Producent San Fu Maltha maakte stampij bij de talkshow tijdens het afgelopen Nederlands Film Festival. Tirza had geen nominatie voor Beste Film gekregen, maar vooral: Waarom had de Gouden Kalf-jury Majesteit maar één keer genomineerd? Het mag de producent dan wel flink hebben verontwaardigd, het is echter geen verbazende keuze van de jury.

Acteerwerk
Majesteit heeft de potentie om een sterk drama te zijn. De aankleding ziet er goed uit en de rolbezetting is uitstekend. Carine Crutzen speelt Beatrix mooi ingetogen en Jeroen Willems is een terechte Gouden Kalf-winnaar als Claus. Ook de rollen van Marcel Hensema (premier Balkenende), Gijs Naber (Willem Alexander) en Hadewych Minis (Máxima) zijn één voor één degelijk neergezet.

Scenario
Waar ligt het probleem dan? In het scenario. Regisseur Peter de Baan en Ger Beukenkamp verzonnen een verhaal rondom de troonrede van 2003, dat uiterst geconstrueerd aanvoelt. Uitgangspunt is een zin die Beatrix aangepast wil hebben. Ze wordt tegengewerkt door de premier: er zal een crisis komen als ze iets anders opleest dan er staat geschreven. Zoals we weten is dat niet het geval geweest, dus daar zit geen spanningsboog.

Het drama ligt dan ook meer in het verleden van Beatrix en haar moeizame relatie met Claus. Een jaar na zijn dood wil ze hem geestelijk in leven houden door zijn gedachtegoed te gebruiken voor een deel van de troonrede. Het is aanleiding voor tal van korte, flashbacks uit de jonge jaren van Claus en Beatrix. Ze worden afgewisseld met weinigzeggende terugblikken naar haar familieleven.

Te veel uitleg
Eén van de grootste problemen van Majesteit is dat De Baan en Beukenkamp het nodig vonden achtergronden tot vervelens toe uit te leggen, in plaats van die te ontplooien. Als de Koningin een blonde vrouw in het bed van Prins Friso ziet liggen weten we allang om wie het gaat. Toch stelt ze zich nadrukkelijk voor: “Ik ben Mabel… Mabel Wisse Smit.”

Bijzonder ergerlijk zijn de uitgesponnen dialogen in beeldspraak. Spreken in metaforen hoeft geen taboe te zijn, maar de strekking moet wel natuurlijk blijven. Zo zegt Claus tot twee keer aan toe met bittere ernst tegen Beatrix: “Ik ben in jouw gouden muizenval getrapt.” Het acteerwerk is prima, maar met zulke uitspraken maakt dat niet meer uit.

Op veel punten doet Majesteit denken aan het meesterlijke The Queen (2006). Bij die film smeekten de harde feiten (de dood van Diana en de lange stilte van de koningin tegenover het publiek) om een mooi drama. Hier is dat geenszins het geval. Het uitgangspunt is te summier om om een meeslepend geheel op te leveren. De film leunt daardoor teveel op speculatie en uitleggerige dialogen, die het drama pontificaal in de weg staan.

Waardering: * half

Majesteit (2010)
Regie: Peter de Baan
Scenario: Peter de Baan en Ger Beukenkamp
Producent: San Fu Maltha, Anton Smit, Frans van Gestel
Camera: Menno Westendorp
Montage: Wouter Jansen
Met: Carine Crutzen, Jeroen Willems, Marcel Hensema, Gijs Naber, e.v.a.
Taal: Nederlands / Kleur
Speelduur: 100 minuten
Te zien vanaf: 28 oktober 2010