web analytics

3x Kees Brusse

Reacties zijn gesloten

Eerder deze week overleed op 88-jarige leeftijd de rasacteur Kees Brusse. Tussen zijn eerste en laatste rol zat bijna zeventig jaar. Als hommage selecteert Neerlands Filmdoek drie van zijn (vele) memorabele rollen.

keesbrusseklein

Kees Brusse
Van de acteurs die de Nederlandse filmwereld na de Tweede Wereldoorlog heeft voortgebracht, is Kees Brusse (1925-2013) ongetwijfeld één van de meest bekende. Van de jaren vijftig tot en met zeventig speelde hij – naast vele rollen in televisieseries en op toneel – in tal van belangrijke en succesvolle speelfilms, waaronder De Dijk is dicht (1950), Ciske de Rat (1955), De Overval (1962), Blue Movie (1971), Dakota (1974) en Dokter Pulder zaait Papavers (1975). In de drie decennia die daarop volgden, was hij voornamelijk op televisie te bewonderen.

Door deze veelvuldige verschijningen op het witte doek en kleine scherm heeft Brusse niet alleen zijn stempel gedrukt op de Nederlandse film- en televisiegeschiedenis, tevens zorgde hij voor een compleet nieuwe acteerstijl: tegenover het theatrale acteerwerk van de jaren dertig, veertig en vijftig, zette Brusse, gesteund door zijn natuurlijke uitstraling en karakteristieke stem, een subtiele en fijngevoelige manier van acteren. Meest treffende en symbolische voorbeeld hiervan betreft zijn optreden in de serie Mensen zoals jij en ik. Van trambestuurder tot oplichter en van postbode tot politie-agent: elk personage dat Brusse aanneemt verandert in een herkenbaar en levensecht mens.

– 1955: Ciske de Rat
In 1955 maakte de Duitse regisseur Wolfgang Staudte twee versies van Ciske de Rat, een Nederlandstalige en een Duitse. Beide versies hebben, in tegenstelling tot de jaren tachtig verfilming van regisseur Guido Pieters, één ding gemeen: ze vertellen het originele verhaal van schrijver Piet Bakker niet door de ogen van Ciske zelf, maar door die van onderwijzer Bruis. Brusse vervult  in beide versies van Staudte op zijn kenmerkend warme en innemende wijze de rol van Ciske’s docent. Als geen ander weet hij Bruis als een liefde- en begripvolle docent neer te zetten, die het beste met zijn leerlingen – en met Ciske in het bijzonder – voorheeft.

– 1974: Dakota
102 minuten duurt Wim Verstappens Dakota en in nagenoeg elk shot is Kees Brusse te zien. Enkel wanneer we een totaalshot van het andere hoofdpersonage (de Dakota itself) te zien krijgen, is Brusse niet fysiek in beeld. In Dakota speelt Brusse Dick de Boer die, met smokkelwaar aan boord, in één ruk van Curacao naar Nederland vliegt. De film speelt zich dan ook grotendeels in de lucht en de stalen kist af. Of de acteur nu moeilijk kijkend uit de cockpit komt, zijn wekker zet of een kopje koffie maakt in de stalen kist: je gelooft hem, en zijn ultieme liefde voor zijn Dakota en ‘het vliegen’, helemaal.

– 1981-1985: Mensen zoals jij en ik
Of hij nu een liefhebbende schoolmeester speelt in de film Ciske de Rat (1955), een zwijgende vliegtuigliefhebber in Dakota (1974) of een postbode, trambestuurder of politie-agent in Mensen zoals jij en ik; Brusse is altijd iemand van vlees en bloed. Iemand met menselijke gevoelens, trekjes en gewoontes. Zijn uitstraling, charisma en manier van doen, de magie die zich van de kijker meester maakt wanneer hij op het scherm voorbij wandelt: Brusse is een bijzonder en warm acteur en bovendien een warm en vertrouwd mens. In Mensen zoals jij en ik laat hij veel verschillende kanten zien, en elke keer weer weet hij te overtuigen en het vertrouwen van de kijker te winnen door één kleine, subtiele en op het oog simpele handeling.

Een gedachte over “3x Kees Brusse

  1. Ten behoeve van verzamelaars van Nederlandse speelfilms en series:

    Ciske de Rat, de 1955-versie, is op dvd uitgekomen in de door het Filmmuseum uitgebracht reeks Nederlandse Filmklassiekers. Thom Hoffman verzorgt een kleine inleiding bij deze film.

    Mensen zoals jij en ik (32 afleveringen + extra’s) is op 4 dvd’s uitgekomen bij de Avro.

    Dakota is ook op dvd uitgekomen bij Strengholt Multimedia en wel in de Wim Verstappen Filmcollectie. ’t Nadeel van deze collectie is dat de beeldkwaliteit nogal te wensen overlaat.

Reacties zijn gesloten.