Deze week in de rubriek ‘De drie …’ drie van Neerlands meest gewaardeerde acteurs. Over de Nederlandse acteur wordt nog wel eens neerbuigend gedaan, maar in de ruim honderd jaar die onze cinema oud is, zijn er genoeg grote namen opgestaan. Hieronder een verzameling van drie acteurs die hun sporen ruim en breed hebben verdiend.

Acteren
De klassieke definitie van een acteur betreft ‘iemand die een personage uitbeeldt in een rollenspel of verhaal.’ Het acteren heeft zich in de loop der jaren, in navolging van de ontwikkeling in de cinema zelf, ontwikkeld van statisch en toneelmatig naar  meer dynamisch spel. Onder andere de introductie van de geluidsfilm, nieuwe camera’s en digitale effecten hebben de acteur gedwongen anders tegen zijn of haar vak aan te kijken. Tegenwoordig zorgt de 3D-techniek voor een compleet nieuwe ervaring voor de acteur.

Acteurs over het vak
‘Een speelfilm maken is een samengaan van zoveel belangen van zoveel mensen dat je daar als acteurs, zelfs als hoofdrolspeler, maar een kleine bijdrage aan kunt leveren. Weliswaar een essentiële bijdrage, maar het wordt nogal eens overschat.’ (Thom Hoffman, Film en TV maker 240, mei 1984)

‘[In Nederland] maak ik steeds mee dat terwijl ik mijn scène speel mensen heen en weer lopen, op een broodje staan te kauwen en kwekken en fluisteren. En je denkt altijd dat het over jou gaat natuurlijk. Maar ik durf hier niet eens te vragen of de eyeline vrij kan blijven. Daar begin ik niet aan, want dan krijg je reacties als: “Jezus, daar heb je hem weer, Hollywood komt aanzetten.” Dus hou ik mijn bek maar.’ (Jeroen Krabbé, De Droomfabriek, 1988)

‘Ik vind niet dat acteurs overmatig verwend worden in Nederland. Ik zit me nog steeds op wc’s te verkleden en wordt in donkere keldertjes opgemaakt. En pas als er een grote huilscène is, wil men weleens zachtjes doen, maar dan moet het wel heel erg emotioneel worden.’ (Monique van de Ven, De Droomfabriek, 1988)

‘Acteurs zijn net kinderen. We willen altijd horen of we het wel of niet goed gedaan hebben.’ (Rijk de Gooyer, De Droomfabriek, 1988)

‘Het overkomt mij ook dat ik na een zware scène trillend in mijn bed lig. En natuurlijk huil ik weleens enorm nadat ik iets aangrijpends heb gedaan. Het is een combinatie van emoties die je naar boven hebt gehaald, met oververmoeidheid, spanningen, tijdsdruk, onzekerheid. Want je bent geen supermens. En je investeert je eigen gevoelens in zo’n rol.’ (Renée Soutendijk, De Droomfabriek, 1988)

Selectie
Hieronder een selectie van drie grote Nederlandse acteurs. We hadden hier kunnen kiezen voor het rijtje dat je tijdens vele enquêtes zult tegenkomen, maar om wat vergeten namen onder het stof vandaan te halen, hebben we voor een aantal verrassende namen gekozen. Zonder hierbij acteurs als Rutger Hauer, Derek de Lint, Jeroen Krabbé, Thom Hoffman, Dolf de Vries, Pierre Bokma, Gijs Scholten van Aschat, Ko van Dijk, Willem Nijholt, Jeroen Willems, Michiel Romeyn, Joost Prinsen, Peter Faber, Johnny Kraaykamp, Mark Rietman, Peter Tuinman, Jan Decleir, Gerard Thoolen en Marcel Hensema tekort te willen doen.

–          Leen Jongewaard (fragment: vader van ‘Jenny’ in Hoge Hakken, Echte Liefde)

–          Rijk de Gooyer (fragment: samen met Johnny Kraaykamp in Geen Paniek)

–          Kees Brusse (fragment: taxichauffeur in de serie Mensen zoals jij en ik)