Afscheid nemen van de dood en leren omgaan met het leven. Gewend zijn om altijd op het randje te moeten leven en angst hebben voor een plotseling toekomstperspectief. Vervreemden van naasten en moeite hebben om je aan iets of iemand te binden. Wanhopig op zoek naar de schoonheid en essentie van het leven. Het overkomt Olivier allemaal in het sympathieke en grotendeels geslaagde bioscoopdebuut van Sander Burger.

Leven en dood
Regisseur Sander Burger sprak enkele jaren geleden per toeval met een 28-jarige man, Loïc, die geboren was met slechts één hartkamer. Bij diens geboorte werd aan zijn ouders verteld dat hij niet ouder zou worden dan dertig jaar. Toen de medische wetenschap midden jaren negentig zo ver was dat het mensen met deze aandoening kon helpen, bleek Loïc er niet voor in aanmerking te komen. Deze reageerde -in tegenstelling tot wat men zou verwachten- opgelucht: “Ik raakte volledig in paniek. Alle zekerheden waar ik mijn leven op had ingericht leken weg te vallen.” Samen met hoofdrolspeler Dragan Bakema en scenarist Marc Wortel werkte de regisseur dit intrigerende uitgangspunt vervolgens uit.

Olivier Berger is op het eerste gezicht een doodnormale man, iemand die veel feest en zoveel mogelijk van het leven probeert te genieten: geen relaties of diepzinnig geleuter, maar genieten van wat het leven te bieden heeft en leven met de dag. Langzaamaan wordt duidelijk waarom hij dat doet. Olivier heeft een hartafwijking en volgens de voorspelling van de artsen bij zijn geboorte, zou hij niet veel ouder worden dan 25. Dat hij nu al 27 is, zorgt ervoor voor dat hij zichzelf spottend als een statistisch wonder beschouwt. Als de nieuwe medische technologie het mogelijk maakt hem te genezen, heeft hij er in eerste instantie geen oren naar. De toekomst en daarbij horende verantwoordelijkheden maken hem bang. Toch gaat hij uiteindelijk overstag en de operatie wordt uitgevoerd. Iedereen is dolblij, maar Olivier weet zich geen raad met de ontstane situatie. Hij moet afscheid nemen van de dood en leren omgaan met het leven.

Olivier etc. is bij tijd en wijle een indringend portret van een man die tot voor zijn operatie leefde alsof elke dag zijn laatste was, maar plots moet leren omgaan met een toekomst. Een lange en zekere toekomst. Van het omarmen van de dood, moet hij plotseling leren leven voor het leven. Maar hoe ga je om met een toekomst? Wat ís leven? Al deze bange vooruitzichten en vragen spoken door Oliviers hoofd, die overtuigend wordt neergezet door Dragan Bakema. Bakema is in elke scène van de film aanwezig en weet de kijker langzaam mee te slepen in zijn bijzondere leefwereld, dat geregeerd wordt door een bizar uitgangspunt. Dat dit niet vanaf minuut één lukt, heeft vooral te maken met de portrettering van zijn karakter in het eerste deel van de film.

Schoonheid
De opzet van het scenario van Sander Burger, Marc Wortel en Dragan Bakema is goed: men laat de kijker eerst rustig kennis maken met Olivier, zijn leefgedrag en omgeving om vervolgens de ontwikkeling die hij meemaakt zichtbaar te maken. De uitwerking laat in het begin echter iets te wensen over. Olivier is het personage dat de kijker moet meeslepen en moet weten te ontroeren. Bakema draagt de film dus letterlijk en slaagt hier grotendeels in, al weet hij in het eerste deel van de film de kijker nergens te ontroeren of raken. Dat komt met name door het rechtlijnige scenario en het feit dat zijn karakter te egoïstisch overkomt. Pas na zijn operatie, als hij in conflict komt met zichzelf en te maken krijgt met de dood van iemand anders, en zich realiseert dat hij in die kist had moeten liggen, wordt je als kijker meegesleept. Burger laat in veel scènes de suggestie de boventoon voeren, waardoor de spanning voelbaar wordt en je als kijker sterk meedenkt en meeleeft met de karakters.

Naast Bakema speelt Maria Kraakman de vrouwelijke hoofdrol, Carola. Zij is een van de vele scharreltjes van Olivier en dreigt in eerste instantie ook uit zijn leven te verdwijnen, maar op de een of andere manier blijft ze hangen en Olivier zoekt haar op. Wat de twee precies bindt blijft onduidelijk, maar dat de onderlinge band sterk is, staat vast. Olivier zoekt niet alleen de schoonheid in, maar ook de schoonheid van het leven en heeft Carola nodig om deze te vinden. Kraakman geeft op ingetogen wijze gestalte aan deze Carola en ontlokt niet alleen bij Olivier, maar ook bij de kijker af en toe een glimlach of rilling.

Onheilspellend
Olivier etc. kabbelt in een rustig en gemoedelijk tempo voort en kent weinig actie. De film leunt sterk op het krachtige en indringende spel van de hoofdrolspelers en op de mooie, onheilspellende sfeer. Deze sfeer wordt opgeroepen door prachtige beelden en muziek, waarbij vooral de scènes opvallen waarin de camera dicht op de huid van Olivier zit en hem volgt in zijn innerlijke conflict of overpeinzingen. Op deze momenten zorgt de onheilspellende pianomuziek van Bart Westerlaken voor een mooie en passende ondersteuning. Richting het einde valt alles op zijn plaats en leert Olivier luisteren naar het leven, naar de schoonheid die hem roept. Na een prachtige scène waarin hij balanceert tussen leven en dood, letterlijk op het randje leeft, gaat hij bevrijdend de toekomst tegemoet. Maar ligt die toekomst in het leven of in de dood? Het einde is indringend en zorgt voor een mooie afsluiting van een eigenzinnig en sympathiek speelfilmdebuut van Sander Burger. Geen perfect debuut, maar vaak erg sterk en talentvol.

Waardering:
*** half

Olivier etc. (2006) Regie: Sander Burger Scenario: Sander Burger, Marc Wortel, Dragan Bakema Producent: Stan Schram Camera: Sal Kroonenberg Muziek: Bart Westerlaken Met: Dragan Bakema, Maria Kraakman, Hans Dagelet, Bart Klever, Ria Eijmers, Jasper van Overbruggen, e.v.a. Taal: Nederlands Duur van de film: 90 minuten / Kleur Distributie: Cinema Delicatessen Te zien vanaf: 11 januari