FILM
Hugo Claus had sinds zijn regiedebuut in 1968 met De Vijanden geen film meer geregisseerd. Niet omdat hij niet wilde, maar omdat al de projecten die hij indiende geweigerd werden door de commissie. Als scenarioschrijver was hij wel nog druk in de weer, zowel voor tv, theater als film. Zo schreef hij begin jaren tachtig het toneelstuk ‘Vrijdag’. Producent Jan van Raemdonck vroeg Claus uiteindelijk om dat toneelstuk te verfilmen. Claus schreef een compleet nieuw script, waarin enkel de basisgegevens overeind zijn gebleven. Het toneelstuk duurde ruim drie en een half uur, de film anderhalf uur en focust zich niet op alledrie de hoofdrolspelers, maar voornamelijk op één man, Georges, gespeeld door Frank Aendenboom. Achteraf noemde Hugo Claus zijn film ‘zeer honorabel’.
Vrij onverwachts wordt Georges Vermeersch, een veertigjarige arbeider die een straf van twee jaar heeft uitgezeten wegens incest met zijn dochter, uit de gevangenis ontslagen. Op weg naar zijn dorp ervaart hij de buitenwereld als bedreigend en ontoegankelijk. Allerlei herinneringen overvallen hem, vooral die aan zijn vijftienjarige dochter Christiane, een raadselachtige schoonheid. Wanneer hij thuiskomst, verloopt het weerzien met zijn vrouw moeizaam, temeer daar zij een verhouding met zijn beste vriend is begonnen en van deze laatste ook nog een kind heeft gekregen. Georges wil zijn vrouw wel vergeven, als compensatie voor zijn incestueuze daad en op voorwaarde dat ze weer bij het intrekt. Samen trachten Georges en zijn vrouw met deze hachelijke situatie in het reine te komen.
Frank Aendenboom speelt een van zijn beste rollen als de ex-gevangene Georges, die weer zijn plaatsje moet vinden in de maatschappij, maar daarbij stuit op enkele problemen: reacties van de buurt en zelfs zijn vrouw. Zijn vrouw, Jeanne, wordt gespeeld door de Nederlandse Kitty Courbois. Jeanne is een ontredderde vrouw die niet weet of ze nu moet kiezen voor Geroges of voor haar jonge minnaar Erik. Een Vlaams sprekende Kitty Courbois klinkt logischerwijs wat vreemd, maar ze doet het zo slecht nog niet. Erik wordt gespeeld door Herbert Flack, die het een stuk beter doet dan in het latere Springen. Het zijn vooral de acteerprestaties waardoor de film dik anderhalf uur weet te boeien.
Via flashbacks kom je als kijker meer te weten over wat er zich heeft afgespeeld voordat Georges naar de gevangenis werd verbannen. Overigens visueel vrij bijzondere flashbacks. De beelden zijn wit, waardoor het er wat mistig en troebelig uit ziet. Het beeld is in feite overbelicht, wat de sfeer erg apart en bijna surrealistisch maakt. Ook de aankleding van de film versterkt deze sfeer. De muziek, met adviezen van Rogier van Otterloo, klinkt mooi en ondersteunt de getrouwe, kleinburgerlijke sfeer.
Vrijdag is een boeiend drama dat zich vrijwel op één locatie afspeelt, maar desondanks nergens gaat vervelen. De acteerprestaties zijn van hoog niveau en de regie is sober, ingetogen en in stijl van de film.
Waardering: *** half
BEELD
Vrijdag staat anamorf op de DVD. Net als bij de andere films uit de Vlaamse Film Collectie is ook deze print door Vintage Films onder handen genomen en ook nu weer leveren zij een prachtige prestatie. Ten eerste hebben ze de print schoongemaakt, waardoor vuiltjes en andere beschadigingen geheel ontbreken. Ten tweede zijn de kleuren in de oorspronkelijke staat hersteld en heeft men de scherpte, detaillering en het zwartniveau dusdanig hersteld, dat de aparte fotografie weer zo oogt als Hugo Claus bedoelde en de sfeer versterkt. Een andere positieve ontwikkeling is dat de DVD zowel een Engels als een Nederlands ondertitelspoor bevat.
GELUID
De film is voorzien van een Dolby Digital 2.0 track (224 kb/s). Deze klinkt voldoende, al is het frequentiebereik ietwat beperkt. Hierdoor klinken schelle tonen wat beknot. Voor de Nederlanders onder ons kunnen een aantal Vlaamse woorden en zinnen voor problemen zorgen, maar voor diegenen staat er – zoals gezegd – een Nederlands ondertitelspoor op de DVD.
EXTRA’S
De DVD bevat Nederlandstalige en Engelstalige menu’s, die mooi en overzichtelijk zijn vormgegeven. De film is opgedeeld in acht hoofdstukken. De extra’s bestaan uit de originele bioscooptrailer, een promotietrailer voor de Vlaamse Film Collectie en een interview met Hugo Claus. Deze laatste extra duurt een kleine tien minuten en is afkomstig uit het archief van de VRT, die voor veel releases materiaal beschikbaar stelt. Claus is in gesprek met de verslaggever en vertelt over de voorbereiding en opnames. De beelden worden afgewisseld met enkele scènes uit de film. Leuke toevoeging, zou vaker moeten gebeuren.
Speelduur:
ca. 92 minuten
Distributie:
Bridge Pictures
Release datum:
27-09-2004
Verpakking:
Keepcase
Regio:
0
Beeld:
16:9 Anamorphic (1.75)
Geluid:
Dolby Digital 2.0 – Nederlands
Ondertiteling:
Nederlands
Engels
Extra’s:
Originele bioscooptrailer
Interview met Hugo Claus
Promotietrailer Vlaamse Film Collectie