeld en geluid. En film is een door techniek voortgedreven kunstvorm. Technische ontwikkelingen als geluid, kleur, Cinemascope en 3D voegden telkens weer een nieuwe dimensie toe aan film en de kijkervaring. De afgelopen twee decennia veroorzaakte de digitalisering een explosieve groei van innovaties. Met het programma Beeldenstorm maakt het NFF zich op voor de toekomst. Het festival toont momenten uit de filmgeschiedenis waarin technische innovatie de film ingrijpend veranderd heeft. Door middel van presentaties, debatten en diverse projecten onderzoekt het programma nieuwe vormen van audiovisueel vertellen.
Cornelis Verolme, Scheepsbouwer (1967)
Geregisseerd door Roelof Kiers
met Cornelis Verolme, Roelof Kiers, e.a.
In 1967 maakte AVRO-programmamaker Roelof Kiers een documentaire over scheepsbouwer Cornelis Verolme. Het portret van slechts 38 minuten ging de Nederlandse filmgeschiedenis in, omdat de regisseur de eerste in ons land was die gebruik maakte van een nieuwe stijl in documentaire-maken: Direct Cinema.
Direct Cinema
Kiers was een groot bewonderaar van de Amerikaanse filmmaker Richard Leacock. Nog voordat zijn eigen carrière van start ging, liep hij bij hem stage, en zorgde hij ervoor dat diens films op de Nederlandse televisie verschenen. De Nederlandse documentairemaker leek vooral geboeid door de cameravoering. Er werd vanaf de schouder gefilmd, zodat de hoofdpersoon altijd gevolgd kon worden, dicht op de huid.
Die Direct Cinema-stijl ging Kiers ook zelf toepassen. Samen met cameraman Mat van Hensbergen maakte hij een reeks portretten van bekende Nederlanders, waaronder de scheepsbouwer Cornelis Verolme. Vooral die aflevering zorgde voor een opmerkelijke documentaire, omdat Kiers er zijn hoofdpersoon ondervraagt zonder enige terughoudendheid. De machtige industrieel, die voor de buitenwereld charisma en gezag uitstraalt, wordt zo kleiner en kleiner gemaakt.
Cornelis Verolme, Scheepsbouwer betekende de definitieve doorbraak van de Direct Cinema-stijl in Nederlandse documentaires. Leonard Retel Helmrich voerde onlangs die stijl nog verder door in het geprezen Stand van de Sterren, nu in competitie voor het Gouden Kalf. De zelf ontwikkelde cameravoering doopte hij als Single Shot Cinema.