web analytics

Kijk! Dat is Freek in De illusionist

Reacties zijn gesloten

Dit is de laatste week waarin de tentoonstelling ‘Kijk! Dat is Freek’ in Beeld en Geluid te zien is. De Jonge maakte twee films: De KKKomediant (1985) en De Illusionist (1983). De laatste, van regisseur Jos Stelling, werd vertoond en besproken op het Nederlands Film Festival 2009.

Zoals in films van Jos Stelling niet ongewoon is, bevat De illusionist (1984) geen dialoog. Gepraat werd er pas in het nagesprek en toen bleken de tongen goed gesmeerd te zijn.

De weg kwijt
“Dialoog gaat via het hoofd, terwijl beelden het publiek direct aanspreken.”, vertelt regisseur Jos Stelling. “Mensen gaan aandachtiger kijken als een film dialoogloos is, omdat ze het verhaal toch willen snappen”. De Illusionist is een aparte film. Er is bij een eerste keer kijken eigenlijk weinig wijs uit te worden. De omslachtige, veel met illusies gepaard gaande manier van uitbeelden, maakt de film onverstaanbaar. Stelling en zijn kornuiten vonden het dan ook opmerkelijk, dat de film een groot succes was toen ze uitkwam. Mede omdat de opnames verre van gladjes verliepen.

Freeks ego
“Freek was een grote ster, met een heel groot ego. We hadden constant ruzie. Het grootste probleem was dat hij op de filmset niet de adrenaline heeft die hij op het podium wel voelt, met publiek erbij. Zonder die adrenaline was het net een jongen van veertien, maar dan had hij nog steeds een groot ego. Daar heb ik normaal geen problemen mee, een ego is iets dat creëert, dat mooie dingen maakt, maar op een filmset is het gevaarlijk. Je moet het daar samen doen.”

Stelling Ontslagen
“Freek de Jonge heeft mij na de opnames ontslagen. Hij vond dat mijn werk als regisseur toen wel gedaan was. ‘Bert Haanstra en ik doen de montage’, zei hij.” De komediant was vergeten dat Stelling ook de producent was. “Uiteindelijk zijn we samen naar Bert Haanstra gegaan. Bij binnenkomst knipoogde Haanstra naar mij.” Hij had blijkbaar al door wat er gaande was. “Haanstra nam de montage voor zijn rekening, maar liet mij langskomen om het te regisseren.”

Vallende ster
De strijd met Freek de Jonge is tot aan de première doorgegaan, maar Stelling vond dat niet erg. “Hij bleef een fenomeen. Nu is hij zijn publiek kwijtgeraakt, maar op dat moment was hij een ster.” Na de première wilde de komiek weer een film met Stelling maken. “Maar ik toen niet meer met hem. Wij gingen met andere mensen een film maken, en dat heeft hij toen ook gedaan. De KKKomediant en De wisselwachter (1986) gingen tegelijk in première, De wisselwachter was veel succesvoller.”

Kijk! Dat is Freek
Dat was het filmfestival. Nu is er de laatste week van de tentoonstelling in Beeld en Geluid in Hilversum. Voor de liefhebber is het prachtig. In vier circusachtige zaaltjes wordt een deel van het cabaretrepertoire van Freek de Jonge vertoond. Op interactieve schermen kan de komiek bewonderd worden wanneer hij grappig doet in de media, zingt met Neerlands Hoop of opvalt met een frats. Elke scheet die De Jonge ooit op televisie liet, is terug te vinden in de uren en uren aan materiaal waardoor gebladerd kan worden. Alles, behalve zijn films.