Vandaag viert Nederland bevrijdingsdag. NeerlandsFilmdoek de archieven in en selecteerde enkele Nederlandse oorlogsfilms die gezien moeten worden. Met opzet zijn dit niet de drie meest voor de hand liggende Nederlandse films over de oorlog (bijvoorbeeld Soldaat van Oranje, Zwartboek of De Aanslag), en staan ze ieder voor een ander aspect van WOII. Heeft u ze al gezien?
De drie … verschillende oorlogsfilms
Het verzet: Het Meisje met het Rode Haar (1981)
Bij films over het verzet denkt men misschien eerder aan Zwartboek of Soldaat van Oranje, maar Het Meisje met het Rode Haar mag niet worden vergeten. Het waargebeurde verhaal over verzetsstrijder Hannie Schaft wordt mooi geleidelijk opgebouwd en kent een aantal bloedstollende momenten. Theo van de Sande leverde knap camerawerk af en Renée Soutendijk speelt een van de beste rollen uit haar carrière.
De slachtoffers: Het Bittere Kruid (1985)
Een van de weinige Nederlandse films die puur over Jodenvervolging gaat. Schrijfster Marga Minco distantieerde zich van de verfilming van haar klassieker; scenaristen Kees van Oostrum en Maurice Noel hadden te veel vrijheid genomen om het boek naar film te vertalen. Desalniettemin is Het Bittere Kruid bij vlagen een aangrijpende film geworden, die het bezegelde lot van een Joodse familie tijdens de Tweede Wereldoorlog laat zien. Niet altijd even overtuigend, maar uiteindelijk onderhoudend genoeg door het schrijnende en steeds meer verstikkende verhaal, en de fraaie soundtrack.
De nasleep: Leedvermaak (1989), Qui Vive (2001) en Happy End (2009)
Los zijn deze drie films van Frans Weisz redelijke drama’s, maar samen vormen ze een unieke trilogie over de last die Joden na de holocaust met zich meedragen. De sterke cast, met o.a. Pierre Bokma, Kitty Courbois en Rijk de Gooyer, bleef in de twintig jaar die de drie films beslaan onveranderd. Het verstrijken van de tijd, een van de belangrijke thema’s in de trilogie, wordt op die manier ook in de gelaten van de acteurs zichtbaar. Droevig en melancholisch, maar vooral in het laatste deel ook hoopvol en berustend.
Ten behoeve van verzamelaars van Nederlandse speelfilms:
Alle drie besproken films – Het meisje met het rode haar, Het bittere kruid en Happy End – zijn op dvd verschenen. Het bittere kruid, de verfilming van het gelijknamige boek van Marga Minco, maakt ook onderdeel uit van de Rob Houwer Collectie.