In de reeks ‘Klassiekers’ zet NeerlandsFilmdoek iedere week een filmklassieker van eigen bodem in het zonnetje. Uit de periode van de eerste Nederlandse geluidsfilm tot nu selecteren we uit ieder jaar één titel die het volgens ons verdient om onder het stof vandaan gehaald te worden. Deze week belanden we aan in 1935, het jaar van de komedie De Kribbebijter.

De Kribbebijter (1935)
Geregisseerd door Hermann Kosterlitz en Ernst Winar
met Frits van Dongen, Dolly Mollinger, Cor Ruys, Mary Dresselhuys, e.v.a.

Willy, de zoon van een norse baron, trouwt met een burgermeisje. Zijn vader wil er niets van weten, verstoot hem, en zorgt dat hij zijn baan kwijt raakt. Willy’s echtgenote wil een eerlijke kans hebben bij haar koppige schoonvader en gaat verhaal halen, maar wordt per toeval aangezien voor de nieuwe huishoudster. Ze speelt het spelletje mee om in goede aarde te vallen en de baron zijn mening te laten bijstellen.

Stap voorwaarts
Na De Jantjes, een jaar eerder, werd De Kribbebijter gezien als de volgende stap voorwaarts in de Nederlandse cinema. Vooral het spel en de regie werden geprezen door publiek en critici. De film werd als minder kolderiek gezien dan de populaire Jordaanfilm. Het ‘degelijk gemaakte boulevardstuk’, gebaseerd op het toneelstuk Willis Frau van Max Reimann, werd een groot succes. De film heeft tot en met december 1942 (dat is dus zeven jaar!) in de Nederlandse bioscopen gedraaid.

Duitse crew
De Kribbebijter was de eerste Nederlandse productie van de Duitse Rudolf Meyer, die na dit debuut nog meer lichtvoetige amusementsfilms in ons land produceerde. Er werden in die tijd vaker Duitsers naar Nederland gehaald om aan een film mee te werken, omdat de Nederlandse filmindustrie nog in haar kinderschoenen stond en er weinig mensen waren met ervaring in de speelfilmwereld. De komst van vaklieden uit Duitsland was een goed leerproces voor Hollandse crewleden, maar de keerzijde was dat buitenlanders steeds vaker de banen van Nederlanders kregen. Om een compromis te sluiten werd er besloten dat naast iedere immigrant een Nederlander moest worden aangesteld.

Werken in Hollywood
Zo kwam de regie in handen van zowel de Nederlander Ernst Winar als de Duitse Hermann Kosterlitz. Die laatste kreeg een jaar na de release van De Kribbebijter een contract aangeboden van Universal Pictures om in Hollywood te komen werken. Hij werd een succesvolle regisseur, onder de naam Henry Koster. Zijn eerste film in de VS, Three Smart Girls, het acteerdebuut van Deanna Durbin, werd prompt genomineerd voor drie Oscars. Koster regisseerde later nog tientallen andere films, waaronder Harvey en de eerste CinemaScope-film The Robe.

Ook hoofdrolspeler Frits van Dongen, geboren als Hein van der Niet, begon een paar jaar later aan een carrière in Amerika. Hij veranderde zijn naam in Philip Dorn en speelde samen met gelauwerde acteurs als Humphrey Bogart, James Stewart, John Wayne en Judy Garland. Zijn carrière kwam vroegtijdig ten einde toen hij in 1955 getroffen werd door een hersenbloeding.

Andere opmerkelijke films uit 1935: De Big van het Regiment, Op Stap, Het Mysterie van de Mondscheinsonate en Fietje Peters, Poste Restante.