web analytics

Een Koninkrijk voor een Huis – DVD-Recensie

Reacties zijn gesloten

  

FILM
De jaren na de Tweede Wereldoorlog stonden in het teken van de wederopbouw. Grote delen van steden en land waren verwoest en de centra en infrastructuur dienden grondig gerenoveerd of zelfs opnieuw aangelegd te worden. Als gevolg van de verwoestingen was er een nijpend gebrek aan woonruimte. Door de massale trouwerijen in het eerste jaar na de oorlog werd deze woningnood bovendien alleen nog maar erger. Er werd een noodwet aangenomen waarin stond dat mensen die meer kamers hadden dan gezinsleden, verplicht werden gesteld woonruimte ter beschikking te stellen aan woningzoekenden. In Een Koninkrijk voor een Huis staat deze sociale kwestie centraal.

 

Niet alleen het leven van de gewone burger en de overheidsbestuurders had een flinke tik opgelopen, ook de Nederlandse filmindustrie stond opnieuw in de kinderschoenen. Naast de vele verwoestingen in land en stad, had ook het kloppend hart van de Nederlandse filmindustrie flink wat schade opgelopen gedurende de oorlogsjaren. De Cinetone Studio in Amsterdam was in handen gevallen van de bezetter, leeggeroofd en – zij het niet geheel – vernield. De Filmstudio te Wassenaar was er slechter aan toe; notabene door een bombardement van de geallieerden was zij compleet verwoest.

 

In de eerste twee jaren na de oorlog gebeurde er vrijwel niks – ja, enkele maanden na de bevrijding verscheen er de documentaire Vrij en Onverveerd, samengesteld uit beeldmateriaal uit de oorlog. Speelfilms werden er echter niet vervaardigd. Pas in 1948 kwam hier verandering in. Allereerst kwamen Josephson en Huguenot van der Linden (samen eerder verantwoordelijk voor de onconventionele film Jonge Harten) met Nederlands in zeven Lessen, maar ook hier zaten veel al eerder geschoten documentairebeelden in verwerkt. De eerste échte speelfilm verscheen pas weer op 23 december 1948; Niet Tevergeefs. Een film over de oorlogsjaren, opgenomen in de gerestaureerde Cinetone Studio te Amsterdam. Het publiek bleef massaal weg, mede door de gematigde kritieken, maar bovenal omdat de oorlog nog té vers in het geheugen gegrift stond en men meer behoefte had aan luchtig vermaak.

 

Tot die conclusie moet ook routinier Jaap Speyer gekomen zijn, die in de jaren voor de oorlog onder andere verantwoordelijk was voor succesvolle films als De Jantjes en Malle Gevallen. Speyer wist wel hoe hij het publiek weer naar de bioscopen kon lokken. Elementen uit zijn vroegere ‘Jordaanfilms’ werden gemixt met een meer filmische aanpak – geen musical toestanden zoals in de vroegste Nederlandse geluidsfilms – en mooie stadsbeelden van Amsterdam: luchtig vermaak, wat liedjes en een beeld van de hoofdstad van Nederland zonder dat ook maar iets deed herinneren aan de jaren onder de Bezetter. Om de film enige actualiteitswaarde mee te geven speelde de woningnood van die jaren een grote rol.

 

Journalist Piet Bakker, de reveuauteur Rido en Wolfgang Wilhelm bedachten een luchtig verhaal over de volkse Amsterdamse marktkoopvrouw Heintje Blom (Heintje Davids), die door het woningtekort noodgedwongen samen met haar broer in een klein kamertje in de Jordaan woont. Via haar zus komt Heintje erachter dat de gemeente in een villa aan de Apollolaan enkele kamers heeft gevorderd. Heintje neemt het heft in handen en krijgt haar zin: de gemeente wijst haar de kamers toe. Dit tot groot ongenoegen van de deftige bewoners. Vooral de vrouw des huizes ziet de nieuwe bewoners totaal niet zitten. Als haar zoon en de dochter van Heintje dan ook nog eens verliefd op elkaar dreigen te worden, zijn de rapen gaar.

