web analytics

Kruistocht in Spijkerbroek (2-disc) – DVD-Recensie

Reacties zijn gesloten

FILM
Twintig jaar geleden: regisseur Ben Sombogaart viert vakantie met zijn familie en ziet hoe zijn zoon compleet in de ban is van Kruistocht in Spijkerbroek. Op de terugweg besluit hij het boek zelf te lezen en raakt meteen gefascineerd door het verhaal dat door Beckman op meeslepende wijze wordt verteld. Jarenlang speelt hij met het idee voor een verfilming. Dat het uiteindelijk zo lang geduurd heeft, komt niet in de eerste plaats door het dure karakter van de film. De vele massascènes en de middeleeuwse situering leken een onmogelijk klus. Tot twee jaar geleden het balletje opeens begon te rollen. Er werden buitenlandse financierders gevonden en er was inmiddels ontzettend veel mogelijk met behulp van de allernieuwste cgi- technieken. Met een budget van 10,5 miljoen euro en een voor het grootste deel Engelse cast kon Sombogaart eindelijk beginnen aan de film die het coming-of-age verhaal vertelt van een jongen die ongewild terechtkomt in een boeiende periode uit de geschiedenis.

Uiteindelijk heeft deze lange voorgeschiedenis de film alleen maar goed gedaan. Sombogaart deed ervaring op met de voor een Oscar genomineerde film De Tweeling en de inmiddels geavanceerde technische apparaten als een mobiele telefoon en een iPod zorgen voor een extra laag in de film, waar handig gebruik van is gemaakt.

De vijftienjarige Dolf (Joe Flynn) belandt via een prototype van een tijdmachine in het jaar 1212. Daar aangekomen, maakt hij meteen kennis met de harde werkelijkheid van het leven in de middeleeuwen. Op het nippertje wordt hij van de dood gered door de zelfverzekerde en mooie Jenne (Stephanie Leonidas). Wanneer Dolf zich aansluit bij de kinderkruistocht, ontwikkelt hij zich langzaam tot leider van de duizenden kinderen. Met zijn eenentwintigste-eeuwse kennis, helpt hij de kinderen  infectieziekten te overwinnen, rovende ridders te bevechten en verschrikkelijke bergen te trotseren. Het grootste gevaar schuilt in de kruistocht zelf en Dolf moet een moeilijke beslissing nemen: bijft hij bij zijn middeleeuwse vrienden om ze helpen dit gevaar te overwinnen of keert hij terug naar zijn moeder, die er alles aan doet om haar zoon te redden?

Kruistocht in Spijkerbroek is een mooie, spannende avonturenfilm die met veel liefde en betrokkenheid gemaakt is. Het gegeven van een hedendaagse jongen die terecht komt in de middeleeuwen levert zowel komische, ontroerende als warme momenten op. Komisch is de film wanneer Dolf de kinderen muziek laat luisteren via zijn iPod, met behulp van diezelfde iPod de bakker van een middeleeuws dorpje omkoopt om aan eten te komen, of wanneer hij nog een chocoladereep in zijn broekzak aantreft en die deelt met een paar hongerige kleintjes. Warm en intens zijn de momenten waarop hij langzaamaan vriendschap sluit met de kinderen en zich over hen ontfermt. Ontroerend wordt het wanneer hij kennis maakt met dood en verderf, zijn ‘nieuwe’ vrienden verliest en leert kennen wat het échte leven inhoud.

Het mooiste van alles is echter de sterke band die zich ontwikkelt tussen Dolf en Jenne, die voortreffelijk worden neergezet door de debuterende Joe Flynn en de uiterst talentvolle Stephanie Leonidas. Met speels gemak en een natuurlijke uitstraling slaan zij zich moeiteloos door deze grote productie heen. De scènes tussen de twee leveren mooie, ontroerende momenten op. Er wordt geen woord te veel gezegd: beide spelers zeggen meer met hun ogen en aanwezigheid dan door te praten. Ook in de bijrollen vinden we louter goed acterende namen terug. Zo zien we onder andere Emily Watson als de moeder van Dolf, Jan Decleir als de Hertog van Rottweil (met als trouwe vrienden de gelijknamige viervoeters) en Jack Wouterse als de bakker van Rottweil, die samen voor de nodige ervaring zorgen en de balans in de cast mooi in evenwicht houden.

