web analytics

Telefilm 2009 – De Punt: Interview Hanro Smitsman

Reacties zijn gesloten

“Het is heel makkelijk om mensen te beschuldigen en met een vingertje te wijzen, maar er gaat vaak veel aan vooraf.” 

Vorig jaar maakte Hanro Smitsman indruk met zijn langspeelfilmdebuut Skin. De film was onderdeel van het telefilmproject. Dit jaar maakte de regisseur de telefilm De Punt, over de treinkaping door Molukse jongeren bij het gelijknamige Drentse plaatsje in de zomer van 1977. “Ik wilde het geweld, waar je vanzelfsprekend geen begrip voor hoeft te hebben, begrijpelijk maken.” 

 

Treinkapingen
In de tweede helft van de jaren zeventig werd Nederland opgeschrikt door een tweetal treinkapingen door Molukse jongeren. Eind 1975 werd gedurende twaalf dagen een trein gekaapt bij het plaatsje Wijster, anderhalf jaar later was het ter hoogte van De Punt raak. In totaal verloren elf mensen het leven. Regisseuse Paula van der Oest maakte vorig jaar onder de titel Wijster een film over de eerste kaping, binnenkort is De Punt op televisie te zien. “Ik werd benaderd door de producenten, die in eerste instantie een serie over de toenmalige situatie van Molukkers in Nederland wilden maken.” 

“Toen men hoorde dat Wijster gemaakt werd, zijn de plannen herschreven. We hebben gewoon onze eigen film gemaakt. Ik heb Wijster wel gekeken om te kijken welke praktische problemen je tegen kon komen. De treinkaping zelf zie ik eigenlijk meer als een arena. Wijster gaat over een vader-dochter relatie, De Punt over schuld en onschuld. Verloren onschuld.” 

Perspectief
In De Punt toont Smitsman zowel het perspectief van de kapers als dat van de Nederlandse regering. “Het is makkelijk om mensen te beschuldigen en met een vingertje te wijzen, maar er is veel aan vooraf gegaan. Deze mensen zijn onmenselijk behandeld. Ze hebben gevochten voor het Nederlandse Koningshuis, maar werden weggestopt in kampen. Het was niet de bedoeling dat ze zouden integreren, maar dit werd hen wel voorgehouden. Ik wilde het geweld, waar je vanzelfsprekend geen begrip voor hoeft te hebben, begrijpelijk maken. Mensen van vlees en bloed creëren. Wanneer je voor meerdere perspectieven kiest, moet je deze begrijpelijk maken.” 

Niet alleen de Molukse jongeren worden van een menselijk gezicht voorzien, ook de Nederlandse regering – die destijds diverse malen (opzichtig) de fout in is gegaan – krijgt een gelaagd beeld mee. Smitsman toont diverse discussies tussen onder meer Van Agt en Den Uyl en brengt de twijfel die regelmatig heerste overtuigend in beeld. “Het is belangrijk dat je ze begrijpt. Je moet niet het gevoel hebben dat je naar een typetje kijkt. We hebben daarom de nadruk gelegd op de twijfelmomenten, waarin de mens achter de politici naar boven komt. Waarin ze geconfronteerd worden met verschillende belangen.”  

(Re)constructie
De Punt vertelt het verhaal van deze tweede treinkaping deels vanuit het heden – waarin betrokkenen van destijds in een televisie-uitzending terugkijken op de gebeurtenissen van weleer – en deels door middel van flashbacks. “Het is altijd de insteek van de EO geweest om vanuit het heden terug te kijken. Hierbij heb ik steeds de zwaarte in het verleden proberen te leggen. Wat eromheen gebeurt is belangrijker dan de scènes in de televisiestudio zelf. Eén van de zogenaamde terroristen, Noor, is de enige vrouwelijke terrorist ooit in Nederland. Maar zij hoorde daar helemaal niet. Ze werd door allerlei externe factoren, waaronder de pijn die ze krijgt door de houding van haar vader, in die richting geduwd. Alleen al die verhaallijn is erg interessant. Ik zou best eens een echte bioscoopfilm over deze hele kwestie willen maken.” 

Machine
In een recent interview prees acteur Jaap Spijkers de zelfverzekerde houding van de regisseur, die diverse malen het hele script voor de volgende dag omgooide om tot een beter resultaat te komen. