“Flikkers en criminelen”

 

Den Helder werd afgelopen maand op het Nederlands Film Festival bekroond met het Gouden Kalf voor beste televisiedrama. Gezien de maatschappelijk gevoelige thema’s (homoseksualiteit en criminaliteit) die de film aansnijdt en het prima spel en dito technische kant van de film niet geheel onbegrijpelijk. Desalniettemin valt er ook genoeg kritiek te uiten op de film, met name op het voorspelbare verhaal en opzichtig politiek correcte karakter.

 

 

 

Geheimen
In het prachtig gefotografeerde Den Helder volgen we de twee broers Maarten en Emiel, uitstekend gespeeld door respectievelijk Robert de Hoog en Ward Weemhoff. De eerste is ogenschijnlijk de modelzoon van de familie en staat op het punt naar Libanon te vertrekken met de marine. Emiel heeft een jaar vastgezeten in de gevangenis wegens het neerslaan van een cafégast en lijkt zijn opvliegende en quasi-stoere karaktertrekken nog steeds niet kwijt te zijn. Op de dag voor het vertrek van Maarten komt Emiel vrij. De twee broers hebben elk hun eigen geheim, en ondanks dat ze die dag allebei hun eigen weg gaan, kruisen hun paden elkaar meerdere malen en is een uitbarsting onvermijdelijk.

 

Hoewel de geheimen van de broers al vrij snel duidelijk worden en de film hierdoor een nogal voorspelbaar karakter krijgt, is Den Helder een boeiend portret over een verscheurde familie. De twee broers leven langs elkaar heen, durven hun ware gevoelens en emoties niet te tonen, terwijl de ouders krampachtig proberen samen iets te doen. Ook Emiel lijkt in eerste instantie samen met zijn broer de dag door te willen brengen, maar Maarten houdt de boot af omdat hij heeft afgesproken met een vriend. Niet zomaar een vriend, zo merken we al snel, want uit elke blik, aanraking of dialoogzin blijkt dat hij meer voor de jongen voelt dan enkel en alleen vriendschap. De wijze waarop Maartens gevoelens worden neergezet is nogal opzichtig en weinig subtiel, ondanks alle verwoede pogingen van de makers om de kijker nog even in het duister te laten tasten of hints te geven over waar Maarten nu eigenlijk mee zit. Zo heeft Emiel het steeds over flikkers en homo’s als minderwaardige schepsels – waarbij we traditiegetrouw een close shot zien van Maarten, welke zijn ware gevoelens moet verduidelijken – en wordt er een vriendin van Maarten geïntroduceerd die overduidelijk meer van hem wil dan wat lachen en rondhangen. Omdat de kijker al lang weet wat de jongen daadwerkelijk bezighoudt, voelen deze pogingen nogal goedkoop en knullig aan.

 

Het geheim waar Emiel mee rondloopt komt er daarentegen weer wat te bekaaid vanaf. Waar bij Maarten juist te veel tijd gestoken wordt in het suggereren van zijn geheim, daar moet Emiel het doen met minder achtergrond. Op de kijker komt hij al snel over als een opvliegende en ronduit irritante jongeman. Iemand die niet weet wat hij met zijn leven moet en uit armoede maar wat stoer gaat lopen drinken, roken en meppen. Een kleine crimineel pur sang dus, ware het niet dat ook hij volgens de makers maar een mens blijft en dus wel een zachte kant moet hebben. Na flink wat gescheld, geduw en getrek en wat bierblikjes verder, blijkt hij plots lief genoeg om een muntje te gooien in een hobbelpaard-apparaat waar een jong meisje op zit. Deze ontmoeting blijkt het begin te zijn van de ontrafeling van Emiels geheim. Als de avond valt komen alle verwikkelingen plots in een stroomversnelling terecht, met een fatale afloop als gevolg.   

 

Waardering: *** half

 

Te zien: vrijdag 7 november, 22.45 uur, Nederland 2.