Niet alleen zit de Nederlandse jeugd- en familiefilm de laatste jaren enorm in de lift, we beginnen er zo langzamerhand ook nog eens een nieuwe traditie bij te krijgen. Midden in de Winternacht, de verfilming van het Duitse jeugdboek Est Ist Ein Elch Entsprungen, pretendeert de eerste echte Nederlandse Kerstfilm te zijn. Deze bewering is wel wat vergezocht, al is het maar dat het enorme verwachtingen schept. Hier in de polder zijn we niet zo bevangen door het Kerstvirus als bijvoorbeeld onze vrienden aan de andere kant van de oceaan, maar de strijd tussen de Sint en de Kerstman wordt steeds heviger.

Arreslee-crash
De Kerstman in Lourens Bloks familiefilm loopt er bij als een zwerver. Hij heeft met zijn eland een testvluchtje gemaakt en is uit de lucht gelazerd. De Kerstman, die wat betreft cynisme wel te vergelijken is met de goedheiligman uit Alles Is Liefde, doet zijn uiterste best om op tijd weer op de slee te zitten om de cadeautjes te bezorgen. Maar wie wil nou een verlopen, stinkende oude man in een Kerstmanpak helpen? Kilometers verderop is eland Moos ondertussen door het dak van de schuur van het gebroken gezinnetje van de tienjarige Max gevallen. Het kost Max de grootst mogelijke moeite om zijn nieuwe huisdier voor zijn omgeving verborgen te houden.

Voor wie zich nu achter zijn oren krabt en zich afvraagt waarom de Kerstman zich inlaat met een eland: inderdaad, dat is doorgaans een hele horde rendieren, maar dat zijn in de ogen van Moos maar een stel verwaande kwasten. Blok spendeert niet al te veel tijd met het uitleggen van hoe het nu allemaal zit en moet. Wel is duidelijk dat Max en zijn familie een moeilijke tijd achter de rug hebben. Als palief aan de telefoon hangt weigert het jochie hem te woord te staan. Zijn zusje Kiki is een betweterige en praatgrage bemoeial, die officieel het etiket hoogbegaafd opgeplakt heeft gekregen. En dan is er nog die ontzettende vervelende buurman Panneman die voortdurend met zijn jachtgeweer in de aanslag staat als er kinderen in de buurt zijn. Toch ontdooit hij bij de gedachte dat hij met Max’ moeder op date zou kunnen.

Nostalgisch
De soms lastige omstandigheden waarbinnen de personages het in Midden in de Winternacht moeten zien te rooien worden er niet bijgesleept om het dramatische effect te verhogen. Er gaat lekker veel tijd uit naar de wonderbaarlijke ontdekking die Max in zijn schuur doet. Eland Moos praat hem de oren van zijn hoofd, heeft een nimmer te stillen honger en een voorliefde voor chocolademelk. Om het hoefdier vorm te geven werden ‘ouderwetse’ animatronics van stal gehaald. Jeroen van Koningsbrugge voorzag de eland van een stem en lijkt er lekker op los te improviseren. Het heeft met de haast tijdloze setting zonder moderne communicatiemiddelen geresulteerd in een nostalgische, enigszins kneuterige, familiefilm.

Midden in de Winternacht laat zien dat het stempel ‘voor het hele gezin’ niet gelijk tot allergische reacties hoeft te leiden. Het is letterlijk voor elk wat wils, zonder dat Blok, die ook Feuten: Het Feestje maakte, zich in onmogelijke bochten of compromissen hoeft te wringen. Arjan Ederveen is magistraal als de boze buurman die zo een broer had kunnen zijn van de mopperpot uit Ja Zuster, Nee Zuster. Er is slechts één klein detail dat dit geslaagde familieavontuur minder Hollands maakt. De opnames vonden namelijk grotendeels plaats in een door sneeuw bedekt Zweden.

Waardering: ****

Midden in de Winternacht (2013)
Regie: Lourens Blok
Scenario: Marco van Geffen, Daan Bakker
Producent: Eva Eisenloeffel, Leontine Petit, Joost de Vries
Camera: Philip van Volsem
Montage: Annelies van Woerden
Muziek: Jorri Kleijnen en Alexander Reumers
Met: Dennis Reinsma, Jeroen van Koningsbrugge, Dana Goldberg, Jelka van Houten, Arjan Ederveen, Derek de Lint, Carla Hardy, e.v.a
Taal: Nederlands
Speelduur: 85 minuten / Kleur
Te zien vanaf: 27 november 2013