FILM
“Gerard was getrouwd met het ongelukkig zijn.”

Gerard Thoolen (1943-1996) begon zijn carrière bij het experimentele Werkteater en speelde in 1980 zijn eerste filmrol met de hoofdrol in Het Teken van het Beest van Pieter Verhoeff. Het betekende het begin van een imposante acteercarrière, waarin de ene mooie rol volgde op de andere. Van het artistieke Opname tot de miljoenenproductie De Vliegende Hollander en van het kunstzinnige De Smaak van Water tot de meer mainstream Van Geluk Gesproken: Thoolen zette elke rol, hoe karikaturaal of subtiel ook, naar zijn hand waardoor zijn karakters zonder uitzondering mensen van vlees en bloed werden.

Zo talentvol en charismatisch op toneel en film, zo moeilijk te doorgronden was Thoolen in de persoonlijke sfeer. Op de set en in het dagelijks leven maakte hij het de medemens soms behoorlijk lastig, terwijl hij op andere momenten weer  de gentleman himself was. In 2003 maakte Pieter Verhoeff, gefascineerd door Thoolens verschijning, een documentaire over de acteur. Aan de hand van gesprekken met vrienden, familieleden en collega’s probeert Verhoeff een blik te werpen op de persoon en het leven van Thoolen. Daarbij plaatst hij door middel van filmfragmenten de rollen die de acteur speelde in de context van diens leven.

Voor Alles komt ergens van nodigde Verhoeff tientallen vrienden, familieleden en collega’s uit om tijdens een diner herinneringen op te halen aan de in 1996 aan AIDS overleden acteur Gerard Thoolen. Deze overlevering is van een overweldigende liefde: een neef die op het hysterische af een telefoongesprek met Gerard in Noorwegen nadoet; Olga Zuiderhoek die verzucht dat ze bandjes voor hem opnam met ‘de jammende papegaai’ omdat ze ooit gillend van de lach de auto moesten stoppen toen ze dat samen op de radio hoorden; Joop Admiraal die oprecht warme herinneringen ophaalt aan de tijd dat ze samen in een huis woonden terwijl hij bij de Jellinek kliniek liep en Thoolen depressief in bed lag, flirtend met zelfmoord; en Peter Faber die zingend een ode brengt aan zijn overleden vriend.

Alles komt ergens van is een prachtig, indringend portret over een eenzaam en depressief, maar ook warm en liefdevol persoon. Door het weerzien tussen familieleden, vrienden en bekenden komen veel persoonlijke verhalen en herinneringen naar boven. Collega’s als Peter Faber en Joop Admiraal spreken ontroerd en vol liefde over de persoon Thoolen. Tussen deze gesprekken door worden we getrakteerd op filmbeelden, archiefbeelden en stukken uit het dagboek van Thoolen. De citaten uit zijn dagboek zijn indrukwekkend; licht filosofisch en poëtisch verwoordt Thoolen zijn diepste gedachten en gevoelens. Zijn eenzaamheid en wanhoop worden voelbaar.

“Oh, bring me back home! Oh, bring me back home! Breng me terug naar huis, naar mijn vader en mijn moeder …”

Het levensverhaal van Thoolen is niet een zoals je ze tegenkomt in een jongensboek, in zijn jeugd heeft hij veel tegenslagen gekend en later leefde hij van de ene depressie naar de andere. Thoolen zelf was ook niet altijd even makkelijk. Waarom kon Thoolen op momenten opeens zo onaardig zijn? Waarom was hij zo vaak depressief? Door het ophalen van jeugdherinneringen en verslagen uit Thoolens dagboek zoekt Verhoeff naar een stevige basis die deze vragen kan ophelderen en verklaren. Zijn leven was moeilijk, zat vol tegenslagen. Het acteren was voor Thoolen een uitlaatklep, de kans om te overleven. Door de persoonlijke verslagen van vrienden en familie en de uitstekend aansluitende dagboek- en filmfragmenten weet Verhoeff dit bijzonder persoonlijk en ontroerend weer te geven. Hilarisch is het fragment uit een interview met René Mioch; de bevlogenheid en het ongegeneerde gedrag van Thoolen waarmee hij Mioch te kijk zet weten de kijker nog in te palmen ook. Een tekenend fragment bovendien; zijn onbevangenheid, jeugdige elan en immens grote passie komen samen.

Deze indrukwekkende documentaire werpt een unieke, ontroerende en indringende blik op het leven van een veel te vroeg gestorven man: een groot acteur en een boeiend persoon. Na afloop zit je met hetzelfde gevoel als dat wat veel van zijn vrienden en familieleden hebben: het is goed dat hij nu rust heeft.

“En tenslotte: alles komt ergens van.”

Waardering: **** half

BEELD
De print oogt degelijk. Het letterbox vastgelegde beeld heeft een redelijke scherpte en contrast. De kleuren ogen mooi natuurlijk. Het recent opgenomen geheel, met vrienden en bekenden van Thoolen, is vrij van beschadigingen en goed van kwaliteit, al is er een flinke portie grain aanwezig.  De kwaliteit van de getoonde filmfragmenten en archiefbeelden is wisselend. De ene scène bevat meer vuil dan de andere. Dit heeft te maken met de kwaliteit van het vaak beperkte bronmateriaal.

GELUID
De film is voorzien van een Dolby Digital 2.0 track (192 kb/s). Ook het geluidsspoor is degelijk te noemen. De muziek van Cees Bijlstra is mooi en bevat een redelijke laag. De dialogen tussen vrienden en bekenden zijn goed te volgen en de voice-over komt mooi helder uit de twee frontspeakers.

EXTRA’S
De DVD is voorzien van een simpel menu, met op de achtergrond muziek van Cees Bijlstra. Via dit menu kun je de film afspelen en een aantal weinig toevoegende extra’s, een fotogalerij en filmcredits, selecteren. Jammer dat er geen compleet interview met Gerard Thoolen terug te vinden is.

Speelduur
ca. 78 minuten
Distributie
Cineview
Release datum DVD
15 januari 2005
Verpakking
Keepcase
Regio
2
Beeld
4:3 Letterboxed
Geluid
Dolby Digital 2.0 – Nederlands
Ondertiteling
Geen
Extra’s
Fotogalerij
Filmcredits