“Terug naar de pijn“

Mark Verkerk (Buddha’s Lost Children, 2006) geeft in zijn documentairefilm Eindeloos Bewustzijn voor de Boeddhistische Omroep een beeld van vier mensen die een bijna-doodervaring hebben gehad.

Net als bij het eerder dit jaar verschenen Something Unknown (Renée Scheltema, 2010) worden bij deze bijzondere ervaringen wetenschappers aangesleept om over bewijs te spreken. Bij Something Unknown was dit de grootste dwaling, het koste wat koste willen bewijzen van een stelling maakte de film belachelijk ongeloofwaardig. Mark Verker gaat iets objectiever te werk en gebruikt de wetenschap vooral als leidraad van zijn film. Verker stelt vragen aan onderwerpen en publiek, ook als er op deze vragen geen antwoord is.

‘Ongewoon’
Volgens wetenschapper en cardioloog Pim van Lommel zijn er wereldwijd maar liefst 25 miljoen mensen die een bijna-doodervaring hebben gehad, alleen in Nederland al honderdduizenden. Deze mensen hebben, omdat ze zo dicht in aanraking zijn gekomen met de dood, een bijzondere kijk op het leven. Spiritueel zijn ze vooral in Eindeloos Bewustzijn.

‘Ik wil er nog zijn’
Een terugblik of vooruitblik op je leven, dat is wat je ziet als je naar ‘het licht’ kijkt, volgens de afgebeelde personen. Cindy voelde ook het verdriet van haar dierbaren in de toekomst, als zij zelf zou overlijden. “Ik voelde dat mijn moeder er nooit meer overheen zou komen.” Vervolgens zegt ze zelf een bewuste keuze gemaakt te hebben om terug te gaan naar het lichaam, terug naar de pijn. Wat bij veel mensen volgt is een periode van heimwee naar de dood, depressies en stress. Deze periode kan tientallen jaren duren.

‘Gewoon’
Een paar maanden gelden maakte Digna Sinke de documentaire Weemoed & Wildernis over een misschien niet al te spectaculair onderwerp: de vergankelijkheid van de natuur en het leven. Haar film was creatief en experimenteel, misschien zelfs grensverleggend. Eindeloos Bewustzijn is hiervan het tegenovergestelde: het werk heeft als kunstuiting vrijwel niets te bieden en alleen het onderwerp weet te prikkelen. De personen in de documentaire, met hun opmerkelijke verhalen en uitzonderlijke kijk op het leven, zijn – zoals zo vaak – op zichzelf al genoeg om de film toch aantrekkelijk te maken.

Te zien: zondag 7 november, 14.00 uur, Nederland 2.