 

En niet alleen de cast levert uitstekend werk af, ook op technisch vlak is de film van behoorlijk hoog niveau. De fotografie van Reinier van Brummelen is prachtig en meeslepend. Het is knap dat Van Brummelen en Sombogaart nergens het overzicht verliezen en altijd het juiste in beeld weten te brengen. Om de beelden te ondersteunen en te versterken werd er door Jurre Haanstra een epische score vervaardigd en leverde Ozark Henry een aantal sfeervolle bijdragen. De scènes waarin Henry’s muziek te horen is, vormen op een mooie en dromerige manier een rustpunt voor de kijker.

Die rustmomenten zijn niet onnodig. Zeker voor de jonge kijkers is het soms even snakken naar adem. Het oorspronkelijke verhaal van Beckman zit bomvol met gebeurtenissen die door de makers noodgedwongen zijn teruggebracht tot een film van iets meer dan twee uur. In deze twee uur gebeurt veel interessants en word je vrijwel nergens op een overbodige scène getrakteerd. Het is knap hoe de scenaristen een dergelijk mooie balans hebben weten te vinden tussen de komische en ontroerende momenten en de film met bijzonder veel vaart door laten denderen. Toch schuilt hierin ook het grootste (kleine) probleem van de film. Doordat er zoveel moois te zien is, worden sommige scènes iets te snel afgeraffeld. Hierdoor benut de film niet alle mogelijkheden die het zichzelf creëert. De scèneovergangen zijn op een aantal momenten nogal abrupt en hard. Bepaalde emoties krijgen hierdoor te weinig tijd en ruimte om je echt diep te raken. Het blijft allemaal bij een kleine bijensteek, terwijl het ook een echte dolksteek had kunnen zijn. 

De vrees voor een zoetsappige of gekuiste versie van het soms ook harde boek van Beckman is ongegrond: Sombogaart levert met Kruistocht in Spijkerbroek een spannende en meeslepende avonturenfilm af die het hart op de juiste plaats heeft zitten. De liefdevolle en oprechte aanpak van zowel cast als crew dringen door het doek heen en vervullen de kijker vaak met een onbeschrijflijke warmte. Door het meeslepende tempo en karakter van het verhaal, de vele mooie scènes en de prachtige beelden en muziek zal de film elke doelgroep weten te boeien en op momenten zelfs weten te raken. Als kers op de taart heeft men, om de film rustig te laten bezinken en de kijker nog even na te laten genieten, ook nog voor een bijzonder fraaie aftiteling gezorgd. Kruistocht in Spijkerbroek heeft, kortom, alles wat een goede familiefilm moet hebben, en zelfs meer dan dat. 

Waardering: **** 

FILMGESCHIEDENIS
De film Kruistocht in Spijkerbroek is gebaseerd op het gelijknamige boek van schrijfster Thea Beckman. Beckman overleed op 5 mei 2004 en heeft enkel de eerste versie van het filmscript gelezen. Veel bemoeien met het filmproces wilde ze niet, omdat ze daar naar eigen zeggen toch geen verstand van had. Wel was ze het niet eens met een aantal wijzigingen in het script ten opzichte van haar boek. De makers hebben deze wijzigingen later teruggedraaid. 

Kruistocht in Spijkerbroek was na Zwartboek de duurste Nederlandse film van 2006. Het budget bedroeg een kleine elf miljoen euro. Financiële bijdragen kwamen onder andere uit Duitsland, België, Engeland en Hongarije. De opnames vonden plaats in de periode juni-september 2005 in onder andere Luxemburg, Kroatië, Spanje en Duitsland. De film ging op zondag 12 november in Rotterdam in wereldpremière. In Nederland trok de film ruim 450.000 bezoekers en in België werden meer dan 100.000 kaartjes verkocht. De film was te zien op het filmfestival van Berlijn en zal binnenkort in de Duitse bioscopen gaan draaien. 