 

 

Het basisgegeven van het scenario van Een Koninkrijk voor een Huis doet erg denken aan dat van Flodder (1986); een familie uit een lagere sociale klasse komt door toedoen van de gemeente terecht in een deftige villawijk, waar de onderlinge verschillen tot de nodige komische situaties leiden. Doordat beide films een andere weg inslaan op het moment dat de volkse familie het nieuwe huis betreedt, is de uitwerking echter compleet verschillend. Waar bij Flodder de nadruk ligt op de stunts en de botsingen van elk individueel familielid met de omgeving, is het in Een Koninkrijk voor een Huis vooral het liefdesverhaal dat de boventoon voert. Doordat de intrige echter nogal dun en voorspelbaar is, laat het schrijverstrio revueartieste Heintje Davids ook nog enkele vlotte nummers ten gehore brengen.

 

Zoals in veel films van Jaap Speyer is de toon luchtig, en op momenten zelfs kluchtig. Met wat slapstick-achtige toestanden en makkelijke gags – die doen denken aan optredens van het illustere duo Snip & Snap – maakt de regisseur duidelijk waar het hem om te doen is: pretentieloos en luchtig vermaak. Dat Speyer wist waar hij naartoe wilde, wordt eveneens zichtbaar doordat er op geen enkele wijze wordt gerefereerd aan de oorlogsjaren en het geheel een optimistisch en positief gevoel uitstraalt. Dat hij er dit keer wel in slaagt de kijker te overtuigen – in tegenstelling tot met Kermisgasten en Een Avond in mei – heeft daarnaast veel te maken met zijn technische ervaring (de film is vaardig geschoten en gemonteerd) en de sterke cast.

 

Naast de charismatische en overtuigende Heintje Davids zijn er ook grote rollen voor de immer goede Johan Kaart en Robert de Vries. Kaart tekent voor de rol van Kobus Blom, de zus van Heintje. Door zijn natuurlijke uitstraling en gevoel voor timing weet hij de kijker een aantal keren goed te doen lachen en zijn vooral de scènes tussen hem en Davids erg fijn en speels. Robert de Vries speelt het personage Rob van Laar, de zoon van de deftige villabewoners. De chemie tussen hem en Annie van Duyn (die de dochter van Heintje Blom speelt) levert een aantal komische scènes op, met als hoogtepunt de eerste twee scènes waarin zij elkaar treffen.

 

Door het pretentieloze en luchtige karakter is Een Koninkrijk voor een Huis een fijne en vermakelijke film, die bovendien voorzien is van een vaardige regie, goed spel en voldoende grappige momenten. Speyer bereikte overigens zijn doel: met 1.291.728 bezoekers staat de film nog steeds in de top 15 van best bezochte Nederlandse films ooit.

 

Waardering: ***

 

 

BEELD
Een Koninkrijk voor een Huis dateert uit 1949, desalniettemin oogt het beeld nog behoorlijk fris. Zwartniveau en contrast zijn in verrassend goede staat en op wat filmgrain en kleine filmspots na is het beeld nagenoeg vrij van beschadigingen. Een enkele scène heeft last van een iets grote beschadiging – in de vorm van verticale beeldlijnen en krassen – maar deze nemen nergens de overhand. Scherpte en detail zijn meer dan redelijk.

 

GELUID
Het geluid staat in een Dolby Digital 2.0 (224 kb/s) track op de dvd. Op de kwaliteit van de geluidsband valt weinig aan te merken. Ruis en andere beschadigingen zijn nagenoeg afwezig. Zoals te verwachten bij een film van bijna zestig jaar oud, is het frequentiebereik wel wat beperkt en klinken de hoge tonen ietwat schel. De muziek en dialogen komen goed en helder uit de twee frontspeakers.

 

 

EXTRA’S
Via het statische menu van de dvd is er de mogelijkheid de film af te spelen, een van de zes geselecteerde scènes te kiezen of naar het extra-menu te gaan. Wanneer men deze laatste mogelijkheid kiest, is er de keuze uit een drietal extra’s. Als eerste treffen we een inleiding door Thom Hoffman aan. In deze inleiding van zo’n vier minuten wordt er iets meer achtergrondinformatie gegeven over de productie en de sociale kwestie die deze aansnijdt. Voorts vinden we ook nog een kleine fotogalerie terug en een erg informatieve lap tekst.

 

 

Speelduur
ca. 89 minuten
Distributie
Filmmuseum
TDM Entertainment
Release datum DVD
12 juni 2007
Verpakking
Keepcase
Regio
2
Beeld
4:3
Geluid
Dolby Digital 2.0 – Nederlands
Ondertiteling
Geen
Extra’s
Inleiding door Thom Hoffman
Tekstschermen
Fotogalerij

 

Met dank aan TDM Entertainment voor het beschikbaar stellen van deze DVD !