web analytics

Liever geen bezoek – Onderduiken in de Achterhoek

Reacties zijn gesloten

We hebben Erik Hazelhoff ‘Soldaat van Oranje’ Roelfzema, Gerrit Kleinveld en Walter Süskind. Hun heldendaden zijn bij een groot deel van de Nederlandse bevolking wel bekend. Minder bekend zijn de vele kleine daden van ‘de gewone mens’, de doorsnee Nederlandse burger die op sluwe manier vocht tegen de Duitse bezetting. De beslommeringen van de Limburgse Partizanen werden eerder door Theu Boermans al filmisch weergegeven in de serie De Partizanen,  documentairemaker Andries Udink werkte de afgelopen jaren aan de meeslepende documentaire Liever geen bezoek, over een groep onderduikers en hun helpers in het Gelderse dorpje Harfsen.

Onderduiken
Zo spectaculair als de belevenissen van onze Soldaat van Oranje en De Partizanen verfilmd zijn, zo integer is Liever geen bezoek. In de documentaire staat ‘boer’ Gerrit Slagman centraal. Slagman onderhield samen met zijn twee zusters de boerderij ‘De Zonnenberg’, waar hij in de Tweede Wereldoorlog vele mensen liet onderduiken. Joden, gevluchte geallieerde soldaten en neergeschoten piloten; iedereen was welkom.

Meeslepend
Door middel van interviews met ooggetuigen, historisch beeldmateriaal en foto’s en dagboekgeschriften uit privécollecties, schetst Udink in Liever geen bezoek een gedetailleerd en meeslepend beeld van de leefsituatie in Harfsen gedurende de Tweede Wereldoorlog. De inmiddels veelal hoogbejaarde overlevenden blijken de gebeurtenissen die zich in de sfeervolle, bosrijke omgeving hebben afgespeeld nog als de dag van gisteren te kunnen herinneren en vertellen dan ook honderduit. Bovendien tonen ze zich opvallend bekwame storytellers; moeiteloos houden ze de aandacht van de kijker voortdurend vast.

Climax
Niet minder dan vierhonderd mensen vonden in de oorlogsjaren een schuilplaats in dit deel van de Achterhoek. Velen van hen zaten verborgen in zogenaamde ‘onderduikershollen’ op de hei in Harfsen, of onder een van de loodsen van Slagmans boerderij. Overdag werkten ze op het land, ’s avonds doken ze met z’n allen onder de grond, achter kasten of verstopte men zich op hooizolders. Ver uit het zicht van de bezetter, die zich herhaaldelijk slechts enkele meters van de schuilplaatsen ophield. Maar vierhonderd man op een kluitje, dat moest haast wel een keer mis gaan. En dat ging het ook. In de vroege morgen van 14 oktober 1944 werd de boerderij van Slagman omsingeld en het gros van de onderduikers ontdekt. Met alle dramatische gevolgen van dien.

Liever geen bezoek, dat uit twee delen van ongeveer vijftig minuten bestaat, werkt op rustige wijze naar deze climax toe. Het eerste deel is voornamelijk informatief, het tweede – wanneer de dramatische gebeurtenissen elkaar opvolgen – wat spectaculairder, al wordt ook hier louter gewerkt met authentieke foto’s,  dagboekfragmenten en gesprekken met overlevenden. Geen nagespeelde reconstructiescènes, maar een ouderwets ooggetuigenverslag. En werken doet het nog steeds.

Fragment

Filmmaker Andries Udink maakte een meeslepende film over onderduiken in de Achterhoek in de Tweede Wereldoorlog. Hij werkte maar liefst ruim twee en een half jaar aan deze documentaire, getiteld Liever geen bezoek. In dit fragment bezoekt overlevende Evert de Jonge in Deventer de cel waarin hij werd opgesloten. De film beleefde zijn première op 26 april 2009 in Filmtheater Hilversum. In de week van 1 t/m 7 mei 2010 wordt de film meerdere keren vertoond op het digitale themakanaal Geschiedenis 24. Voor meer informatie over de film en de mogelijkheid een dvd van de film te bestellen (die naast de film ook nog negen extra interviewfragmenten bevat), kunt u op de officiële filmsite terecht: www.lievergeenbezoek.com

2 gedachten over “Liever geen bezoek – Onderduiken in de Achterhoek

  1. Had reconstructiescènes geen overbodige luxe gevonden, zeker gezien de wat langere speelduur.

  2. Heb de DVD net bekeken en ben zeer onder de indruk van deze indrukwekkende en zorgvuldig gemaakte documentaire. Het verhaal van de onderduikers en de moed van mensen als Gerrit Slagman is aangrijpend. Juist de persoonlijke verhalen en indrukken maken dat dit stukje geschiedenis tot leven komt.

    Het einde van de documentaire waar de dramatische gebeurtenissen op 14 oktober 1944 maar ook de ontsnapping van enkele onderduikers worden verteld is om stil van te worden.

Reacties zijn gesloten.