FILM
In 1962 schreef Tonke Dragt ‘De Brief voor de Koning’, dat destijds direct bekroond werd met de prijs voor het beste kinderboek van het jaar. Inmiddels zijn er meer dan een miljoen exemplaren verkocht en is het boek zelfs uitgeroepen tot het beste jeugdboek van de afgelopen vijftig jaar. Een verfilming kon, zeker nu we in een tijdperk leven waarin digitale technieken het mogelijk maken totaal nieuwe werelden te creëren, dan ook niet uitblijven. Met een budget van 7,5 miljoen euro is De Brief voor de Koning de duurste Nederlandse productie van het jaar en zijn de verwachtingen van de fans hooggespannen. De film is echter bij lange na niet zo meeslepend als het boek, maar kent wel genoeg vaart om te blijven boeien.

In De Brief voor de Koning volgen we de zestienjarige Tiuri, die aan de vooravond van zijn ridderschap staat. Hij moet nog een laatste proef doorstaan; één nacht in absolute stilte waken in de witte kapel. Tiuri zet zijn toekomst als ridder op het spel wanneer een stervende ridder hem een opdracht geeft. Hij moet een uiterst geheime brief voor de Koning van Unauwen bezorgen. Tiuri gaat op pad en het de tocht leidt hem door donkere bossen, met sneeuw bedekte bergen en dalen, waar het gevaar altijd op de loer ligt. Meer dan eens wordt hij achterna gezeten door de Rode Ruiters van Eviellan, vecht hij tegen verraad en moet hij zijn onschuld bewijzen.

Eén van de problemen van De Brief voor de Koning is dat deze op papier avontuurlijke en spannende tocht op het witte doek nergens wil schitteren. De film hobbelt van de ene scène naar de andere en kent nauwelijks enerverende of dramatische hoogtepunten. De Brief voor de Koning is hierdoor noch spannend, noch aangrijpend, maar enkel onderhoudend. Hoofdpersonage Tiuri toont, ondanks alles wat hij meemaakt, maar zelden enige emotie en maakt gedurende de film geen noemenswaardige ontwikkeling door. Het geven van een eigen gezicht aan de personages, het creëren van mensen van vlees en bloed – iets waar Tonke Dragt in het boek uitstekend in slaagt – wil in de film maar niet lukken.

Deze tekortkoming doet zich ook voor bij het grootste deel van de karakters die een minder grote rol spelen in de plot. De personages die Tiuri op zijn tocht ontmoet, zijn vrijwel allemaal stereotype karakters waarin de acteurs – vaak niet eens de minste, zo zien we onder meer Michiel Romeyn, Jeroen Willems en Derek de Lint terug – er lustig op los schmieren en voorzien zijn van ruwe baarden en vieze tanden. Hierdoor blijft het allemaal oppervlakkig en kindvriendelijk.

Ondanks de grootse locaties, prima art-direction en authentiek (rauw) ogende kostuums en rekwisieten – voor de opnamen week men uit naar locaties in onder andere Duitsland, Luxemburg, Frankrijk en Schotland – lukt het de makers zelden de kijker het gevoel te geven dat er gekeken wordt naar een groots en meeslepend epos. Dit is voornamelijk het gevolg van het ontbreken van totaalshots en rustmomenten. Director of photography Jules van den Steenhoven werkt veel met (nagenoeg statische) kaders waarin zich weinig open ruimte bevindt, waardoor de kijker nergens in staat wordt gesteld orde aan te brengen in het geheel. Hierdoor lukt het niet de kijker bij het getoonde te betrekken en laat men het na de productie enige glans, extra vaart, grootsheid of dynamiek mee te geven.

De Brief voor de Koning mist aldus de nodige spanning en dramatiek, waardoor Tiuri’s tocht weinig hoogtepunten kent en nergens persoonlijk wordt. Door de prachtige aankleding en dito belichting van het geheel – de rauwheid, het vuil, maar tegelijkertijd het aantrekkelijke van de middeleeuwen zijn letterlijk voelbaar – en het redelijke tempo is de film geen vervelende zit, maar zeker niet het meeslepende epos dat het had kunnen zijn.

Waardering: ***

ACHTERGRONDINFORMATIE
Voor meer informatie over De Brief voor de Koning lees ook een interview met regisseur Pieter Verhoeff, een interview met hoofdrolspeler Yannick van de Velde en een vergelijking tussen boek en film.

BEELD
De Brief voor de Koning staat in de originele 1.85:1 verhouding anamorf op het schijfje. Zoals we bij een recente film mogen verwachten, is de transfer vrij van beschadigingen. De print kent een prima contrast en ook scherpte en detail zijn dik in orde. Er is een optioneel Engels ondertitelspoor aanwezig.

GELUID
De dvd bevat zowel een Dolby Digital 2.0 (224 kb/s) als een 5.1 (448 kb/s) geluidsspoor. Beide tracks zijn vrij van beschadigingen en liggen fijn in het gehoor. De 5.1-track verdient vanzelfsprekend de voorkeur door een betere spreiding en meer laag.

EXTRA’S
De Brief voor de Koning is uitgebracht in een sfeervol verpakte 2-disc uitgave. Op de eerste disc zijn naast de film enkele promotrailers vastgelegd en een audiocommentaartrack van de regisseur en production designer. Beiden geven op enthousiaste wijze interessante informatie over de locaties, opnamen en postproductie. Op de tweede disc vinden we de ‘echte’ extra’s terug, hoewel dat kwalitatief en informatief erg mee-, of beter gezegd tegen valt. Hoorden we de regisseur in de commentaartrack veelal spreken over scènes die gesneuveld zijn in de montage, op deze extra disc ontbreekt helaas elk spoor van verwijderde scènes. De extra-sectie begint met een vijftien minuten durende, weinig verheffende making of.  Daarnaast herbergt de extra-dvd de originele bioscooptrailer, een videoclip, bloopers (3½ minuut), een bioscoopbon-spotje en een fotogalerij. Tot slot vinden we nog premièreverslagen (16 minuten) terug, waarin gesprekken met cast en crew afgewisseld worden met filmbeelden. Informatief erg mager.

Speelduur
ca. 110 minuten
Distributie
Video Film Express
Release datum DVD
5 november 2008
Verpakking
Digipack met kartonnen slipcase
Regio
2
Beeld
16:9 Anamorphic (1,85)
Geluid
Dolby Digital 2.0 – Nederlands
Dolby Digital 5.1 – Nederlands
Ondertiteling
Engels
Extra’s
Promotrailers
Originele bioscooptrailer
Audiocommentaar
Making of
Bloopers
Premièreverslagen
Videoclip ‘Stilte in de Storm’ van Jan Smit
Bioscoopbon-spotje
Fotogalerij