“Schilderachtige eenzaamheid in nog net geen Van Erp-show”
In Erwin Olaf, on Beauty and Fall geeft Michiel van Erp een beeld van fotograaf Erwin Olaf en zijn provocerende, vaak beeldschoon gestileerde fotografie. De regisseur maakte zijn film op de voor hem kenmerkende manier, door er nadrukkelijk zelf in aanwezig te zijn.
Erwin Olaf verscheurt een foto, en nog een. De duizenden negatieven die hij niet mooi meer vindt moeten verdwijnen. Hij is ziek en ook al heeft hij nog zeker vijftien jaar te leven, hij neemt het zekere voor het onzekere: Olaf wil alleen herinnerd worden door zijn beste foto’s.
Michiel van Erp werkt aan een dossier over Nederland, door steeds op kleine stukjes van onze maatschappij in te zoomen. In Erwin Olaf, on Beauty and Fall blijft hij verder af van de ‘gewone man’ die hij gewoonlijk in beeld brengt. Ook al ziet Olaf er doorsnee uit, hij maakt buitengewone foto’s. Zijn werk wordt gewaardeerd in Nederland en omstreken, nu probeert hij door te breken in de Verenigde Staten. Olaf loopt in spijkerbroek en adidas-trainingsjas tussen de Bentleys door, om in een dure galerie handtekeningen te zetten op de kaft van zijn boek. “Hoe dunner het handje dat je schudt, hoe rijker de vrouw.” Met zijn succes komt ook de eenzaamheid, het verdriet, de heimwee.
Van Erp ziet zijn manier van filmen, als een parodie op documentairemaken. In Erwin Olaf is steeds weer de scherpe stem van de regisseur te horen. Als Olaf een fotoshoot met Edwin van de Sar aan het maken is, hoor je de filmmaker: “Erwin, dit gaat goed? Ik was even naar de wc.” Van Erp zou dit uit zijn film kunnen laten, maar hij doet dit bewust niet. Zijn films schuiven steeds verder af van de traditionele aanpak. Kan dit een gimmick worden die te ver doordraaft? Een keer springt de regisseur het beeld in, om iemand te helpen een doos te pakken, waar de persoon zelf niet bij kan.
Maar fotograaf Olaf en zijn werk stelen de show in de documentaire. Shockerend is zijn werk soms, maar altijd beeldschoon, schilderachtig. Ook al gebruikt Van Erp een soort van vervreemdende aanpak, zijn film komt dichtbij Olaf, die naarmate hij beroemder wordt, ook eenzamer wordt. Olaf praat daarover en over de dood. Soms wordt het hem te veel. “Pak anders even een slokje water”, kraakt dan een stem van achter de camera.
Waardering: ***
Erwin Olaf, on Beauty and Fall is op woensdag 7 oktober om 22.50 bij de NPS op Nederland 2 te zien.