web analytics

Bert Haanstra #6 Dokter Pulder zaait Papavers – DVD-Recensie

Reacties zijn gesloten

+ Retour Madrid

Dokter Pulder zaait Papavers maakt deel uit van de tiendelige dvd-box Bert Haanstra Compleet. Op 11-10-07 werd deze dvd ook apart gereleased.

FILM
Na met Alleman (1963), De Stem van Water (1966) en Bij de Beesten Af (1972) drie succesvolle documentaires achter elkaar te hebben afgeleverd, vond Haanstra het wel weer eens tijd worden voor een speelfilm. Bovendien wilde hij de bittere nasmaak die hij had overgehouden aan De Zaak M.P. (1960) – Haanstra vond het aantal van 746.302 bezoekers teleurstellend – wegspoelen. Aanvankelijk dacht Haanstra eraan een komedie maken, aangezien hij zich naar eigen zeggen tot dat genre het meest aangetrokken voelde. Vier verschillende auteurs gingen voor de cineast aan het werk, maar geen van allen kwam met een geschikt scenario.

Per toeval kwam Haanstra daarna in aanraking met een eventuele bewerking van de roman ‘Een nagel achter het behang’ van Anton Koolhaas. Harry Kümel wilde het boekje graag verfilmen en vroeg Haanstra op te treden als producent. Deze stemde toe, maar kreeg al snel ruzie met Kümel over het scenario, waarop hij besloot de regie zelf in handen te nemen. Het eindresultaat, Dokter Pulder zaait Papavers (1975), is zo in plaats van de surrealistische aanpak die Kümel voor ogen stond, een nogal braaf en tam drama over een ingesukkelde plattelandsdokter, welke wakker wordt geschud door een onverwacht bezoek van een oude studievriend.

Deze plattelandsdokter wordt gespeeld door Kees Brusse, die met zijn oprechte uitstraling en perfecte timing uitstekend gestalte geeft aan de misschien wel te vriendelijke en te brave Kees Pulder. Al ruim twintig jaar verblijft Pulder in een dorpje aan de haven als dokter, zonder ooit iets spannends of groots mee te maken. Vrijwel alles buiten het dorp gaat aan hem voorbij. De patiënten zijn steeds dezelde en hebben enkel last van kleine kwaaltjes. Grote ingrepen hoeft hij nooit te verrichten, evenals in het gemoedelijke, dagelijkse dorpsleven waar op wat kwajongensstreken na weinig te beleven valt. Langzaam sukkelt de dokter in.

Dan belt plots, op een middag waarop hij eigenlijk met zijn vrouw en zoon naar Amsterdam zou gaan, zijn oude studievriend Hans van Inge-Liedaerd (Ton Lensink) hem op. Pulder besluit thuis te blijven en met Hans de avond door te brengen. Hans gedraagt zich nogal mysterieus en maakt het verleden van Pulder een stuk mooier dan het daadwerkelijk is. Diep van binnen beseft Pulder dit, maar hij wil er niet aan toegeven en graag alles geloven wat Hans hem vertelt. Op deze manier hoopt hij te kunnen ontsnappen uit zijn benauwende leefwereld. Samen beleven ze een avond vol spijzen en drank. De volgende ochtend blijkt Hans Pulders hele voorraad morfine gestolen te hebben en het huis te hebben verlaten. Pulder belandt in een identiteitscrisis, besluit het saaie bestaan achter zich te laten en zoekt verlossing bij de alcoholistische maîtresse van Hans, mevrouw Mies (Dora van der Groen).

Dokter Pulder zaait Papavers valt zo uiteen in twee verschillende delen, niet alleen qua setting, maar ook qua sfeer. Waar in het eerste deel de burgerlijkheid centraal staat en het bekrompen leven van Pulder sfeervol wordt geschetst, kent het tweede deel van de film plots een licht-surrealistische toon. De handeling verplaatst zich van het havendorp naar een klein dorp buiten de stad, waarin mevrouw Mies op een afgelegen locatie haar laatste dagen doorbrengt. Omdat zij zich nogal vreemd gedraagt – overigens een eigenschap die tevens al haar dorpsgenoten kenmerkt – en door haar dronkenschap vrijwel constant hallucinaties heeft, is het jammer dat Haanstra er niet voor kiest om dit deel van de film een surrealistische en ironische aanblik te geven. Het personage Mies, voortreffelijk gespeeld door Dora van der Groen, biedt hiervoor een uitstekend platform. Enkel de scène waarin zij samen met Pulder papavers zaait en de dorpsbewoners over de heg toekijken, weet de juiste toon aan te slaan.

In de andere scènes van dit deel van de film kiest Haanstra er echter voor om deze net zo te benaderen als het gedeelte in het havendorpje en zich voornamelijk te richten op de psyche van Pulder zelf. Ondanks dat diens motieven niet geheel bloot worden gelegd en hij enkel keer op keer toenadering tot Mies lijkt te zoeken om maar weg te kunnen blijven uit zijn eigen dorp, weet de schets te overtuigen. Dit komt met name door het open karakter en eerlijke gezicht van Kees Brusse, waardoor je makkelijk meegaat in alles wat hij zegt en doet. Consequentie is wel dat de toon van de film luchtig blijft en nergens een interessant psychologisch drama wil worden. Bovendien ontbreekt het dit tweede deel aan een spanningsboog, want buiten de veelvuldige bezoeken van Pulder aan mevrouw Mies – die keer op keer voor beiden eindigt in dronkenschap – gebeurt er vrijwel niks. De flashbacks die via het Mies gegeven worden over Hans, zorgen verder enkel voor de nodige tijdvulling; dramaturgisch gezien wordt er niks mee gedaan.

