“Positieve en krachtige droom”
Astrid Bussink studeerde aan de Academie voor Beeldende Kunsten en Vormgeving in Enschede en volgde een opleiding aan het Edinburgh College of Art. In 2005 won ze met haar korte documentaire The Angelmakers de IDFA-debuutprijs. De Verloren Kolonie is haar eerste lange documentaire en met uitgekiende beeldcomposities, een prachtige vormgeving en het vermogen om de ware gevoelens van de sprekers te vangen, maakt Bussink een krachtig debuut.
Apen
Eind jaren twintig werd er in Abzachië een instituut opgericht met als doel onderzoek te doen naar allerlei levensbedreigende ziekten zoals kanker, hepatitis en polio. Ook trachtte men apen met mensen te kruisen. Het instituut was een van de grootste van de wereld en genoot een erkende internationale status. Tot Abzachië eind jaren tachtig in een burgeroorlog met Georgië verzeild raakte. Het instituut stond op de rand van een faillissement en smolt uiteindelijk als sneeuw voor de zon. De gebouwen zijn vervallen en de apenkolonie is grotendeels de bergen in gevlucht, meegenomen door militairen of overgeplaatst naar andere instituten. Toch houden veel van de oud-werknemers hoop. Hoop op een toekomst, hoop op een wederopbouw van het instituut en hoop op de terugkeer van de kolonie apen: De Verloren Kolonie.
Nostalgie
Deze hoop van de oud-werknemers wordt door Bussink krachtig en sfeervol vastgelegd. Ondanks alle tegenslag en de ogenschijnlijk en feitelijk nihile kans op een wederopstanding van het instituut, blijven ze het instituut trouw en grijpen ze elke strohalm aan die hen ook maar iets van de vergane glorie kan terugbezorgen. Met sfeervolle en uitgekiende beelden en nostalgische muziek, weet de regiseusse een melancholisch gevoel bij de kijker op te roepen. Op de momenten dat dit vergezelt gaat met openhartige gesprekken met de goedgelovige oud-werknemers, levert dit zelfs lichte ontroering op.
Relevantie
Zwaar op de maag ligt het geheel echter niet. In tegendeel zelfs: de hoop is niet alleen voor de werknemers een vlucht in een mythe, ook de kijker vlucht weg in een weemoedig en positief wereldbeeld. De goedgelovigheid en het optimisme van de betrokkenen werkt aanstekelijk. In combinatie met de prachtige beelden en muziek geloof je werkelijk dat je in een droom belandt bent. Daarbij verdunt Bussink de materie subtiel, door zo nu en dan ruimte in te calculeren voor de nodige relativerende humor.
Wat de documenaire richting het einde toe echter licht opbreekt is het gebrek aan context: een gebrek aan informatie over de geschiedenis van het instituut, de streek(oorlog) en de betrokkenen. De focus op de optimistische gevoelens van de oud-werknemers zorgt niet alleen voor ontroerende en komische sequenties, maar is ook de oorzaak voor het ontbreken van feitelijke informatie. De informatie die de kijker nu bereikt, is meestal eenzijdig en gedreven door een bijna verblindende goedgelovigheid. Informatie in een documentaire is geen vereiste, maar had De Verloren Kolonie wel meer waarde en relevantie gegeven.
Waardering: *** half
 |
De Verloren Kolonie (2008) Regie: Astrid Bussink |