Twee jaar geleden boekte de verfilming van Jacques Vriens’ ‘Achtste-Groepers huilen niet’ succes na succes. Vrijwel hetzelfde team boog zich de afgelopen periode over Vriens’ aangrijpende jeugdroman ‘Oorlogsgeheimen’. Waar Achtste-groepers huilen niet de kijker al tot tranen toe wist te roeren, gaat Oorlogsgeheimen nog een stap verder.
Tweede Wereldoorlog
Over de Tweede Wereldoorlog is vrijwel alles al gezegd en geschreven. Ook de Nederlandse speelfilmwereld maakt al decennia lang gretig gebruik van de belangwekkende verhalen en gebeurtenissen die zich in deze gruwelijke periode hebben afgespeeld. Lange tijd werd het onderwerp voornamelijk voor volwassenen bewerkt tot speelfilm. De laatste jaren duiken echter ook steeds meer jeugdfilms op rond dit thema. Zo was er de kinderlijke Snuf de Hond in Oorlogstijd en het niet alleen ontroerende, maar ook uitstekende Oorlogswinter. Oorlogsgeheimen kan zich met gemak meten aan laatstgenoemde prent.
Hart
Jacques Vriens schreef in 2007 het herkenbare verhaal van drie kinderen in oorlogstijd, die geconfronteerd worden met situaties waar zelfs volwassenen geen raad mee weten. De kracht van het boek zat in de details, in de natuurlijke band tussen de drie hoofdpersonages en de schuld en onschuld die als een rode draad door elke scène voelbaar was. Het boek raakte vele lezers recht in het hart. Aan Karen Holst Pellekaan (Achtste-Groepers huilen niet, De gelukkige Huisvrouw) de zware taak om het verhaal te bewerken tot een meeslepend en uitgebalanceerd scenario. Net als bij Achtste-Groepers slaagt ze hierin met vlag en wimpel.
Meeslepend
Oorlogsgeheimen is nog meer dan zijn voorganger – voor zover dat al mogelijk was – een film die de kijker onder de huid kruipt. Het jongensachtige, avontuurlijke en vlotte begin maakt al snel plaats voor een meeslepend en aangrijpend schouwspel, waarin goed en fout, schuld en onschuld, vriendschap en familie een belangrijke rol spelen. Onder de minutieuze regie van Dennis Bots tonen de drie jonge hoofdrolspelers hun ware talent en vakmanschap, switchen ze (zelfs binnen een scène) moeiteloos van emotie en brengen ze de band die ze met z’n drieën hebben moeiteloos op de kijker over. Ook al weet je wat komen gaat, Oorlogsgeheimen raakt de kijker recht in het hart. Het ontwapenende spel van de (jonge) cast en slim geschreven bijrollen zorgen bovendien her en der voor wat luchtigheid, waardoor de film uitstekend in balans is.
Gelaagdheid
Hoewel Oorlogsgeheimen qua camerawerk en muziek groots uitpakt – de film zit dichtgeplamuurd met muziek en de crane-shots zijn niet op twee handen te tellen -, blinkt de film uit in gelaagdheid en subtiliteit. In plaats van alles letterlijk voor te kauwen, kiezen de makers er bewust voor vooral het beeld te laten spreken. En dat zegt, hoe cliché ook, meer dan duizend woorden. Het zijn details in zowel beeld, spel als scenario die de film een ongekende gelaagdheid meegeven. Zeker voor een jeugdfilm is deze subtiele aanpak opvallend. Een extra pluim verdienen de drie hoofdrolspelers Maas Bronkhuyzen, Joes Brauers en Pippa Allen; op deze leeftijd zo’n verhaal kunnen vertellen alsof ze het daadwerkelijk gezamenlijk hebben meegemaakt, verdient alle credits. Oorlogsgeheimen is een meeslepende, spannende en ontroerende jeugdfilm, die een groot en breed publiek verdient.
Als de Gouden Kalveren-jury van het Nederlands Film Festival ook dit keer de(ze) jeugdfilm volledig negeert in haar nominatie- en prijzenregen, wordt het tijd het systeem grondig te herzien …
Waardering: **** half
Oorlogsgeheimen is vanaf vandaag in heel Nederland in de bioscopen te zien.