ACHTERGRONDINFORMATIE
Voor een verslag van de wereldpremière van Kruistocht in Spijkerbroek in Rotterdam klik hier

BEELD
De film staat in zijn oorspronkelijke beeldverhouding 2.35:1 anamorf op de dvd. De film werd digitaal opgenomen met Sony HDW-F750 camera’s. In de postproductie zijn er veel digitale effecten en achtergronden aan het geheel toegevoegd. Ook heeft er digitale kleurbewerking plaatsgevonden. Hierdoor ogen de kleuren in het heden koel, terwijl de kleuren in de middeleeuwse sequenties juist warm ogen. De technische afwerking van de print is uitstekend. Er zijn geen beschadigingen terug te vinden en het zwartniveau, contrast en detail zijn prima. Beeldruis is in zeer lichte mate aanwezig. De laagwisseling is kort merkbaar en vindt helaas plaats midden in een scène. De optionele Nederlandse ondertiteling bevat een paar kleine foutjes, maar is goed geplaatst in een fijn leesbaar lettertype. 

GELUID
De film is oorspronkelijk Engels gesproken, maar voor de allerjongste kijkers werden de dialogen opnieuw in het Nederlands ingesproken. De dvd bevat zowel de Engels als de Nederlands gesproken versie. Beide geluidssporen zijn uitgevoerd in Dolby Digital 5.1 (448 kb/s) en hebben een mooie, volle klank en zijn vrij van ruis of andere beschadigingen. De film bevat vrij veel muziek en geluidseffecten, die uitstekend verspreid worden over de voor- en achterkanalen. Ook het LFE-kanaal werkt actief mee en zorgt voor een mooie, volle laag. 

EXTRA’S
Disc 1:
Voor het bereiken van het menu worden we getrakteerd op de trailer van The Last Legion. Gelukkig is deze te promotrailer te skippen. De menu’s van de dvd zijn sfeervol geanimeerd, met middeleeuwse tekeningen, en makkelijk te bedienen. Op de achtergrond horen we een fragment uit de titelsong ‘Weekenders’ van Ozark Henry. Via het menu is er de keuze om de film af te spelen, naar de hoofdstukindeling of de set-up te gaan. De film is verdeeld in een ietwat magere twaalf hoofdstukken. De enige echte extra op de eerste disc is het audiocommentaar door de regisseur Ben Sombogaart, director of photography Reinier van Brummelen en production designer Hubert Pouille. Ondanks dat de track redelijk stil is, is ze informatief en grappig. Er worden leuke anekdotes verteld en vooral de informatie over shots waarin computergeanimeerde beelden zijn gebruikt zijn erg interessant. Tevens is er veel aandacht voor de logistieke problemen en de locaties waar de film is opgenomen. Opmerkelijk is dat er nog ruim één gigabyte aan ruimte over is op dit eerste schijfje.

Disc 2:
Op de tweede dvd vinden we de rest van de extra’s terug. Als eerste treffen we de making of Kruistocht in Spijkerbroek aan. Deze documentaire duurt 25 minuten en is opgedeeld in zes hoofdstukken: 

Intro: in dit hoofdstuk gaat men vluchtig door de stadia die de makers hebben doorlopen onder het motto ‘van boek naar film’. Interviews worden afgewisseld met setopnames en filmbeelden. 
De casting: hierin gaat men dieper in op de casting in Engeland. We zien beelden van audities, repetities en interviews met de regisseur en de twee hoofdrolspelers. Ook horen we hoe het personage ‘Jenne’ is ontstaan.
De repetities: net als in het vorige hoofdstuk zien we ook hier beelden van repetities. Door de lange aanlooptijd van de film waren diverse acteurs te groot geworden om de eerder bemachtigde rol te spelen. Zo werd bijvoorbeeld de acteur die ‘Carolus’ zou spelen op het laatste moment vervangen door iemand die in de eerste auditieronde nog buiten de boot viel. Ook zien we hoe een eerder gerepeteerde scène er uiteindelijk in de film uitziet.
De figuranten: ook vele figuranten waren inmiddels te groot geworden om in de grote stoet kinderen te lopen. Om ze toch een rolletje in de film te geven, werden ze achterin de groep geplaatst. Tevens horen we welke logistieke problemen de grote groep figuranten met zich meebrachten.
Production design: in dit hoofdstuk wordt het werk van Hubert Pouille onder de loep genomen. Hij vertelt waar allemaal op gelet diende te worden en hoe hij te werk ging.
Special effects: hier zien we voor bepaalde shots hoe ze later in de postproductie zijn bewerkt waardoor er in plaats van een paar honderd kinderen opeens tienduizend kinderen op het scherm te zien zijn. De werkwijze wordt beknopt uitgelegd. Ter afsluiting zien we beelden van de laatste opnamedag. Net als in alle voorgaande hoofdstukken worden interviews afgewisseld met setopnames en filmbeelden. 

