web analytics

Interview Vincent van Warmerdam

Reacties zijn gesloten

Vincent van Warmerdam, geboren in 1956 te Haarlem, schrijft als componist voor theater, film, tv-series, tv-reclames en nog veel meer. Deze verscheidenheid en afwisseling in werkterreinen is misschien wel hetgeen wat zijn werk altijd zo goed maakt, alsof hij iedere keer weer met een frisse start aan iets nieuws begint. Van Warmerdam behoort tot het beste wat er op dit moment in Nederland rondloopt. Terwijl zijn theatercomposities talrijk zijn, zal ik me in dit artikel vooral richten op zijn vakmanschap op film- en televisiegebied.
 
 

 

 

Film en televisie
In 1986 verzorgde hij de muziek voor de film Abel, die werd geregisseerd door zijn broer, Alex, en waarin zijn andere broer, Marc, een kleine rol had. Voor deze doorbraak componeerde hij al voor films van onder andere Frans Weisz, Anton Kothuis en Ineke Houtman. Abel, een van de beste films uit de Nederlandse filmgeschiedenis, ontving veel lof en prijzen, waaronder een Zilveren Lessenaar (een prijs van de Utrechtse filmdagen) voor de componist. Andere componisten die er een wonnen waren onder andere Loek Dikker voor De Vierde Man in 1983, Willem Breuker voor De Illusionist en Henny Vrienten voor De Prooi.

 

Na Abel werd de samenwerking tussen de broers voortgezet. Ook veel van de latere films van Alex van Warmerdam (De Noorderlingen, De Jurk en Ober) werden door Vincent gescoord. Kleine Teun (1998), oorspronkelijk als toneelstuk, kon door tijdsgebrek niet door hem worden gedaan, waardoor Alex het er zelf maar opwaagde. Ook Grimm voorzag de regisseur eigenhandig van muziek. Bij Ober (2006) werd Vincent weer gevraagd de muziekscore te schrijven.

 

Meesterlijk was zijn idee bij De Noorderlingen om voor een score te kiezen met een niet helemaal zuiver spelende banjo, die zó perfect dat dorpse en humoristische gevoel voor de bewoners van die straat verwoordt. Hij won er een European Film Award voor. Al even briljant is de muziek van Ober, waar het ene instrument steeds een weerklank krijgt van een ander instrument. Hierdoor blijft de muziek dichtbij de  knotsgekke gebeurtenissen en weet je als kijker dat de film niet het normale pad gaat volgen; het onheil zal blijven zegevieren. Ook valt de verwijzing naar de muziek van Bernard Herrmann voor Hitchcock’s Vertigo op als Edgar zijn vriendin (Stella) achtervolgt. De score voor Ober werd genomineerd voor een Gouden kalf, maar wist deze niet te verzilveren. Op dvd van de film staat een interessante ”Making of : Over de muziek”, waarin de componist vijf minuten verteld over zijn werk.

 

Voor de tv-film De Trein van zes Uur had hij de beschikking over het fantastische Praags Symfonisch orkest, ook wel gebruikt door Ellert Driessen voor Erik of Het Klein Insectenboek. Hier zorgde een goed orkest voor hoorbaar hogere kwaliteit. Een goed orkest is overigens geen vereiste voor een goede score, zie bijvoorbeeld De Noorderlingen, die Vincent van Warmerdam met beperkte middelen opnam.

 

Van Warmerdam schreef tevens de muziek voor vier documentaires van Jos de Putter, met als uitblinker How Many Roads. In deze documentaire haakt de score heel erg slim in op het ‘roadmovie-gevoel’ en de verwantschap met de kleine verhalen van de geïnterviewde Dylan fans. Ironisch is het feit dat de muziek van Van Warmerdam mij wél kon bekoren en de muziek van Dylan zelf juist niet. 

 

Hartverwarmend is zonder meer zijn muziekscore voor Polleke, waar de muziek meeslepend en emotioneel gericht ingaat op de veranderingen in de karakters. Deze score toont aan dat we te maken hebben met een bekwaam componist, die verschillende dilemma’s mooi en meeslepend kan ondersteunen met diens composities. Deze score werd eveneens genomineerd voor een Gouden Kalf. De zware verhaalthema’s hiervan keren gedeeltelijk terug in een meer volwassen film uit 2007; Kicks. In deze film van Albert ter Heerdt (waar hij eerder mee werkte voor diens speelfilmdebuut Shouf Shouf Habibi!) staat de botsing tussen allochtoon en autochtoon centraal. Soms laat van Warmerdam tedere piano klanken samengaan met een orkest, met daarover een subtiel geluid van een etnisch klinkend instrument. Zo vertaalt hij zowel de spanning, als de mogelijke verzoening tussen de twee groepen uiterst delicaat. Bij Shouf Shouf ligt het etnische er heerlijk te dik bovenop om het komische effect te versterken. De VPRO serie Bij Ons in de Jordaan bood hem de mogelijkheid een vooral erg nostalgische, sentimentele score te componeren en weer eens met Kees Prins samen te werken aan songs (dit gebeurde eerder bijvoorbeeld bij De Noorderlingen).

