“Geef die entrecote eens een duwtje, wil je”

 

28 September gaat de nieuwe speelfilm van Alex van Warmerdam draaien in de Nederlandse bioscopen. Voor Van Warmerdam is het pas zijn zesde speelfilm in een tijdsbestek van twintig jaar. Na films als Abel, De Noorderlingen en Kleine Teun kan het eigenlijk niet meer mis. Of toch wel? Twee van onze medewerkers bespreken de film. Hieronder leest u de tweede recensie.

 

 

 

Fictie wordt werkelijkheid
Alex van Warmerdam brak in 1986 door met zijn debuutfilm Abel, waarin hij op komische en absurde wijze de relatie van een ‘volwassen kind’ met zijn ouders beschrijft. Abel leeft niet het leven zoals hij dat wil, maar wordt geleefd door zijn ouders en dan met name door zijn moeder. In Ober keert Van Warmerdam terug naar dit uitgangspunt. Als ober dient Edgar te handelen naar de wensen van de klant en worden hem opdrachten meegegeven. Deze keer gaat het echter nog verder: zijn leven wordt hem zelfs letterlijk voorgeschreven.

 

Edgar is ober in een matig draaiend restaurant. Doordat zijn collega-ober Walter een groot deel van de tijd doorbrengt op het toilet, staat Edgar er vaak alleen voor. Onder andere door deze extra werkdruk is de werkvreugde bij Edgar ver te zoeken. De klanten werken ook niet echt mee om een fijne werksfeer te creëren. Zo is er een komisch (helaas postuum) optreden van Joop Admiraal als klant die maar geen genoeg lijkt te krijgen van bier en zijn er de gebruikelijke klachten over het voorgeschotelde gerecht. Meest komische is de reactie van Edgar op een klant die klaagt over de kwaliteit van een entrecote. Edgar brengt deze daarop terug naar de kok. Wanneer de entrecote goed doorbakken is, brengt Edgar, alvorens deze terug te brengen naar de klant, een bezoekje aan het toilet waar Walter weer eens bivakkeert om te vragen waar hij blijft. Per ongeluk glijdt de entrecote van zijn bord en komt deze bij Walter in het toilet terecht. Als Edgar hierachter komt, vraagt hij kurkdroog: “Geef die entrecote eens een duwtje, wil je” en brengt hem daarna doodleuk naar de klant toe, die niks van deze gebeurtenis afweet en de entrecote goedkeurend naar binnen werkt. Wrang wordt het wanneer Edgar bedreigd en getergd wordt door drie zakenmannen.

 

Ook in zijn privé-leven loopt niet alles op rolletjes. Zijn vrouw is chronisch ziek, zijn buren zijn een werkelijke plaag en zijn vriendin kan hem hooguit seksueel bevredigen. Na de zoveelste tegenslag besluit Edgar verhaal te gaan halen bij de schrijver van zijn leven. Hij wil nieuwe buren. Hij wil een nieuwe vriendin. Hij wil van zijn vrouw af. Hij wil … een ander leven.

 

Fragmentarisch
Ober is een film met veel rake scènes, bij tijd en wijle zelfs hilarisch, maar op een aantal momenten ook nogal stuurloos. Het is een film die je de tweede keer niet opnieuw beleeft, maar waar je vooral toeleeft naar de hoogtepunten en deze ook aangrijpt om door de wat meer langdradige stukken heen te komen. De vele zijsprongen en vele personages komen het tempo van de film niet ten goede. Vaak heb je als kijker het gevoel dat je naar een aantal sketches kijkt in plaats van een goed geconstrueerd verhaal. De rode draad is te dun en er wordt te veel van het oorspronkelijke uitgangspunt afgeweken.

 

Veel scènes zijn op zichzelf goud waard en bezorgen je gegarandeerd een aantal lachsalvo’s, maar een sluitend of gestructureerd verloop van het verhaal vertellen ze niet. Nou hoeft dit geen probleem te zijn, zeker wanneer je Van Warmerdam kent weet je dat het vaak draait om de overdreven uitvergrote karakters, absurde situaties en surrealistische omgevingen. Dat het bij Ober echter niet altijd even lekker loopt, komt doordat Van Warmerdam een tijd lang niet lijkt te weten welke kant de film op moet gaan; tragisch of komisch? Hierdoor hapert het in het middenstuk behoorlijk en komt alles pas weer op zijn pootjes terecht als Edgar uit het niets in een surrealistisch steegje terecht komt en daar in een etalage een pijl en boog ziet staan die hij besluit te gaan kopen. De scène die hierop volgt is geniaal. Zowel regietechnisch als op acteergebied. De timing is perfect en het spel tussen van Van Warmerdam en de verkoopster René van ’t Hof (jawel, als een oud, doofstom vrouwtje) is ronduit briljant. Van Warmerdam bevestigt in deze film zijn komedietalenten zowel voor als achter de camera en de bijrollen zijn tot in de puntjes verzorgd. 

 

 

Hommage
In Ober brengt Van Warmerdam zijn meest geslaagde en meest absurde personages uit zijn eerdere films bij elkaar. Zo valt Edgar te vergelijken met Abel, toont zijn doodzieke vrouw gelijkenissen met de bedlegerige vrouw in De Noorderlingen en is Edgar vanaf het moment dat hij met pijl en boog door het leven gaat een westerse versie van ‘de donkere man’ in diezelfde film. Deze verzameling prachtige typetjes maakt het geheel erg komisch, maar doordat het er zoveel zijn soms ook wat langdradig. Toch blijft Ober een typische Van Warmerdam film en is het aantal komische scènes zo hoog dat er wederom veel te genieten valt. 

 

Waardering:
*** half

 

 

Ober (2006)

Regie: Alex van Warmerdam
Scenario: Alex van Warmerdam
Producent: Marc van Warmerdam, Alex van Warmerdam
Camera: Tom Erisman
Muziek: Vincent van Warmerdam
Met: Alex van Warmerdam, Ariane Schluter, Mark Rietman, Thekla Reuten, Jaap Spijkers, Lyne Renée, e.v.a.
Taal: Nederlands, Engels
Duur van de film: 97 minuten / Kleur
Distributie: A-Film
Te zien vanaf: 28 september

 

 

 

Rechten foto’s: Victor Arnolds