“Geluiden en beelden zijn veel opener.”
Winterstilte, van regisseuse Sonja Wyss, is één van de vier films uit het kunstzinnige ‘De Verbeelding’-project. Dit project ondersteunt films met een uitgesproken visuele aanpak die met een beperkt budget gerealiseerd kunnen worden. Op het afgelopen Nederlands Film Festival werd de film bekroond met het Gouden Kalf voor beste sound-design. Recentelijk draaide Winterstilte op het Film Festival van Berlijn. Vanaf vandaag is de film ook in enkele theaters in Nederland te bewonderen. NeerlandsFilmdoek sprak met de regiseusse: “Met de realisering van Winterstilte ging een ongekende wereld voor me open.”
Poëzie
Een klein lieflijk dorpje, hoog op een kille, dik besneeuwde berg. Terwijl de wind om de huizen waait en dreigende muziek het naderende onheil aankondigt, leunt de kijker achterover om deze visuele en auditieve poëzie over zich heen te laten komen. Winterstilte gaat over het doorstaan van een rouwfase, maar ook over ontluikende seksualiteit en het verlies van onschuld. Regisseuse Sonja Wyss gebruikt weinig dialoog in haar film: “De woordeloze communicatie is ook onderdeel van het geïsoleerde bestaan in de afgelegen berggemeenschappen.”
Wyss’ film zit vol met muziek en vervreemdende geluiden, maar woorden komen slechts sporadisch voor. “Ik gebruik vooral alledaagse gebeurtenissen en af en toe een symbool. Deze roepen vanzelf associaties op bij de kijker.” Het publiek creëert dus deels zijn eigen verhaal. “Omdat woorden een directe betekenis hebben, gebruik ik die niet zo veel. Geluiden en beelden zijn veel opener. Ze roepen associaties op en geven sneller toegang tot de gevoelswereld. De kijker moet het verhaal ervaren.”
Herten
Wyss, die tevens videokunstenaar is, groeide op in Zwitserland en nam de film daar op: “De beklemmende sfeer van een bergdorp en de stugge geest van de bewoners inspireerden mij en riepen beelden in me op die tot deze film leidden.” In de fantastische wereld van Winterstilte komen sagen en geloof dan ook veelvuldig aan bod: in zwart gehulde hertenmannen dwalen om het huis van schone maagden. De meisjes zelf borduren witte herten, kneden sensueel het levensbrood en rollen touw van wol, terwijl hun moeder voorzichtig wat schaafsel van een gipsen Mariabeeld raspt om dat als medicijn te gebruiken.
Of de vaak terugkerende hertenmannen droomwezens voorstellen, ontluikende seksualiteit representeren of gewoon mannen uit het dorp zijn, wordt in Wyss’ eerste speelfilm niet beantwoord. Want als beelden de verhalen vertellen, zijn fantasie en dromen de bouwstenen ervan.
Winterstilte is vanaf 5 maart te zien.
Deze tekst verscheen in oorspronkelijke vorm in de Dagkrant van het Nederlands Film Festival op zaterdag 27 september 2008.