“Boeiende film, die echter niet weet te emotioneren”
Nederland kent vandaag de dag een enorme verscheidenheid aan nationaliteiten en vooral culturen. Langzamerhand lijken Nederlandse filmmakers dit ook in te zien. Sinds Shouf Shouf Habibi (Albert ter Heerdt) lijkt vooral de Marokkaanse cultuur meer in de Nederlandse film vertegenwoordigd. Schrijfster, filmmaakster en beeldend kunstenaar Marion Bloem brengt met Ver van Familie de Indonesische cultuur in Nederland in kaart. Bloem is van origine Indonesische en kent de cultuur dus als geen ander.
Ver van Familie
Regisseuse Bloem maakte in de jaren ’80 een handvol korte films en twee lange documentaires over de Indonesische cultuur. Het Land van Mijn Ouders handelde over Indonesische immigranten die naar Nederland kwamen na de Indonesische revolutie en Wij Komen als Vrienden gaat over dienstweigeraars uit het Nederlandse leger, dat tegen de Indonesische revolutionairen vocht na de Tweede Wereldoorlog. Sindsdien richtte ze zich vooral op literatuur en beeldende kunst. Eén van de boeken die ze schreef was ‘Ver van Familie’, waar ze nu haar speelfilmdebuut mee maakt.
Ver van Familie vertelt het verhaal rond Oma Em (Anneke Grönloh) en haar kleindochter Barbie (Terence Scheurs) die haar oma al jaren niet meer gezien heeft, sinds ze naar De Verenigde Staten verhuisde. Nadat Barbie’s stiefmoeder overlijdt en haar getrouwde minnaar na zeven lange jaren toch niet voor Barbie wil kiezen besluit Barbie om naar Nederland te gaan, om haar – inmiddels op sterven liggende – grootmoeder op te zoeken. De grote familie in Nederland zit echter niet te wachten op Barbie’s bezoek, omdat hierdoor oude wonden weer open gehaald worden van een familiegeschiedenis dat iedereen probeert te vergeten.
Familiegeschiedenis
Ver van Familie lijkt met zijn 149 minuten een lange zit. Niets is echter minder waar. Bloem neemt uitgebreid – hoewel soms misschien iets te uitgebreid – de tijd om een familiegeschiedenis te ontrafelen. En met een dergelijk grote familie waar ieder zo zijn eigen problemen lijkt te hebben, lijkt de film weinig overbodigs te vertellen.
De verhaallijn die zich in het heden afspeelt, wordt zo nu en dan onderbroken door flashbacks, om stukje bij beetje meer over deze familiegeschiedenis te vertellen. Een stijlmiddel dat niet altijd even goed werkt, maar uiteindelijk toch wel zijn vruchten afwerpt. Mede door de lange speelduur neemt de film uitgebreid te tijd om deze geschiedenis te vertellen, waardoor de flashbacks ook sterker werken dan wanneer de film (veel) korter geweest zou zijn.
De hoeveelheid aan personages lijkt echter af en toe wel de hoofdlijn (die tussen Barbie en haar oma) in de weg te zitten. Doordat Bloem ook zelf voor het scenario heeft getekend, bekruipt je na verloop van tijd het idee dat er hierdoor te weinig keuzes zijn gemaakt in het scheiden van het kaf van het koren. Natuurlijk brengen grote families veel verhalen met zich mee, maar in Ver van Familie is het allemaal net wat té veel.
Conventioneel
Bloem heeft het tijdens het castingproces waarschijnlijk niet gemakkelijk gehad. Nederland kent immers weinig bekende Indonesische acteurs en actrices. Het is dan ook wonderlijk dat Bloem op een enkeling na uitstekende acteurs heeft weten te casten. Vooral Terence Schreurs weet in haar eerste grote rol te overtuigen, hoewel zij in het begin wel wat opstartproblemen kent. En Johnny de Mol, als langharige televisiepresentator, laat opnieuw zien dat het een uitstekend acteur is; al moet gezegd worden dat zijn rol maar minimaal is.
Het is jammer dat Ver van Familie visueel weinig laat zien. Voor een beeldend kunstenaar als Bloem mag je verwachten dat er in ieder geval visueel met interessante materie op de proppen gekomen wordt, maar het camerawerk van Danny Elsen en de montage van Els Voorspoels blijven vrij conventioneel. Hierdoor heb je 2½ uur gekeken naar een film die nergens verveelt, je iets wijzer heeft gemaakt over de strubbelingen in de Indonesische cultuur, maar tevens ook naar een film die helaas nergens weet te emotioneren.
Waardering: ***
Ver van Familie (2008) Regie: Marion Bloem Scenario: Marion Bloem Producent: Erik Schut Camera: Danny Elsen Muziek: Fons Merkies, Alex Britti, Mirjam Verheem Montage: Els Voorspoels Met: Terence Schreurs, Anneke Grönloh, Gepke Witteveen, Katja Schuurman, e.v.a. Taal: Nederlands Duur van de film: 149 minuten / Kleur Te zien vanaf: 23 oktober 2008 |