web analytics

In voor en Tegenspoed (seizoen 4) – DVD-Recensie

Reacties zijn gesloten

 

 

FILM
Na een pauze van drie jaar verscheen eind 1998 het vierde en tevens laatste seizoen van de succesvolle komedieserie In Voor en Tegenspoed op de Nederlandse televisie. Rijk de Gooyer, die in zijn door Stijn Aerden en Klaas Vos geschreven biografie ‘Rijk’ wordt omschreven als de man met meer dan negen levens, mocht nog één keer in de huid kruipen van het personage Fred Schuit, misschien wel hét voorbeeld van een antiheld. Fred is niet knap, slim of dapper – juist eerder het tegenovergestelde – maar kan toch rekenen op de sympathie van de kijker. Net als Rijk krijgt Fred in dit laatste seizoen te maken met meerdere ongelukken, en lijkt ook hij meer dan negen levens te bezitten.

 

Dit is niet de enige overeenkomst tussen Rijk en het personage dat hij speelt. Ook Freds sarcasme, gevoel voor zwarte humor en zijn oorlogsverleden doen al snel denken aan Rijks eigen leven. Wie herinnert zich niet hoe hij het Gouden Kalf – dat hij won voor zijn rol in Hoogste Tijd (1995) na een sarcastische mopperbui uit een taxi mieterde? Of de sadistische rollen die hij speelde als Duitser in diverse oorlogsfilms? Denk met name aan de rol van SD-man Breitner in Soldaat van Oranje (1977), waar deze het personage Jan met een brede grijns op zijn gezicht tot een bekentenis dwingt door hem op zijn nieren te slaan.

 

Eén kenmerkende eigenschap van het personage Fred Schuit toont echter direct aan dat De Gooyer zich op zijn gemak voelt in deze gedaante, en wellicht ook daadwerkelijk gewoon zichzelf speelt. Door zijn sarcastische opmerkingen en zwarte grappen, stookt Fred vaak onbewust het vuurtje nog eens op en jaagt hij de mensen in de omgeving op de kast. De Gooyer bewees de afgelopen decennia eveneens een meester te zijn in licht provocerende opmerkingen om zo wat olie op het vuur te gooien. Maar Rijk mocht en mag dat. Je weet dat hij hart op de juiste plaats heeft zitten en al met al geen kwaad in de zin heeft. Zo zit het ook met Fred Schuit: al zijn gemopper, gemekker en bijtende opmerkingen bezorgen je eerder een sympathieke glimlach dan irritatie. We hebben hier immers te maken met een – onder de oppervlakte – zachtaardige en gevoelige man.

 

Het vierde seizoen van In Voor en Tegenspoed bestaat uit de volgende negen afleveringen:
 

1. Sleutelgeld
2. Weinbachs laatste wil
3. Edel- en nierstenen
4. De seance
5. Schuld en boete
6. Zieken
7. Eigen Haard 
8. Slachtveld
9. Het komt nooit meer goed

 

Fred Schuit woont nog steeds in hetzelfde rijtjeshuis in een oude volksbuurt in Amsterdam. Er is veel veranderd in zijn omgeving. Studente Gerda heeft de achterkamer inmiddels verlaten en zijn buitenlandse bovenburen staan op het punt te verhuizen. Ook in Freds stamcafé is het een en ander veranderd. De oude eigenaar, Frits, heeft het stokje doorgegeven aan Mario, die het café behoorlijk wil moderniseren. Fred zelf is echter geen spat veranderd. Hij is en blijft de oude en bekende Amsterdamse rasmopperaar, die het liefst iedereen voor zich laat lopen en zelf rustig wil genieten van zijn oude dag. Met zijn grote verhalen over de oorlog schopt hij het dit keer tot de regionale televisie, maar dit optreden lijkt echter exemplarisch voor zijn werkelijke bijdrage aan het verzet en hij wordt dan ook vierkant uitgelachen. Door zijn mopperende gedrag ligt hij zoals gebruikelijk met iedereen in de clinch en werkt hij zichzelf altijd in de nesten, maar weet hij zich er net zo knap weer uit te manoeuvreren.

 

Spraken we bij de bespreking van het derde seizoen nog over de universele en maatschappelijke thema’s die de serie aanhaalde, in dit vierde seizoen zijn deze scherpe randjes en kritische kanttekeningen vrijwel geheel verdwenen. Het geheel is tamelijk braaf en mat, vooral gefocust op het uitvergroten van de situaties en personen waarmee Fred te maken krijgt en verliest hierdoor een belangrijk deel van zijn kracht. Juist de combinatie van het menselijke, maatschappijkritische en absurde maakte van In Voor en Tegenspoed een serie die meer was dan zomaar een goed gemaakte en grappige komedie. Buiten de hoge grapdichtheid werd er ook op een luchtige en subtiele wijze gespeeld met maatschappelijke thema’s die de gemoederen bezig hielden.

