Fotograaf en videoclipregisseur Anton Corbijn liet drie jaar geleden zien dat hij ook een uitstekend speelfilmmaker is. Control was een fraai gestileerde en sterk gespeelde karakterstudie van Ian Curtis, de zanger van Joy Division. The American, Corbijns tweede film en vanavond de openingsfilm van Film by  the Sea, heeft ook lovenswaardig acteerwerk en is minstens zo mooi in beeld gebracht (nu in kleur), maar toont verder weinig gelijkenissen met zijn speelfilmdebuut.

Psychologisch drama
Het hoofdpersonage in The American is huurmoordenaar Jack (George Clooney in een opvallend ingetogen en meeslepende rol), die steeds verder afzakt doordat hij niet meer goed kan bepalen wie hij wel en niet kan vertrouwen. Oorzaak daarvoor wordt al gegeven in de ontstellende openingsscène, waarin een huurmoord dramatisch uit de hand loopt. 

Jack moet vervolgens van zijn opdrachtgever (Johan Leysen) onderduiken in een rustiek Italiaans dorpje. Hij bereidt zich daar voor op zijn volgende klus en probeert zo weinig mogelijk contacten te hebben. Als hij dan toch een intieme band krijgt met een prostituee, is hij zijn leven niet meer zeker. Is zij ook een huurmoordenaar? 

The American is eerder een psychologisch drama dan een thriller. In rustig tempo focust Corbijn zich op de opbouwende paranoia van zijn hoofdpersonage, en de eenzaamheid waar hij door zijn beroep niet uit kan komen. Het wordt geaccentueerd door het prachtige camerawerk, dat net als in Control een esthetiek meegeeft aan troosteloze leegtes. 

Tekortkomingen
Toch kent The American ook zijn tekortkomingen. Het verloop van het verhaal is duidelijk ondergeschikt aan de psyche van het hoofdpersonage. Deze wordt diepgaand en krachtig gebracht door Clooney, maar dat is niet altijd genoeg. De plot kent een voorspelbare lijn en stagneert daarbij vaak te lang om Jacks karakter te ontplooien. 

Daarnaast is Thekla Reuten simpelweg niet geloofwaardig als collega-huurmoordenaar. Haar personage is schijnbaar emotieloos en zeer zakelijk, maar dat is dan ook meteen de stijl waarin Reuten haar neerzet. Ze mist een vorm van charisma, onverschrokkenheid, of gewoon girlpower, die door haar rol heen zou moeten sijpelen om hem geloofwaardig of enigszins intrigerend te maken. 

The American zal deels een poging zijn geweest om de gangsterfilm weer terug te brengen naar de sobere stijl waar Jean-Pierre Melville met Le Samouraï (1967) mee begon. Corbijn is daar goed in geslaagd, maar kleurt qua verhaallijn vaak te netjes binnen de lijnen om een echt intrigerende film af te leveren. Desalniettemin is The American na Control wederom het bewijs dat deze cineast nog veel meer in zijn mars heeft. 

Waardering: *** half 

The American (2010)
Regie: Anton Corbijn
Scenario: Rowan Joffe
Producent: Anne Carey, George Clooney, Jill Green, Grant Heslov en Ann Wingate
Camera: Martin Ruhe
Montage: Andrew Hulme
Muziek: Herbert Grönemeyer
Met: George Clooney, Irma Björklund, Thekla Reuten, Johan Leysen, e.v.a.
Taal: Engels, Italiaans
Speelduur: 105 minuten / Kleur
Te zien vanaf: 16 september 2010