22 mei is een film over schuldgevoelens en rouwverwerking, een psychologisch drama waarin de hoofdpersoon met zichzelf in het reine probeert te komen. Verwacht u nu een ingetogen en beheerst drama? Vergeet het maar. De regie is in handen van Koen Mortier.
Hij debuteerde drie jaar geleden met Ex Drummer, een van de meest opvallende films uit de Benelux van de afgelopen jaren. Geen heilig huisje bleef heel in de overdreven gestileerde en luidruchtige film over een groepje punkers in smerige discotheken en groezelige huiskamers. Aanstekelijk absurdistisch, of een irritante overkill aan stijlmiddelen; de meningen waren verdeeld. Hoe het ook mocht zijn, Mortier bewees zich vooral op visueel gebied een interessant regisseur.
Chaos en grauwheid
Hoewel hij ten opzichte van Ex Drummer nu een tandje heeft teruggeschakeld, blijft 22 mei die sterke chaos en grauwheid vasthouden. En dat is hier net zo passend. Mortier laat nu niet het wanordelijke leven van een derderangs rockband zien, maar het warrige brein van een beveiliger.
22 mei opent rustig. Lange shots volgen hoofdpersoon Sam, een slonzige man die weer aan een nieuwe dag als beveiliger in een winkelcentrum begint. Onverschillig sjokt hij langs de gesloten winkels, doet zijn uniform aan en neemt zijn vaste plek voor de hoofdingang in. En dan, schijnbaar uit het niets, wordt hij weggeblazen door een explosie. Het geluid stompt af en de camera zwenkt heen en weer door het winkelcentrum, terwijl de beveiliger in de grote stofwolk tussen de slachtoffers zoekt naar overlevenden.
Schuldgevoel
Vanaf dat -uiterst beklemmende- moment is niets meer gewoon. Sam rent paniekerig weg van de plek des onheils en doolt vervolgens rond door een verlaten stad. Hij lijkt in een soort tussenwereld terecht gekomen, waarin hij kan praten met de slachtoffers en de terrorist. De wild door elkaar verknipte flashbacks en fantasieën laten zien wat er gebeurd is en spelen continu met de vraag of de ramp voorkomen had kunnen worden.
Die desoriënterende wirwar aan verhalen overtuigt niet op ieder moment. De manier waarop verschillende personages motieven meekrijgen en met elkaar in aanraking komen voelt vaak geforceerd aan. Dat neemt niet weg dat 22 mei, net als Ex Drummer, een opwindende en krachtig gestileerde kijkervaring is. Vooral in de laatste scène pakt Mortier uit: een slowmotion-herbeleving van de bomaanslag, fraai muzikaal ondersteund en meesterlijk in beeld gebracht.
Waardering: *** 1/2
22 mei (2011)
Regie en scenario: Koen Mortier
Producent: Eurydice Gysel
Camera: Glynn Speeckaert
Muziek: The Bony King of Nowhere en Michael Gallagher
Montage: Nico Leuning
Met: Sam Louwyck, Titus de Voogdt, Jan Hammenecker, Wim Willaert, Norman Baert, e.v.a.
Taal: Nederlands
Speelduur: 90 minuten / Kleur
Te zien vanaf: 22 mei 2011