FILM
Regisseur Ate de Jong werd in 1976 door Matthijs van Heijningen benaderd om een deel te draaien voor de episodefilm Alle dagen feest. Deze stemde toe, in de hoop zichzelf op deze manier in de kijker te kunnen spelen. In de pers werd zijn bijdrage echter afgedaan als ‘kleurloos’ en vooralsnog toonde geen enkele producent interesse om hem te helpen bij het financieren van zijn eerste lange speelfilm. De Jong besloot hierop om het heft zelf in handen te nemen. Met het geld dat hij had overgehouden aan Alle dagen feest, zette hij eigenhandig het project Blindgangers op. Het productiefonds was bereid mee te financieren, mits hij gevestigde producenten bereid kon vinden hulp te bieden. Uiteindelijk namen Olga Madsen en Frans Rasker deze taak op zich. Ate de Jong kon zijn eerste lange bioscoopfilm gaan regisseren.

Blindgangers (1977)
Derek de Lint en Ans Beentjes spelen het stel Mark en Daniëlle, van wie de relatie na een gelukkige periode onder druk komt te staan. Tijdens hun relatie heeft Daniëlle zich ontwikkeld tot een emotioneel evenwichtige vrouw, terwijl Mark min of meer stil is blijven staan. Ze vechten beide voor hun relatie, maar ondanks dat dreigen ze uit elkaar te groeien.

Het lowbudget project Blindgangers is een sympathiek en interessant regiedebuut van Ate de Jong. Met dynamisch camerawerk en twee goede hoofdrolspelers portretteert De Jong op geslaagde wijze herkenbare relatieproblemen tussen man en vrouw. De verschillen in opvatting over seks, het krijgen van kinderen en wat liefde nou eigenlijk is: vragen die in elke relatie wel eens de hoek om komen kijken. De film leunt sterk op de dialogen tussen de hoofdrolspelers. Gelukkig komen deze vrij naturel over en heb je nergens het idee naar papieren verzinsels te luisteren. De ‘debuterende’ De Lint maakt met zijn charmante en charismatische verschijning indruk. Ook Ans Beentjes zet geloofwaardig een tobbende vrouw neer. De Jong weet met zijn kleinschalige en beperkte debuut de kijker de volle speelduur te boeien en presenteert bovendien een interessante karakterstudie.

Waardering: *** half

Dag Dokter (1978)
De jonge medicus Jimmy (Billy Ward) is de gedoodverfde opvolger van de succesvolle professor Bernard (André van den Heuvel), zijn leidinggevende en tevens zijn schoonvader. Bernard voelt zijn einde naderen en wil Jimmy overhalen om zijn praktijk voort te zetten. Jimmy besluit hier niet op in te gaan en wil het liefst terug naar Amerika om daar laboratoriumonderzoek te verrichten. Dit levert de nodige spanning op met zijn vrouw Ingrid (Monique van de Ven). Ingrid vindt een luisterend oor bij Theo (Derek de Lint), die wél voor haar klaar staat.

Dag Dokter is, net als Blindgangers, een kleine film. Een film die zich voornamelijk binnenshuis afspeelt en zich focust op de problemen in relaties. Hoewel de film soms wat onevenwichtig is en de acteurs niet altijd weten te overtuigen, slaagt De Jong er uiteindelijk toch in om de kijker voor zich te winnen. Na een wat moeizaam begin, waarin niet echt duidelijk is welke kant men nou eigenlijk op wil gaan, wordt de film steeds interessanter. Als De Jong besluit zich te focussen op de situatie rondom professor Bernard, overtuigend neergezet door André van den Heuvel, ontpopt zich langzaamaan een degelijk en soms zelfs pakkend drama. Richting het einde draaft de film soms iets te ver door en komen sommige scènes wat geforceerd over. Dit is echter eerder charmant dan storend: het tekent de gedrevenheid en (over)moed van een jonge filmmaker. Wederom een sympathieke film, dit keer voorzien van een fijne sfeer, aardig spel en een aantal sterke scènes.

