Bij filmmakers begint het besef door te dringen dat jeugd en de doorgaans wat zwaarder verteerbare arthouse prima samen kunnen gaan. In de lage landen werd dit onlangs nog bewezen met het uitstekende Mijn Avonturen door V. Swchwrm, waaraan de tomeloze fantasie en associaties van de hoofdpersoon ten grondslag lagen, en het alom gelauwerde ruwe jeugddrama Kauwboy. Kinderen kunnen prima omgaan met een verhaal dat niet van A tot Z wordt voorgekauwd, waarin complexere thema’s voorbij komen of waarbij er ruimte is voor eigen interpretatie en invulling. De broers Berend en Roel Boorsma doen met hun speelfilmdebuut Milo een aardige stap in de goede richting, maar worstelen hierbij nog wel met wat issues.

Buitenbeentje
De titelfiguur, een tienjarige jongetje met een Roemeense moeder, een Ierse vader en een Hollandse grootvader (Milo is een internationale coproductie) is een buitenbeentje dat niet alleen vele pesterijen van zijn klasgenoten moet ondergaan, maar ook nog eens te kampen heeft met een uiterst kritische en overbeschermende vader. Milo heeft een huidaandoening en moet zich dagelijks van top tot teen met witte crème insmeren. Wat hij echter niet weet is dat zijn ouders hem slechts de halve waarheid hebben verteld. Als gevolg van een mislukt schoolkamp loopt Milo van huis weg en wordt aangereden door een oudere vrouw met criminele trekjes. Zijn ouders zoeken zich ondertussen een ongeluk.

De vraag is bij wie de jonge hoofdpersoon nou eigenlijk het beste af is. Milo’s nieuwbakken ‘pleegouders’ Star en Mickey zouden van alles kunnen bedenken om de ouders van het jochie veel geld af te troggelen. Milo’s moeder is oprecht bezorgd, maar vader Brand is vooral bezig met het geheim houden van de gênante genetische aandoening waar zijn zoon aan lijdt.

Onlogisch
De gebroeders Boorsma slagen er niet in om de persoonlijke ontdekkingsreis van de tiener vloeiend te vertellen. Met horten en stoten wordt er verhaald over Milo’s komst en verblijf bij de kruimeldieven die hun toevlucht hebben gezocht in een aftandse woonwagen. Wat ze met hem van plan zijn blijft onvoorspelbaar en grillig, maar blijkt tot aan de ontknoping enigszins inconsequent en onlogisch

Het onevenwichtige, schipperende verhaal wordt grotendeels ingegeven door de pogingen van de scenaristen om de ware aard van Milo’s aandoening zo lang mogelijk verborgen te houden. Ze hebben niet ingezien dat dit er eigenlijk niet eens zo heel veel toe doet en dat het vermogen van de kijker om met Milo mee te leven eigenlijk de enige motor van het verhaal is. Als halverwege duidelijk wordt wat er nou precies aan de hand is komt er pas de broodnodige ruimte voor wat meer invoelbare karakterontwikkelingen. Daar komt bij dat ondanks de brede leeftijdsgroep waarop gemikt wordt, de zeer jeugdige kijkers wellicht moeite zullen hebben om zich met Milo te vereenzelvigen. Dit ligt niet alleen aan de vervreemdende introductie van de hoofdpersoon en het gebrek aan achtergrondinformatie, maar ook aan het introverte spel van debutant Lorcan Bonner dat op momenten zelfs wat vlak is.

Durf
Ondanks de vele tegenstrijdigheden en het gebrek aan houvast leveren de Boorsma’s bewonderenswaardig werk, door het complexe leven van een jongetje te belichten dat op zoek is naar erkenning en liefde. Het is ze bovendien te prijzen dat ze onconventionele paden durven in te slaan en zich niet hebben blind gestaard op een vast punt aan de horizon waar het verhaal vervolgens rechtlijnig en klakkeloos op afkoerst. De durf van de makers blijkt ook wel uit de lastig peilbare volwassenen die zich met het leven van Milo bemoeien, die gelukkig worden ingevuld door een uitstekende cast.

Ook al is het voor sommigen best een zware kluif, de MovieSquad-jury van de recente editie van Cinekid beloonde het Iers-Nederlandse jeugddrama met de prijs voor Beste Internationale Jeugdfilm.

Waardering: ***

Milo (2012)
Regie: Berend Boorsma en Roel Boorsma
Scenario: Berend Boorsma, Roel Boorsma en Heather Imani
Producent: San Fu Maltha (Fu Works), David Collins en Martina Niland (Samson Films)
Camera: Frank van den Eeden
Montage: Marc Bechtold
Muziek: Robert Flanagan
Met: Lorcan Bonner, Stuart Graham, Laura Vasiliu, Charlotte Bradley, Jer O’Leary, Dolf de Vries, e.v.a
Taal: Engels, Roemeens, Portugees
Speelduur: 93 minuten
Te zien vanaf: 8 november 2012