FILM
Regisseur Ate de Jong had na twee relatief succesvolle boekverfilmingen – Een Vlucht Regenwulpen en Brandende Liefde – ambitieuze plannen. Geen veilige basis dit keer door een succesvol boek te vertalen naar het witte doek, maar een eigen onderwerp en een eigen verhaal. Jarenlang liep hij rond met plannen om een film te maken over Friedrich Weinreb, een joodse man die tijdens de bezetting een fictief emigratiebureau opzette met als doel het redden van honderden joden. Echt vlotten wilde het met het project echter niet.
In eerste instantie benaderde De Jong Rob Houwer, maar de producent, met wie hij in 1983 verantwoordelijk was voor Brandende Liefde, vond het onderwerp niet commercieel genoeg. Hierop wendde De Jong zich tot Jan Vrijman. Deze zag er wel wat in, maar deed naar de zin van de regisseur te lang over het scenario. Tenslotte werd Matthijs van Heijningen benaderd, met wie De Jong in 1981 Een Vlucht Regenwulpen had gemaakt. Deze had echter ook weinig trek in een historisch correcte film over de figuur Weinreb en stelde een aantal commerciële ingrepen voor. Uiteindelijk ging De Jong overstag; het basisidee en de centrale thema’s (idealisme en opportunisme) stonden tenslotte nog overeind.
Eén van de ingrepen van Van Heijningen was de toevoeging van de figuur Peter van Dijk. Deze fanatieke verzetsstrijder (en tevens charmante rokkenjager) zou gaan fungeren als tegenpool van de Weinreb-achtige figuur David Blumberg, die met list en bedrog de Duitsers om de tuin probeerde te leiden. Door zijn naïeve en speelse karakter zou de figuur Van Dijk de nodige spanning en romantiek aan het geheel toe kunnen voegen. De Jong werkte het scenario vervolgens samen met Edwin de Vries verder uit, waarbij Van Heijningen links en rechts nog wat kleine adviezen uitdeelde.
In de Schaduw van de Overwinning vertelt uiteindelijk het verhaal van Peter van Dijk (Jeroen Krabbé), die tijdens de Tweede Wereldoorlog leider wordt van een verzetsgroep. Doordat hij met zijn groep een overval pleegt op het bevolkingsregister en hierbij een groot deel van het register in brand laat opgaan, komt hij in aanraking met David Blumberg (Edwin de Vries). Blumberg probeert de Duitsers om de tuin te leiden door het verzinnen van een Duitse generaal en een lijst; joden die op deze lijst staan genieten de bescherming van de generaal en mogen zogenaamd veilig naar Zwitserland emigreren. Het verzet verdenkt Blumberg van het heulen met de vijand en wil hem liquideren. Van Dijk wil echter geen overhaaste beslissingen nemen en eerst zelf met Blumberg praten. De twee raken vervolgens verstrengeld in een web van leugens en bedrog. Uiteindelijk bereiken ze beide hun doel, maar heeft het wel vele offers gekocht. Wie was de held en wie de lafaard?
Deze televisieserie van de film bevat ongeveer 32 minuten extra materiaal. Netto blijft er ongeveer een kwartier over aan extra en verlengde scènes.
In de Schaduw van de Overwinning is een interessante en degelijk gemaakte film geworden, die de kijker echter nergens weet te raken. Het grootste probleem zit hem in het nogal matte en brave scenario. Niet alleen ligt het tempo iets te laag en ontbreekt het de serie aan spannende en dramatische momenten, ook hebben De Jong en De Vries van het in potentie interessante karakter ‘Blumberg’ niet meer gemaakt dan een clichématige en passieve verschijning. Blumberg toont weinig daadkracht en laat alles over zich heenkomen met een houding van ‘ik kan er ook niks aan doen’. Hierdoor krijg je als kijker geen moment een band met het personage. De pogingen van de schrijvers om hem neer te zetten als vredelievende huisvader doen eerder knullig en clichématig aan dan dat ze overtuigen.
