FILM
De derde speelfilm van het gouden trio Paul Verhoeven – Gerard Soeteman – Rob Houwer, eerder verantwoordelijk voor de ongekende kaskrakers Wat zien ik!? (1971) en Turks Fruit (1973), is gebaseerd op de boeken van Neel Doff. In de boeken beschrijft Doff haar jeugd in de Amsterdamse sloppen rond het jaar 1900. Verhoeven laat wederom de heftigheid, het vuil, maar ook de mooie kanten van leven zien.

Nederland, eind negentiende eeuw. Het kroostrijke gezin waarvan het meisje Keetje Tippel deel uitmaakt, trekt van het Friese platteland naar Amsterdam in de hoop dat ze het daar beter krijgen. Maar al gauw is het armoe troef in het keldervertrek dat hun woning is. Keetje krijgt aanvankelijk werk in een wasserij, vervolgens in een hoedenmakerij, waar de baas haar verkracht en tenslotte – onder haar moeders vleugels – in de prostitutie, als opvolgster in de broodwinning van haar zus, die uit deze business is weggeschopt.

Soeteman construeerde zijn scenario aan de hand van enkele aangrijpende episoden uit het leven van Neel Doff. Het gevolg is een fragmentarisch en wankel geheel, dat af en toe ontroert, aangrijpt of amuseert, maar een overkoepelende, meeslepende houvast ontbreekt. Hierdoor is het lastig een goede band te krijgen met Keetje en haar familie, ondanks het sterke spel van hoofdrolspeelster Monique van de Ven. Ook de bijrollen zijn sterk bezet met onder andere Peter Faber, Rutger Hauer en Andrea Domburg.

Technisch valt er weer weinig op het geheel aan te merken. Het camerawerk van Jan de Bont is schitterend, de decors levensecht en groots en de muziekscore van Rogier van Otterloo gevoelig en episch.

Zoals elke Verhoeven-film valt ook deze op door de snelle decoupage en bijgevolg het hoge tempo. Helaas mist de film diepgang; de achtergrond van Keetje en haar familie worden niet voldoende belicht. Hierdoor is de film net niet meeslepend genoeg om écht te overdonderen.

Waardering: *** half

FILMGESCHIEDENIS
Keetje Tippel, op dat moment de duurste Nederlandse speelfilm ooit, werd de derde speelfilm van het succesvolle duo Paul Verhoeven en Rob Houwer. Voor de hoofdrol werd wederom Monique van de Ven gevraagd, die ondertussen een relatie had met cameraman Jan de Bont. Verhoeven maakte zich vooraf zorgen omdat het koppel voor problemen had gezorgd tijdens de opnamen van Dakota van Wim Verstappen. Gelukkig leidde het bij Keetje Tippel niet tot noemenswaardige problemen.

De film ging op 6 maart 1975 in première. De critici waren vooral positief gestemd over het camerawerk van Jan de Bont en het meeslepende tempo. Kritiek was er op het fragmentarische verhaal. Het publiek liep echter weer warm voor een Paul Verhoeven film en met 1.829.068 bezoekers staat Keetje Tippel nog altijd op de zevende plaats in de top tien van best bezochte Nederlandse speelfilms. Ook in de Verenigde Staten schopte de film het tot een bioscooproulement.

Toen Keetje Tippel al zeven weken in de bioscoop liep, liet producent Rob Houwer uit onvrede een nieuw einde aan het verhaal monteren. Dat einde was er eerder nog door hem afgeknipt. Waar Keetje in de premièreversie afscheid neemt van het publiek in een craneshot – ze schrijdt over de slotbrug van André’s kasteel een nieuwe toekomst tegemoet – loopt ze in de tweede versie door naar zijn ziekbed. Een kus onderstreept de nieuw gevonden liefde.

BEELD
De hoes maakt trots melding van een digitaal gerestaureerde uitgave. De print geeft in ieder geval de indruk te zijn opgeknapt voor een dvd-release. De kleuren ogen mooi, zijn goed verzadigd en spetters of andere soorten beeldvuil zijn tot het minimum beperkt. Scherpte en detaillering zijn redelijk. Ook is er in beperkte mate filmgrain waarneembaar. De hoes maakt onterecht melding van een 1.78:1 beeldformaat; de film staat gewoon in zijn originele 1.66:1 verhouding anamorf op de DVD. Er is helaas geen ondertiteltrack aanwezig.

GELUID
Het geluid staat in een mono Dolby Digital 2.0 (224 kb/s) track op de DVD en klinkt goed. Af en toe heeft het geluid last van het lage frequentiebereik, waardoor dialogen wat schel klinken. De muziek van Van Otterloo komt goed over, al heeft de track niet echt veel body en laag. De dialogen zijn goed te volgen.

EXTRA’S
De film is opgedeeld in slechts 5 hoofdstukken. Het menu bestaat uit een statisch plaatje, dat hetzelfde is als de cover van de DVD. Er is geen achtergrondmuziek aanwezig in het menu. De enige extra op deze DVD is een trailer van de film.

De DVD zit verpakt in een keepcase met daaromheen een kartonnen slipcase. Het geheel ziet er stijlvol uit. Bij de DVD zit een inlay van 2 pagina’s met daarin achtergrondinformatie over producent, regisseur, schrijfster, hoofdrolspelers en de cameraman. Leuke extra, die wat mij betreft standaard (wat uitgebreider) mag worden ingevoerd bij elke film.

Speelduur
ca. 95 minuten
Distributie
RTL Nederland S.A.
Indies Home Entertainment
Release datum DVD
4 oktober 2005
Verpakking
Keepcase met kartonnen slipcase
Regio
2
Beeld
1.66:1 anamorf
Geluid
Dolby Digital 2.0 – Nederlands
Ondertiteling
Geen
Extra’s
Trailer
Achtergrondinformatie