Het debuut van de Belgische filmmaker Gust van den Berghe bleef vorig jaar niet onopgemerkt. En Waar de Sterre Bleef Stille Staan is nu pas in ons land te zien, maar werd al geselecteerd voor het Filmfestival van Cannes, in de sectie Quinzaine des Réalisateurs, en kreeg vorig jaar in Vlaanderen een gelijktijdige première in zestig zalen. Er verschenen lovende reacties, waarbij de 26-jarige cineast werd vergeleken met gelauwerde filmmakers als Pasolini en Tarr. En dat allemaal voor een afstudeerfilm.
Precies een jaar later brengt EYE de film in ons land uit en kunnen we hem eindelijk zelf beoordelen. En dan slaat toch de twijfel toe. Gedurfd en origineel is dit regiedebuut zonder meer, maar dat levert niet direct vuurwerk op.
Drie Koningen
En Waar de Sterre Bleef Stille Staan, gebaseerd op een toneelstuk uit 1924, is een moderne versie van het klassieke Drie Koningen-verhaal. Balthasar, Melchior en Caspar heten hier Suskewiet, Pitje Vogel en Schrobberbeeck, en zijn drie mannen die afgezien van hun papieren kroontjes weinig op de wijzen uit het oosten lijken. Van den Berghe koos ervoor om zijn hoofdrollen te laten vertolken door geestelijk gehandicapten.
Het zijn duidelijk geen acteurs, regelmatig lijken ze zelfs niet te beseffen wat ze eigenlijk zeggen. Het vervreemdende effect past nog wel binnen Van den Berghes fraaie, visueel poëtische stijl, maar het roept ook vragen op. Wat voegt die keuze in casting toe, buiten het feit dat het voor vervreemding en afstand zorgt? De kijker moet dat antwoord zelf zien in te vullen.
Hol en gekunsteld
Moeten we in deze acteurs met down-syndroom een contrast zien met de drie wijzen uit het Bijbelse verhaal? Is dit dan een satirische kritiek op de alwetendheid die geloof pretendeert te hebben? Het voelt te vergezocht om dat soort conclusies te trekken. Van den Berghes bedoelingen blijven te obscuur om iets pakkends op de kijker over te kunnen brengen. Zo komt En Waar de Sterre Bleef Stille Staan vooral hol en gekunsteld over. Aantrekkelijk in beeld gebracht, maar oppervlakkig en weinigzeggend als geheel.
Waardering: **
En Waar de Sterre Bleef Stille Staan (2010)
Regie en scenario: Gust van den Berghe
Producent: Tomas Leyers
Camera: Hans Bruch Jr.
Montage: David Verdurme
Met: Peter Janssens, Paul Mertens, Jelle Palmaerts, e.a.
Speelduur: 73 minuten
Te zien vanaf: 22 december 2011