 

Verkrijgbaarbaarheid
Maar hoe zit het dan met de verkrijgbaarheid van zijn muziek op cd? Van zijn theaterwerk voor Orkater en popmuziek is genoeg te krijgen. Een overzicht van al het televisie en filmgerelateerde werk is echter al wat magerder. Hieronder volgt niettemin een overzicht. Een leuke toevoeging – die ik buiten onderstaand lijstje houd – is de muziek die hij schreef voor een commercial voor de Dierenbscherming getiteld ‘Zeehondejacht’. Deze track staat op de verzamel-cd ”Original Sountracks – Peter Dekker Audiovisuals”.

 

Een overzicht:
De Noorderlingen / Abel CD (Indisc)
De Noorderlingen / Abel / De Jurk CD (Starling)
Abel LP (Pick Up)
De Noorderlingen LP (Indisc)
– Track van De Noorderlingen en Abel op “The Alphabet of Dutch Filmmusic” CD (Cinemusica)
Bij Ons in de Jordaan CD (VPRO)

 

 

Hoes De Noorderlingen (1992)

 

Hoes Bij Ons in de Jordaan (2001)

 

Gesprek
U heeft verscheidene malen samengewerkt met Kees Prins. Volgens IMDB heeft u ook bij de Jiskefet-reeks ‘Debiteuren/Crediteuren’ met Prins samengewerkt.

 

Ik heb een lange geschiedenis met Jiskefet. Kees en ik zaten in de Moondogs en hebben een aantal jaar succesvol getourd en platen gemaakt. Voor Jiskefet produceerde ik hun eerste CD en schreef een aantal Liedjes o.a:
– Ik ben veranderd – Willie
– Suzy – The Cards
– Mijn Club – Kees Prins
– He Lullo! heb je nog geneukt? – De Lullo’s

 

Soms zat ik in een aflevering, zonder uitzondering als muzikant, ik herinner me o.a. ‘Broer Konijn’ (parodie op Kurt Cobain), ‘Een Gala’ (met o.a. Adriaan van Dis en Annet Malherbe), ‘Een groot Lullofeest’ en ‘Een groot Duits feest’. Zelf vind ik de aflevering van the Cards het leukst, een rockumentary over een beatgroup uit IJmuiden.’

 

Hoe bent u betrokken geraakt bij Ciudad de María van Enrique Bellande? Was dit op een manier zoals bij Paul van Brugge en Alejandro Agresti, waarvan de regisseur in Nederland op de Filmacademie rondliep?

 

Enrique heeft contact gezocht: hij wilde muziek uit Abel gebruiken en zodoende heb ik hem op het IDFA (documentairefestival in Amsterdam) ontmoet. Inmiddels heeft hij ook muziek uit De Jurk gebruikt voor zijn film Camisea. Ooit hopen we écht samen te kunnen werken.

 

Zitten er naast die Vertigo verwijzing in de score van Ober nog meer van dat soort verwijzingen in?

 

Aanvankelijk zat er snellere, drijvende muziek onder die scènes met Stella en Edgar. Pas toen ik me realiseerde dat die vrouw fataal was en Edgar alleen maar achter haar aan stumperde zag ik de link met Vertigo, en had gelijk een reden om suspense toe te voegen. Bernard Herrmann wees me de weg en ik vroeg me af of ik ermee weg kwam, maar heb er tot nu toe alleen maar goede reacties op gehad. Ik begin onderhand door te krijgen dat mensen het prettig vinden als ze referenties hebben, kaders waarbinnen ze de dingen kunnen plaatsen. Het op een goede manier gebruik maken van clichés of vaste patronen doet eerder goed dan kwaad.

 

Staat er op het moment nog een film op stapel?

 

Ik ben nu bezig voor Peter Greenaway, maar dat is theater. Ik ga in ieder geval Albert ter Heerdt zijn volgende film doen als de agenda’s dat toelaten. Alex heeft nog geen concrete filmplannen.