De multiculturele samenleving mag dan misschien door sommige politici als mislukt beschouwd worden, de Nederlandse film vaart er nog steeds wel bij. Het subgenre beleefde een grote opmars met Shouf Shouf Habibi! en Het Schnitzelparadijs. Tegenwoordig zijn nieuwe titels vrijwel steeds variaties op hetzelfde thema, waarbij de diepte angstvallig vermeden wordt.
De uitzonderingen, zoals het recente Rabat, vallen juist op door hun gedurfde onconventionele aanpak. De multiculturele samenleving komt er nog het beste vanaf als er juist geen punt wordt gemaakt van verschillen in achtergrond. Relaties en vriendschappen zijn namelijk universeel. Bovendien gaat het hier vaak om jongeren die geboren en getogen zijn in Nederland.
Halverwege de jaren ’00 waren er nog wel wat onuitgesproken zaken en misstanden die het verfilmen waard waren. Die zijn er nog, maar de vaderlandse speelfilm lijkt er steeds minder op te willen doorpakken. Snackbar van de Turkse Meral Uslu doet volstrekt overbodig en zelfs overdreven stereotype aan.
Stijlbreuk
De filmmaakster schetst een beeld van een groep ‘allochtone’ jongeren die hele dagen verveeld bij een Turkse cafetaria in Rotterdam-Noord rondhangen. De snacktent wordt gerund door de vijftigjarige Ali, een Turkse ondernemer met een gokprobleem die steeds dieper in de financiële problemen dreigt te komen. De Marokkaanse hangjongeren hebben niets beters de doen dan verbale en fysieke rotzooi trappen, conflicten met hun omgeving en elkaar uitlokken en wat te dealen. Ali ziet het allemaal op zijn stoep gebeuren en grijpt in wanneer zaken uit de hand dreigen te lopen.
Uslu, die hier haar speelfilmdebuut vestigt, heeft vooral haar naam gevestigd op (journalistiek) documentairegebied. Sommigen zullen zich wellicht nog het voor een Gouden Kalf genomineerde De Kinderen van Mijn Vader en het op het IDFA bekroonde Long Stay herinneren. De regisseur probeert deze ervaring bij Snackbar in te zetten door al het nutteloze gelanterfant te doorsnijden met geforceerd aandoende interviewtjes. Scenarist Stan Lapinksi weet op de stoep de jongeren nog naturelle dialogen mee te geven, maar zodra het documentaire-element inzet, komen de meest onrealistische volzinnen voorbij. De groep spelers valt hierbij flink door de mand. Uslu zet deze stijlbreuk bovendien maar mondjesmaat in, met als bijkomend gevolg dat het elke functie mist.
Typecasting
Snackbar bedient zich van teleurstellend weinig plot en kabbelt moeizaam voort, waarbij snel uitgewerkte en opgeloste incidenten het geheel nog wat hoognodige vaart weten mee te geven. Er is een blik acteurs opengetrokken die allemaal zonder enige aarzeling lijken te willen meewerken aan hun eigen typecasting. Acteurs als Ilias Ojja en Mamoun Elyounoussi kunnen hopelijk toch wel meer dan het neerzetten van onbetrouwbare rotjochies.
Dat er nog enige hoop aan de horizon gloort voor de cast blijkt uit de veel te kleine bijrol van een nu volwassen Mimoun Ouled Radi. Hij is het niveau van de kluchtige multicultikomedie ontstegen en zijn ultrakorte aanwezigheid in het volstrekt overbodige en vooroordeelbevestigende Snackbar brengt nog wat nuance aan. De vraag die voortdurend in de lucht hangt is waarom Uslu als een vlieg op de muur de boel heeft gadegeslagen zonder de karakters echt een ontwikkeling te laten doormaken. Het beeld dat we hier te zien krijgen kennen we zo onderhand wel.
Waardering: **
Snackbar (2012)
Regie: Meral Uslu
Scenario: Stan Lapinksi
Producent: Jet Christiaanse
Camera: Ton Peters
Montage: Floor Rodenburg
Muziek: Rutger Reinders
Met: Ali Çifteci, Ilias Addab, Lárbi Ahmed Salah, Aziz Akazim, Mamoun Elyounoussi, Iliass Ojja, e.v.a
Taal: Nederlands, Turks, Arabisch
Speelduur: 86 minuten / Kleur
Te zien vanaf: 5 april 2012