web analytics

Alex van Warmerdam – een Nederlands filmauteur

Reacties zijn gesloten

Tijdens het filmfestival van Cannes zal Alex van Warmerdams Borgman in première gaan. De film maakt deel uit van de hoofdcompetitie van het festival wat sinds 1976 geen enkele Nederlandse film meer was gelukt. Toentertijd werd Jos Stellings Mariken van Nieumeghen voor een gouden palm genomineerd. De nieuwe film van Alex van Warmerdam belooft met deze nominatie een uitzonderlijk goede productie te zijn geworden. Neerlands Filmdoek werpt een blik op de carrière van de filmmaker, toneelregisseur en acteur die een bijzondere stempel op het Nederlandse filmlandschap heeft weten te drukken.

Paspoort
Naam
: Alex van Warmerdam.
Geboren: 14 augustus 1952 te Haarlem.
Films: maakte met zijn regiedebuut Abel in 1986 een absolute klassieker in de Nederlandse filmgeschiedenis. Verder De Noorderlingen (1992), De Jurk (1996), Kleine Teun (1998), Grimm (2003), Ober (2006), en De laatste dagen van Emma Blank (2009).
Prijzen: o.a. Europese Film Award voor De Noorderlingen, Gouden Kalveren voor Ober, De laatste Dagen van Emma Blank, De Noorderlingen en Abel.

Van Warmerdam: de filmauteur
Van Warmerdam kwam al op jonge leeftijd in aanraking met theater. Zijn vader werkte eerst als toneelknecht, later als toneelmeester in IJmuiden en nam zijn zonen vaak mee naar het theater. Nader hij de Rietveld Academie doorliep richtte hij in 1974 muziektheatergroep Hauser Orkater op. In 1980 richt hij samen met zijn broer Marc van Warmerdam theatergroep De Mexicaanse hond op. Het zou tot 1986 duren alvorens Van Warmerdam zijn eerste volledige speelfilm zou maken. Zijn debuut, het inmiddels klassieke Abel, werd een onverwachts groot succes en zowel bejubeld door de pers als het publiek. De naam  van de regisseur was hiermee direct gevestigd.

Zijn filmoeuvre is niet bepaald lang en er gaan meestal jaren voorbij alvorens hij met een nieuwe film komt. Toch kan met recht worden gezegd dat hij met zijn unieke visie en terugkerende kenmerkende eigenschappen een geheel eigen stijl heeft. Zijn ideëen ontstaan naar eigen zeggen grotendeels door herinneringen, welke als bizar uitgangspunt dienen voor zijn scenario’s met korte, scherpe dialogen en zijn films een kenmerkende absurde en vervreemdende sfeer geven. Een ander kenmerkend element is de vaste club waarmee Van Warmerdam zijn films maakt. Zijn broer Marc treedt meestal op als producent, broer Vincent schrijft de muziek en zijn vrouw Annet Malherbe speelt in het leeuwendeel van zijn films een rol.

Veelzijdig talent
Alex van Warmerdam is een veelzijdig kunstenaar, die in veel aspecten van zijn creaties zelf de scheppende factor is. Voor zijn theatergroepen schreef hij de scenario’s, acteerde zelf en ontwierp de decors. Hetzelfde geldt voor zijn filmproducties. Maar Van Warmerdam is tevens schilder en schrijver. Zo publiceerde hij de dichtbundel ‘Van alle kanten komen ze’ en de roman ‘Bij het kanaal naar links’. Voor zijn uitzonderlijk artistieke talenten ontving hij in 2010 de Johannes Vermeer Prijs van de Boekmanstichting.

Beste films
Van Warmerdam kan gezien worden als een echt filmauteur; een filmer die met zijn eigen stijlkenmerken een stempel weet te drukken op zijn films. Dit zijn Van Warmerdams beste en/of meest bekroonde films.

 –         Abel (1986)

Veel wist Van Warmerdam niet van film toen hij begon aan het scenario van Abel. Met zijn theatergroep Hauser Orkater had hij wel enige ervaring op gedaan aangezien Frans Weisz drie van zijn toneelstukken had verfilmd. Van Warmerdam benaderde dan ook in eerste instantie Weisz om het script te verfilmen, maar vanwege uiteenlopende opvattingen over hoe de film er uit zou moeten gaan zien, naam hij zelf de handschoen op en kwam hij bij het zojuist door Laurens Geels en Dick Maas opgerichte First Floor Features terecht. Van Warmerdam speelde zelf de hoofdrol van de 31-jarige jongen die nog bij zijn ouders (Olga Zuiderhoek en Henri Garcin) thuiswoonde. Annet Malherbe en Loes Luca speelden tevens in de film. De absurde prent werd een onverwacht succes en werd zowel door critici als het publiek (400.000 bezoekers) uitstekend ontvangen. Van Warmerdam ontving het Gouden Kalf voor beste film en beste regie. Aan het einde van dat decennia werd de film door de Kring van Nederlandse Journalisten tot Beste Nederlandse Speelfilm van de jaren tachtig gekozen.

 –                De Noorderlingen (1992)

Het duurde maar liefst zes jaar alvorens de opvolger van Abel er verscheen. De verwachtingen waren hooggespannen, en De Noorderlingen maakte deze meer dan waar. De originele en stijlvolle film over een nooit afgebouwde straat in nieuwbouwwijk in de jaren zestig werd andermaal door de critici en het publiek bejubeld. Naast Van Warmderdam spelen onder andere Annet Malherbe, Jack Wouterse en Theo van Gogh in de film. De film ontving twee Gouden Kalveren en oogstte ook internationaal lof. Van Warmerdam ontving een Felix tijdens het Felix-gala in Berlijn en ook broer Vincent ontving een beeldje voor de filmmuziek. Van Warmerdam zei in 2006 dat hij De Noorderlingen zelf zijn beste film vindt. De film behoort tevens tot de in 2007 gepresenteerde Canon van de Nederlandse film.

–                 Ober (2006)

Na de tegenvallende ontvangst en bezoekersaantallen van Grimm in 2003, namen de Van Warmerdams in 2006 revanche met Ober. De film over de ongelukkige vijftigjarige ober Edgar (Van Warmerdam) in een matig restaurant met een groot aquarium, is een zwarte komedie met de kenmerkende Van Warmerdam sfeer. Van Warmerdam schreef, regisseerde en speelde de hoofdrol, broer Vincent verzorgde andermaal de muziek en zijn andere broer Marc was producent. Ober won twee Gouden Kalveren.

–                 Ook zien

Naast bovenstaande films behoren ook De jurk, Kleine Teun, Grimm en De laatste dagen van Emma Blank tot het oeuvre van Alex van Warmerdam.

 –         Binnenkort te zien of in de planning

Tijdens het komende filmfestival van Cannes zal Borgman in première gaan en meedingen voor de Gouden Palm. De film zal echter pas vanaf 29 augustus in de Nederlandse bioscopen te zien zijn.