Hiertegenover staat echter het personage Peter van Dijk. Jeroen Krabbé weet door zijn vlotte en charmante uitstraling de kijker volledig voor zich te winnen. Zijn spel is enthousiast, op de juiste momenten gedoseerd en overtuigend. Het is jammer dat ook zijn karakter zich nergens volledig kan uiten of ontplooien door het wat oppervlakkige scenario. Daarnaast is de regie van De Jong degelijk, maar weinig spectaculair; iets meer dynamiek en flair had de film beslist goed gedaan. De serie kabbelt rustig en in een gemoedelijk tempo voort, blijft redelijk boeien, maar maakt al met al nergens indruk.
Visueel oogt het allemaal eveneens erg statisch. Cameraman Eddy van der Enden filmt volgens de gebruikelijke regeltjes en weet nergens zijn stempel op het geheel te drukken. Het gebrek aan vaart wordt door de gekozen manier van filmen alleen maar meer versterkt. De belichting is op veel momenten te nadrukkelijk aanwezig (of juist niet), maar zorgt hier en daar voor enkele mooie, doeltreffende beelden. Componist Henny Vrienten levert een meer dan aangename muziekscore af, die sterk doet denken aan de ‘vrolijke’ oorlogsfilms uit de jaren vijftig.
In de Schaduw van de Overwinning is een onderhoudende, maar oppervlakkige serie met veel gemiste kansen. Het interessante uitgangspunt, de uitstekende hoofdrol van Jeroen Krabbé en een aantal sterke bijrollen zorgen ervoor dat het gebrek aan spanning gedeeltelijk wordt gecompenseerd en de serie redelijk blijft boeien.
Waardering: ***
BEELD
De beeldkwaliteit van deze dvd is beneden alle peil. De gemiddelde videoband heeft zelfs een betere beeldkwaliteit. De print zit vol met (kleine) beschadigingen en schommelt geregeld. Ook zwalkt het beeld vrijwel continue en is er een flinke hoeveelheid beeldruis aanwezig. Soms zijn er zelfs complete horizontale lijnen zichtbaar die aantonen dat filmcellen opnieuw aan elkaar zijn geplakt. De scherpte, het zwartniveau en het contrast zijn erg matig en de kleuren ogen veelal onnatuurlijk overbelicht en flets. De Nederlandse ondertiteling is zichtbaar op de momenten dat er Duits gesproken wordt, helaas is het spoor niet uit te schakelen.
Dat de kwaliteit van het materiaal in twintig jaar tijd zo achteruit is gegaan, mag zorgwekkend worden genoemd. Dat men de serie dan ook nog zomaar klakkeloos op dvd uitbrengt zonder enige aandacht te besteden aan de belabberde beeldkwaliteit, is minstens zo zorgwekkend.
GELUID
Het geluid staat in een Dolby Digital 2.0 track (192 kb/s) op de dvd. Over het geluid kunnen we gelukkig positiever zijn. Beschadigingen en ruis zijn afwezig en de dialogen zijn goed te verstaan. Veel dynamiek of diepte heeft de track echter niet, waardoor de muziek van Henny Vrienten weinig warm uit de speakers komt. De track maakt zo een redelijk futloze indruk.
EXTRA’S
De drie afleveringen van elk een rond de 50 minuten zijn vastgelegd op twee dvd’s. De eerste dvd herbergt de eerste twee afleveringen en een aantal trailers voor andere releases van Bridge. Op de tweede dvd staat enkel de derde aflevering. Feitelijk gezien had ook deze derde aflevering op de eerste disc gepast. De afleveringen zijn opgedeeld in drie of vier hoofdstukken. Beide dvd’s zijn voorzien van eenzelfde menu; een statisch plaatje dat veel gelijkenissen vertoont met de coverfoto. Er is geen achtergrondmuziek aanwezig in het menu. Jammer dat materiaal als dit – wat ongetwijfeld slechts één van de vele items die gemaakt zijn rond de opnames is -niet als extra op de uitgave zijn opgenomen.
Speelduur
ca. 142 minuten
Distributie
Bridge Entertainment
Release datum DVD
15 mei 2007
Verpakking
Digipack
Regio
2
Beeld
4:3 Letterboxed
Geluid
Dolby Digital 2.0 – Nederlands
Ondertiteling
Geen
Extra’s
Trailers
Met dank aan Bridge Entertainment voor het beschikbaar stellen van deze DVD !