Redacteur Frank van der Laan constateert dat de Nederlandse arthousefilm in 2009 floreerde en zag een centrale rol weggelegd voor het landschap.
Je zou dat bijna vergeten met de storm aan populaire films van de laatste maanden. Maar de arthousefilms van dit jaar waren van bijzonder hoog niveau. Gelukkig maar, want het internationale bioscooplandschap zal waarschijnlijk getekend worden door de arthouseproducties. Die worden, anders dan de grote producties, wereldwijd vertoond op grote en kleine festivals.
Schoonheid
Urszula Antoniak positioneerde in Nothing Personal een klein Nederlands meisje tegenover het weidse, ruige Ierse landschap en voila … prachtige wrijving in een indrukwekkende film. Het rustig uitgesponnen panorama won internationale prijzen, onder andere op festivals als die van Marrakech, Sevilla en Locarno. Gecombineerd met vele nominaties wereldwijd lijkt deze film zich te kunnen meten met internationale arthouse producties, iets dat Nederlandse films van de laatste jaren bijna niet lukte.
Passie
Tramontana maakte indruk door het Spaanse landschap te tonen zoals het niet vaak in beeld wordt gebracht: ruig, koud, guur en toch bijzonder hartstochtelijk: on-Nederlands eigenlijk.
Vergezichten
In Kan door Huid heen staat het landschap, net als in Tramontana, in contrast met de bebouwing. Marieke (Rifka Lodeizen) wil ontsnappen aan een wrede stedelijke omgeving en koopt een boerderijtje in Zeeland. Slechts in vergezichten buiten de boerderij is haar vrijheid voelbaar. Binnen heerst een zware, beklemmende sfeer, neergezet door sfeerrijke mise-en-scene, driftige montage en wild camerawerk op de huid van het personage. ‘Leef! Ga naar buiten!’, schreeuwt de film tegen het hoofdpersonage. Deze schreeuw bereikte een groot deel van de wereld met vertoningen in onder andere Berlijn, Transilvania, New York en ongetwijfeld later dit jaar op Cannes.
Bush
Minder succesvol is Renzo Martens, maar niet minder bijzonder. Wat de kunstenaar in Episode 3, Enjoy Poverty met het landschap van Kongo doet is moeilijk onder woorden te brengen, maar aanstootgevend en onvergetelijk is het zeker.
Barry Atsma, Chris Zegers en Linda de Mol wakkeren het nationalisme binnen de Nederlandse cultuur aan. De grensoverschrijdende landschappen van de arthousefilms zetten de Nederlandse film internationaal op de kaart, met vertoningen en prijzen over de hele wereld. Vergeleken met eerdere jaren is er in 2009 dan ook bijzonder weinig te klagen voor de arthouseliefhebber; doe mij nog maar zo’n jaar!
