Tijdens de première van De Hel van ’63 moesten er nog sneeuwmachines aan te pas komen, de afgelopen dagen bedekte de natuur zelf het landschap met een flink pak sneeuw en ijs. De speculaties over een eventuele Elfstedentocht zijn inmiddels in volle gang. Vlak voor de première van De Hel van ’63 haalden enkele ex-renners voor de camera van Festival TV herinneringen op aan de meest bijzondere Elfstedentocht uit de geschiedenis.
De Hel van ‘63
Januari 1963. Ondanks het barre weer besluit het bestuur van het Friese Elfstedencomité, onder druk van de media, met de kleinst mogelijke meerderheid van stemmen, dat de Elstedentocht doorgaat. Tussen de duizenden die een startbewijs veroveren bevinden zich soldaat Henk Buma (Cas Janssen), boerenzoon Sjoerd Lelkama (Lourens van den Akker), arbeider Kees Ferwerda (Chris Zegers) en verpleegkundige Annemiek (Chava voor in ‘t Holt). Alle vier hebben zo hun reden om deze tocht der tochten te rijden. Door de dramatische en heroïsche gebeurtenissen zal deze Elfstedentocht, ook voor Henk, Sjoerd, Kees en Annemiek, als een van de meest legendarische de geschiedenis ingaan.
Cast: Chris Zegers als Kees Ferwerda, Cas Jansen als Henk Buma en Chava voor in ‘t Holt als Annemiek
Regie: Steven de Jong
Scenario: Maarten Lebens, Jean Ummels, Steven de Jong
Producent: Klaas de Jong, Steven de Jong
Première De Hel van ’63
Het ware verhaal
‘De tochtigste tocht der tochten’, zoals de Elfstedentocht van 1963 ook wel wordt genoemd, ging van start op 18 januari 1963, rond de klok van half zes in de ochtend. Met een temperatuur van min achttien graden, scheuren in het ijs en slechte weersvooruitzichten werd het een heikele onderneming. Hoewel velen protesteerden tegen de doorgang van de tocht, besloot het Elfstedencomité, mede onder de druk van de media – die zowel via radio als televisie live verslag zou doen -, dat de deelnemers gewoon moesten vertrekken.
Van de ruim 10.000 starters haalden slechts 136 de finish. Naast de ontzettende kou, stak er later op de dag ook nog een Noordoosterstorm op, die een dag later haar hoogtepunt zou bereiken. Het gehele parcours sneeuwde onder – voor zover dat nog niet het geval was – en de vrieskou was voor velen ondraaglijk. Het zicht van de deelnemers was beperkt. Bovendien vroren bij velen de oogleden dicht, met als gevolg vreselijke valpartijen en andere nare ongelukken. Mensen braken hun benen, armen of bekken. De Nederlandse televisiekijker zag het allemaal gebeuren.
Uiteindelijk werd de barre tocht gewonnen door Reinier Paping. Bij de finish was het zo druk, dat het ijs dreigde door te zakken. Gelukkig gebeurde dit niet. De uitgeputte en half-bevroren Paping werd naar een EHBO-post gebracht, waar Koningin Juliana en Prinses Beatrix hem vol bewondering feliciteerden. Pas in 1985 werd de volgende Elfstedentocht gereden, direct een jaar later volgde de veertiende editie. De vijftiende editie (1997) is voorlopig de laatste. De mythische status van ‘De Hel van ‘63′ werd (gelukkig) nimmer meer bereikt.
Voor een interview met regisseur Steven de Jong klik hier.
Festival TV is onderdeel van de werkzaamheden van het Nederlands Film Festival. Gedurende het gehele jaar brengt Festival TV de filmliefhebber de nieuwste trailers, interviews, setverslagen en andere audiovisuele reportages. In samenwerking met het Nederlands Film Festival biedt NeerlandsFilmdoek haar lezers deze reportages aan en verschaft ze, ter verdieping, relevante achtergrondinformatie.