 

Scenariotechnisch is dit vierde seizoen sowieso weinig opzienbarend. Naast de brave uitvoering is het grootste deel van de negen afleveringen erg druk en rommelig. De scenaristen Marc en Paul-Jan Nelissen weten nergens de subtiliteit en originaliteit van eerdere afleveringen te evenaren en spelen op ‘safe’ door zich te concentreren op Freds sarcastische levenshouding, zwartgallige uitvallen en hoe zijn omgeving hierop reageert. Hierdoor krijgt het absurde de overhand, en verdwijnt meteen het menselijke element uit de eerdere seizoenen uit de serie. De zachtaardige en gevoelige kant van Fred komt enkel nog naar voren wanneer hij denkt aan zijn overleden vrouw of een dagje doorbrengt met zijn kleinzoon Fredje. Doordat de nadruk steeds meer komt te liggen op de absurde situaties en personages, zijn veel bijrollen nogal dik aangezet. Hierdoor zijn een aantal afleveringen erg druk en rommelig.

 

Over De Gooyer is in het eerste deel van dit stuk en in de voorgaande besprekingen genoeg gezegd en geschreven: hij schittert in een rol die hem op het lijf is geschreven. Leuk om te vermelden is wel dat hij in dit vierde seizoen gezelschap krijgt van goede vriend en collega Maarten Spanjer. Midden jaren negentig werkten zij intensief samen in reclamespotjes voor de KPN en waren ze bovendien verantwoordelijk voor een stukje hilarische en memorabele televisie: in het programma ‘Taxi’ van Maarten Spanjer daagt deze De Gooyer uit om zijn zojuist gewonnen Gouden Kalf uit het raam te gooien. Rijk doet het. Maarten Spanjer speelt in In Voor en Tegenspoed de rol van Herman, een oude vriend van Fred die na lange tijd weer terugkeert naar zijn oude milieu. De chemie tussen beide is aardig om te zien en levert zo nu en dan grappige momenten op, maar Spanjer mist de kwaliteiten die bijvoorbeeld een Gerard Thoolen (die in het eerste seizoen de grote vriend van Fred speelde) wél bezat. De keuze voor Spanjer lijkt zo eerder voort te komen uit de populariteit van het duo destijds dan om de toevoegende waarde die hij als individu zelf heeft.

 

Het vierde seizoen In Voor en Tegenspoed blijft zo achter bij zijn drie voorgangers en is – in tegenstelling tot de eerdere seizoenen – niet méér dan grappig en vermakelijk. Grootste oorzaak hiervoor ligt in het ontbreken van subtiliteit, originaliteit en (maatschappij)kritiek in de scripts. Rijk de Gooyer zelf maakt veel goed en redt de serie door zijn levensechte en plezierige spel. Te lachen valt er nog genoeg, maar het niveau van de eerste drie seizoenen wordt helaas nergens gehaald.

 

Waardering: *** half

 

 

BEELD
Het beeld van deze dvd’s oogt redelijk. Beschadigingen doen zich nauwelijks voor en detail en scherpte zijn meer dan redelijk. Slechts sporadisch heeft het beeld last van een kleine oneffenheid en is de kleurbalans niet helemaal optimaal. Ook beeldruis is in lichte mate aanwezig, maar deze is te onderdrukken met de meeste televisies van tegenwoordig.

 
 

 

GELUID
Het geluid staat in een Dolby Digital 2.0 track op de schijfjes. Hier valt weinig op aan te merken. De geluidsband is ruisvrij en de dialogen zijn uitstekend verstaanbaar. De muziek klinkt verrassend genoeg vrij warm en komt goed uit de speakers. Het geluidsniveau van de verschillende afleveringen is niet identiek, maar het verschil is nauwelijks hoorbaar.

 

 

EXTRA’S
Deze dvd-box betreft het complete vierde seizoen waarbij de negen afleveringen zijn verdeeld over twee discs. Het menu is leuk vormgegeven, met beelden uit de serie waarbij op de achtergrond de titelsong te horen is. Elke aflevering duurt ongeveer 25 minuten en is officieel opgedeeld in twee hoofdstukken. Het tweede hoofdstuk begint echter bij elke aflevering al direct na de begintune, waardoor de aflevering zelf in feite gewoon maar één lang hoofdstuk kent. Verder is er de mogelijkheid om alles in één keer af te spelen of los een aflevering te selecteren. Voor op de hoes staat de castfoto afgebeeld van seizoen 3. Zo zijn op de foto Camilla Siegertsz, Jack Wouterse en Frits Jansma nog te zien, ondanks dat zij niet meer van de partij zijn in dit vierde seizoen.

 

 

Speelduur
ca. 225 minuten
Distributie
Video Film Express
Release datum DVD
28 augustus 2007
Verpakking
Keepcase
Regio
2
Beeld
1.33:1
Geluid
Dolby Digital 2.0 – Nederlands
Ondertiteling
Geen
Extra’s
Geen

 

Met dank aan Video Film Epxress voor het beschikbaar stellen van deze DVD !