Wat over blijft is een aardige, rustig voortkabbelende, gemoedelijke film, die technisch prima verzorgd is en zoals elke Haanstra gekenmerkt wordt door uitstekend spel, een mooie fotografie en een aantal gemonteerde scènes zoals alleen hij dat kan. Neem bijvoorbeeld de scène waarin Pulder kaasblokjes bereidt en zich hierbij in zijn vingers snijdt. De ogenschijnlijke eenvoud waarmee de shots achter elkaar zijn geplakt doen weinig werk vermoeden, maar dit soort effectieve scènes zijn enkel aan een grootmeester toegeschreven.

Waardering: ***

BEELD
De beeldkwaliteit van deze 1,78:1 anamorf uitgevoerde dvd is uitstekend. De grootse en prachtige kleurenfotografie van Anton van Munster komt uitstekend tot zijn recht door de prima kleurbalans, contrast en scherpte. De kleurcorrectie van deze print verdient absoluut een pluim. Kleine negatieve kanttekening is het feit dat men in alle haast vergeten is de transfer te ontdoen van de spetters en filmspots, want deze duiken regelmatig op. De overhand nemen ze echter nergens. Een kleine digitale compressiefout richting het einde van de film, waardoor er een groene digitale pennenstreek in beeld te zien is, vergeven we Just Entertainment maar al te graag, gezien de perfecte technische uitvoering van de andere Haanstra dvd’s. De optionele Engelse en Nederlandse ondertiteling voor doven en slechthorenden is bovendien prima uitgevoerd en staat in een fijn leesbaar lettertype goed in beeld.

GELUID
Het geluid staat in een simpele, maar effectieve Dolby Digital 2.0 track op de dvd. Geheel vrij van beschadigingen brengt het spoor de dialogen op een mooie, heldere manier en komt de sfeervolle muzikale begeleiding van Otto Ketting dynamisch en vol uit de speakers.

EXTRA’S
Het menu van de dvd is simpel, maar stijlvol vormgegeven en biedt de mogelijkheid een van de twee films te selecteren. Bij de hoofdfilm is er de mogelijkheid om de film inclusief de extra’s te starten. De extra’s beslaan dit keer negen minuten.

Dokter Pulder zaait Papavers:
1975, kleur, 102 minuten

De extra’s bij Dokter Pulder zaait Papavers bestaan uit een redelijk uitgebreide setreportage (4 minuten), waarin naast wat achtergrondinformatie over de film de totstandkoming van een aantal scènes wordt weergegeven. Voorts treffen we nog interviews  met Bert Haanstra (5 minuten) aan, afgewisseld met beelden uit de film of draaiboek-fragmenten. Beide extra’s zijn achterelkaar gemonteerd, waardoor het in zijn geheel als een kleine ‘making of’ oogt.

Retour Madrid:
1968, zwart-wit, 21 minuten

Als fanatiek supporter van Ajax wilde Haanstra altijd al een keer een film maken over de Amsterdamse voetbalclub. Tot een groot epos is het nooit gekomen, maar in 1968 maakte hij een korte documentaire over de wedstrijden die Ajax speelde in de eerste ronde van de Europa Cup voor landskampioenen. De tegenstander betrof Real Madrid. Thuis werd met 1-1 gelijkgespeeld en ook uit stond na 90 minuten die score op het bord. Na verlenging bekerde Madrid echter door, waardoor Ajax al vroeg – maar met opgeheven hoofd – het toernooi verliet. Naast unieke wedstrijdbeelden en opnamen van de besloten tactische voorbespreking door trainer Rinus Michels, heeft Retour Madrid weinig te bieden. De wel erg bekrompen  en te amusant bedoelde opmerkingen van de commentator bereiken tegenwoordig een ander effect dan Haanstra destijds voor ogen stond. Fascinerend zijn wel de beelden van de technisch begaafde voetballers (waaronder Cruijf, Keijzer, Swart) en de gemoedelijke sfeer in de stadions. Er is veel veranderd in veertig jaar voetbal.

Waardering: ***

Speelduur
ca. 102 minuten
Distributie
Just Entertainment
Release datum DVD
11 september 2007
Verpakking
Slimcase
Regio
2
Beeld
Anomorphic 16:9 (1,78)
Geluid
Dolby Digital 2.0 – Nederlands
Ondertiteling
Nederlands (doven en slechthorenden)
Engels
Extra’s
Dokter Pulder zaait Papavers:
Setreportage
Interviews met Bert Haanstra
korte film Retour Madrid

Met dank aan Just Entertainment voor het beschikbaar stellen van deze DVD !

 

Reacties zijn gesloten.