FILM
Haring Arie, Pistolen Paultje, Parijse Leen en Tatoepeet; Roeland Kerbosch maakte eind jaren zestig een ‘socio-documentaire’ over de Amsterdamse onderwereld. Als rode draad nam hij het levensverhaal van de toentertijd reeds bekende Haring Arie, in het dagelijkse leven Arie Elpert. Een paar jaar eerder had deze een eigen boek gepubliceerd, geschreven op de typisch volkse wijze; droog, recht voor z’n raap, ruw, maar door de spontaniteit ook erg humoristisch. Zijn bijnaam dankte Arie aan het feit dat hij illegaal de deuren langsging om haring te slijten aan buurtbewoners.

 

Maar dat was nog niet eens het ergste illegale vergrijp van de sympathieke en goedhartige Arie. De gevangenis was voor hem geen onbekend terrein en hij was al vaker opgepakt voor allerlei misdrijven, variërend van het verstoren van de orde tot mishandeling. Zijn rol in de Amsterdamse penoze en de Amsterdamse rosse buurt – hij was ook nog eens pooier en graag geziene gast bij de Amsterdamse hoertjes – was kortom vrij groot. Door de publicatie van zijn eigen boek, de aandacht die hij hierdoor kreeg en de grote verandering in de (Nederlandse) maatschappij was de keuze om Arie als hoofdpersoon te laten fungeren natuurlijk geen slecht idee.

 

Roeland Kerbosch schetst in Rondom het Oudekerskplein een sympathiek ogend beeld van de Amsterdamse rosse buurt, maar laat het uiteindelijke oordeel volledig aan de kijker over. Centrale figuur in de documentaire – de onderwereldfiguur Haring Arie – vertelt over het heden, het verleden en de toekomst en reageert op uitspraken van andere geïnterviewde personen. Opmerkelijk is de spontaniteit en gastvrijheid die de betrokkenen tonen: de afstand tussen Kerbosch en de geïnterviewde blijft erg klein en vrijwel elke vraag wordt openhartig beantwoord, al valt er over de geloofwaardigheid soms te twisten.

 

Zo lijkt vooral Parijse Leen zich af en toe te verliezen in het vooruitzicht van landelijke bekendheid die ze na uitbreng van  de documentaire zou genieten en dikt ze haar verhaal hier en daar een beetje aan. Althans, zo lijkt het voor de kijker. Kerbosch laat haar bewust haar zegje op haar eigen manier doen en neemt nergens een standpunt in. Deze aanpak verdient respect en doet nergens iets af aan de waarde die de documentaire heden ten dage heeft als tijdsbeeld.

 

Kerbosch geeft een boeiend kijkje in de keuken van de jaren zestig. De roep om een vrije seksuele moraal druipt van het geheel af. Niet alleen komt de prostitutie ruimschoots aan bod, ook de verkoop van seksartikelen en aanverwante ‘literatuur’ is onderwerp van gesprek. Rondom het Oudekerskplein laat een Amsterdam zien zoals dat er nu niet meer is en laat een maatschappij zien zoals die er nu niet meer is. De harmonie, ondanks de (kleine) conflicten, de openheid en de spontaniteit hebben plaats moeten maken voor verharding, kunstmatige tolerantie en een zogenaamde ‘vrije’ meningsuiting met nihile waarde.

 

Waardering: ***

 

 

BEELD
Rondom het Oudekerksplein moet het vooral hebben van de Amsterdamse locaties en interieurs en werd op locatie opgenomen met een hand-held camera. Het contrast en zwartniveau variëren van scène tot scène: te lichte en te donkere scènes wisselen elkaar voortdurend af. Beeldruis, spettertjes en andere kleine beschadigingen zijn ook veelvuldig aanwezig. Scherpte en detail zijn matig. De documentaire is echter nog goed kijkbaar en een goed opgepoetst geheel had wellicht ook iets van de charmante en eigentijdse sfeer afgehaald. Er is geen ondertiteltrack aanwezig.

 

 

GELUID
Het geluid staat in een Dolby Digital 2.0 (224 kb/s) track op de dvd. Het geluid klinkt redelijk. Ruis en andere beschadigingen zijn tot het minimum beperkt, maar dynamisch of ruimtelijk klinkt de track niet. Dit is overigens geen bezwaar, daar de documentaire het vooral moet hebben van de voice-over en gesprekken. Op de momenten dat er muziek te horen is komt deze simpel uit de twee frontspeakers. Af en toe zijn de dialogen wat moeilijk te verstaan door het volkse Amsterdamse accent.

 

 

EXTRA’S
Via het statische menu van de dvd is er de mogelijkheid de documentaire af te spelen, een scène te kiezen of naar het extra-menu te gaan. Wanneer men deze laatste mogelijkheid kiest, is er de keuze uit een drietal extra’s. Als eerste treffen we de leuke, vier minuten durende originele bioscooptrailer aan. Voorts vinden we ook nog een kleine fotogalerie terug en een erg informatieve lap tekst. Jammer dat er geen interview met de maker aanwezig is, de gegeven informatie in de tekstschermen doet vermoeden dat er erg veel over de productie te vertellen valt.

 

 

Speelduur
ca. 83 minuten
Distributie
Filmmuseum
TDM Entertainment
Release datum DVD
12 juni 2007
Verpakking
Keepcase
Regio
2
Beeld
4:3
Geluid
Dolby Digital 2.0 – Nederlands
Ondertiteling
Geen
Extra’s
Originele bioscooptrailer
Tekstschermen
Fotogalerij

 

Met dank aan TDM Entertainment voor het beschikbaar stellen van deze DVD !