Nieuwsbericht: een soldaat is in Afghanistan door een bermbom om het leven gekomen. Maakt het tegenwoordig nog indruk? Soortgelijke bekendmakingen zijn er inmiddels zo veel geweest dat je ze haast argeloos in je op kunt nemen, hoe cru dat ook klinkt. Robert Oeys documentaire is wat dat betreft een goede wake up-call. In Gesneuveld zien we hoe genadeloos hard de klap van zo’n nieuwsbericht is voor betrokkenen en nabestaanden.
Persoonlijk
Oeys documentaire opent al met een confronterend interview. Voordat er überhaupt met vrienden en familieleden wordt gesproken, vertelt een berichtgever over de loodzware taak die hij toebedeeld heeft gekregen. Zijn werk is belangrijk, dat is wel duidelijk, maar niemand zal het hem in dank af nemen. De toon is met die eerste minuten al gezet. Hier komt de kant van de oorlog die aan de aandacht onttrokken blijft. De persoonlijke kant.
De berichtgever vertelt dat hij voorbereid moet zijn op alle mogelijke reacties. Van agressie tot shocktoestand. Iedereen gaat anders met de klap om. Dat blijkt ook uit de rest van de documentaire. Ouders, echtgenoten, vrienden, legerkameraden leggen een voor een hun ziel open voor de lens van de camera. Hoe ze reageerden op het nieuws, wat er sindsdien is gebeurd en hoe ze de draad weer proberen op te pakken. Het zijn aangrijpende, pijnlijke kijkjes in levens die voorgoed zijn verscheurd.
Integer
In zijn vorige documentaire, De Leugen, ensceneerde Oey regelmatig scènes. Zo liet hij bijvoorbeeld politici over hun leven zingen. Een aardig idee, maar het deed afbreuk aan de geloofwaardigheid en overtuigingskracht. In Gesneuveld stelt de documentairemaker zich integer en onzichtbaar op. Hij laat alles over aan de mensen die hij voor zijn camera zet. Zo laat hij de kijker akelig dichtbij de gekwelde nabestaanden komen. De eerstvolgende keer dat er nieuws over een gesneuvelde militair op Teletekst verschijnt, is dat met een gezicht erbij.
Waardering: ****
Gesneuveld (2012)
Regie en scenario: Robert Oey
Camera: Jeroen de Bruin
Producent: Pieter van Huystee
Geluid: Mike van der Sluijs, Carla van der Meijs, Charles Kerstein en Tim van Peppen
Montage: Chris van Oers
Muziek: Reyn Ouwehand
Taal: Nederlands
Speelduur: 90 minuten / Kleur
Te zien vanaf: 11 oktober 2012
Er is heel mooi en met veel respect voor de nabestaande gefilmd.
Het verhaal van de nabestaande spreekt. Bijzonder, oprecht en knap dat deze mensen hun ervaring en verdriet willen delen met het publiek.