Helaas is in deze making of het beeldformaat van de gebruikte fragmenten uit de film ‘uitgerekt’, waardoor de verhoudingen niet kloppen. 

 

Voorts treffen we de originele bioscooptrailer en tv-spots aan. De trailer is de versie waarin gesproken wordt en een voice-over van Tom Jansen te horen is. Vreemd genoeg staat de veel bekendere teaser, waarin niet gesproken wordt, niet op de dvd. Deze teaser heeft in de meeste bioscopen in het land gedraaid tot aan de release. Als vierde extra treffen we de making of special effects aan. Deze featurette duurt bijna acht minuten en toont de kijker in een aantal stappen hoe diverse digitale shots zijn ontstaan. Zie hieronder op de twee foto’s een voorbeeld, waarbij de tussenstappen zijn weggelaten. 

Als laatste stuiten we op de sectie ‘Thea Beckman’. Hierin vinden we allereerst een kort fragment met daarin de uitreiking van de Gouden Griffel. Ook zien we Beckman handtekeningen uitdelen. Dit fragment duurt nog geen minuut. Als laatste treffen we een radio-interview met Thea Beckman aan uit het programma Sporen uit het verleden. Terwijl we Beckman horen praten zien we foto’s van op de set en uit de film. De makers proberen erachter te komen waarom Beckman over de historie schrijft en hoe zij daarbij te werk gaat. 

Disc 3:
De derde disc is het cd-rom spel Kruistocht in Spijkerbroek, dat vorig jaar ter promotie van de film werd ontwikkeld. Leuke toevoeging voor de jonge kijkertjes, al zou de toevoeging van de soundtrack-cd de release vanzelfsprekend meer waarde hebben gegeven. 

Verpakking:
De drie discs zitten verpakt in een luxe digipack in de vorm van een middeleeuws boek. Boven aan de pagina is hiervan een foto te zien. Wanneer men de digipack openklapt, komt men middeleeuws ogende tekeningen en landkaarten tegen, zoals ze ook in de film te zien zijn. 

Kruistocht in Spijkerbroek heeft een mooi verzorgde dvd-release meegekregen, met een uitstekende beeld- en geluidskwaliteit en een redelijk gevulde bonussectie. Toch is het zonde dat men de schijfruimte van zowel de eerste als de tweede dvd niet ten volle heeft benut en het aanbod aan extra’s lichtelijk teleurstelt. Onder andere de destijds op tv uitgezonden interviews met cast en crew en beelden van de première hadden deze als ‘luxe’ aangeprezen release completer gemaakt. 

Speelduur
ca. 125 minuten
Distributie
Video Film Express
Release datum DVD
1 mei 2007
Verpakking
Digipack in boekvorm
Regio
2
Beeld
Anomorphic 16:9 (2,35)
Geluid
Dolby Digital 5.1 – Engels
Dolby Digital 5.1 – Nederlands
Ondertiteling
Nederlands
Extra’s
Disc 1:
Promotrailer
Audiocommentaar Ben Sombogaart, Hubert Pouille en Reinier van Brummelen
Disc 2:
Originele bioscooptrailer
Tv-Spots
Making of Kruistocht in Spijkerbroek
Making of special effects
Radio-interview met Thea Beckman + fotogalerij
Uitreiking van de Gouden Griffel
Disc 3:
CD-rom spel Kruistocht in Spijkerbroek 

Met dank aan Video Film Express voor het beschikbaar stellen van deze DVD !