Eergisteren probeerde Willem Holleeder via een kort geding de uitbreng van De Heineken Ontvoering tegen te houden. Holleeder vond dat hij in de film wordt neergezet als een meedogenloze boef en dat fictie en werkelijkheid voor de kijker niet meer te onderscheiden zijn. De rechter oordeelde anders. Holleeder is niet de eerste die de uitbreng van een film in ons land probeerde tegen te gaan. NeerlandsFilmdoek selecteerde drie films die het ook tot de rechtszaal schopten.

1963: Freddy Heineken vs. Als twee Druppels Water
In 1963 was Freddy Heineken betrokken bij de verfilming van ‘De donkere Kamer van Damocles’ van W.F. Hermans. Heineken verzorgde de financiering en deed dit volgens regisseur Rademakers vol enthousiasme: “Ik ging het hele rijtje rijke mannen af en kwam toen bij Heineken. Die liet me niet eens uitspreken, hij riep meteen: ‘Ik doe mee, ik betaal alles’. Ik heb die andere mannen toen een keurig bedankbriefje geschreven.” Het budget bedroeg naar schatting zo’n zeshonderdduizend gulden. Eén van de eisen die Heineken voor het maken van de film aan Rademakers stelde, was dat zijn vriendin, Nan Los, een van de hoofdrollen moest vertolken. Toen de film in 1983 geprogrammeerd stond bij de TROS, was Los echter niet meer Heinekens vriendin. Heineken wilde niet dat de film vertoond werd en besloot een advocaat in de arm te nemen, die de uitzending wist te voorkomen. Pas in 2002, na de dood van Freddy Heineken, werd de film voor het eerst op televisie vertoond.

1974: Coca-Cola vs. Alicia
Pim & Wim (De la Parra & Verstappen, red.) hadden in hun carrière al heel wat personen en instanties geprovoceerd. Toen ze in hun nieuwste productie Alicia een masturbatiescène met een Coca-Cola flesje inlasten, was de frisdrankgigant de pineut. ‘Wie deze scène heeft gezien,’ betoogde de advocaat van Coca-Cola, ‘krijgt een vieze smaak in de mond en zal daarna minder gauw een frisdrank gebruiken.’ Onder het mom van het merkenrecht stelde de rechtbank Coca-Cola in het gelijk en zagen Pim & Wim zich gedwongen in mum van tijd de scène opnieuw op te nemen, wat het duo 10.000 gulden kostte. Inmiddels circuleren er verschillende versies van de film: naast een versie met de opnieuw geschoten scène (voorzien van een wijnfles), werd er in de jaren tachtig een videoband op de markt gebracht met daarop nog de originele ‘Coca-Cola fles versie.’ Bekijk het door NLFilmdoek aangeleverde fragment aan Pauw en Witteman hier (vanaf 7.30).

1985: Marga Minco & Loek Dikker vs. Het Bittere Kruid
Het was nogal wat, het post-productieproces van Het Bittere Kruid. Eerst probeerde de schrijfster van het boek (Marga Minco) waar de film op gebaseerd is uitbreng van de film tegen te houden, daarna ondernam componist Loek Dikker een poging. Minco vond de film een misvorming van haar autobiografische werk en spande een kort geding aan. De rechter stelde haar in het gelijk, maar vond dat het individuele belang van de schrijfster niet opwoog tegen de financiële belangen van de makers. De film mocht dus worden uitgebracht, maar Minco kreeg de mogelijkheid zich via een korte titeltekst van de film te distantiëren. Ook in het geval van Loek Dikker – die producent Rob Houwer ‘groteskte verminking’ van zijn filmmuziek verweet – oordeelde de rechtbank dat het financiële belang van de makers groter was. De film verscheen gewoon in de zalen, maar deze negatieve publiciteit had het publiek flink doen twijfelen aan de integere bedoelingen van de makers en Het Bittere Kruid werd dan ook pover ontvangen en bezocht.