Waardering: ***

Na deze twee kleinschalige, psychologische drama’s, waagde De Jong zich nog één keer aan een drama dat handelde rondom de psyche van de mens: gesteund door Van Heijningen maakte hij in 1980 de film Bekende gezichten, gemengde gevoelens, naar het gelijknamige toneelstuk. Een jaar later volgde zijn definitieve doorbraak met de verfilming van Maarten ’t Harts Een vlucht Regenwulpen. Nu, ruim 25 jaar later, staat De Jong te boek als een publieksfilmer en vakbekwaam regisseur. In de jaren zeventig tot en met negentig werkte De Jong in een vlot tempo aan zijn filmografie. De laatste jaren is het echter erg stil rondom de regisseur. Zijn laatste film, Fogbound, dateert alweer uit 2002.

FILMGESCHIEDENIS
Ook Ate de Jong is ooit klein begonnen. Na de episodefilm Alle Dagen Feest (1976), waarin De Jong het eerste deel voor zijn rekening nam, wilde hij zelf een langspeelfilm regisseren. Met een budget van 170.000 gulden (waarvan 20.000 van De Jong zelf kwam) maakte hij toen in 1977 de film Blindgangers, met in de hoofdrol Derek de Lint. Deze laatste had hiermee zijn eerste hoofdrol te pakken. De Lint debuteerde een jaar eerder in de Franse film Barocco. De reacties van de pers waren welwillend, al viel er veel op het geheel aan te merken. De film deed het heel redelijk in de bioscopen en De Jong had het budget al snel terugverdiend.

Na het bemoedigende lowbudget project Blindgangers had De Jong de smaak te pakken en wilde hij verder met het maken van langspeelfilms. Hij zocht hiertoe contact met de inmiddels ervaren mentor Fons Rademakers. De Jong was van mening dat Rademakers een stimulans kon zijn voor jonge, talentvolle makers en vroeg Rademakers om als producent van zijn nieuwe project op te treden. Deze had daar wel oren naar en wist uiteindelijk 400.000 gulden bij elkaar te sprokkelen. Wederom viel er genoeg op het geheel aan te merken en was de film verre van foutloos, maar ook deze keer bedekten de welwillende critici de fouten met de mantel der liefde. Het publiek bleef deze keer echter wél massaal weg.

BEELD
Het beeld van beide films oogt zeer matig. Beide prints zitten vol met spetters, filmspots, krassen en andere beschadigingen. Ook beeldruis en filmgrain zijn zeer nadrukkelijk aanwezig. Helderheid, contrast, zwartniveau en de kleurbalans zijn bedroevend; een gemiddelde videoband zou er nog niet mee wegkomen. Bij Blindgangers valt het beeld tussen de 52e en 55e minuut soms even een seconde weg.

GELUID
Het geluid is in beide gevallen vastgelegd in een Dolby Digital 2.0 (192 kb/s) spoor. Beide tracks klinken matig. Bij Blindgangers valt het geluid soms even een seconde weg en ruist en bromt de track het grootste deel van de tijd. De muziek komt weinig warm en dynamisch uit de frontspeakers. De dialogen zijn ondanks alles goed te volgen. Met het geluidsspoor van Dag Dokter is het niet veel beter gesteld, al valt de track hier nergens weg.

EXTRA’S
De films staan samen op één dvd. Via het primitieve menu van de dvd heb je voor beide films de keuze om de film af te spelen, of om naar de hoofdstukindeling te gaan. Beide films zijn opgedeeld in een krappe zes hoofdstukken. Via het menu zijn ook trailers te bekijken van recente Nederlandse films die door Bridge zijn uitgebracht: Afblijven en DoodEind.

Leuk en goed initiatief om deze films op dvd uit te brengen, maar waarom moet het wéér zo beschamend slecht, zonder moeite te steken in beeld, geluid en extra’s? De indeling van de films, zowel op het hoesje als in het menu, getuigt bovendien al van weinig betrokkenheid. Waarom staat de film die Ate de Jong later maakte bovenaan genoemd? Waarom is de tekstindeling op de hoes bij beide films verschillend?

Wanneer staat er in Nederland iets of iemand op om het cultureel erfgoed een respectvolle behandeling te geven?

Speelduur
ca. 183 minuten
Distributie
Bridge Entertainment
Release datum DVD
17 januari 2007
Verpakking
Keepcase
Regio
2
Beeld
4:3 letterboxed
Geluid
Dolby Digital 2.0 – Nederlands
Ondertiteling
Geen
Extra’s
Promotrailers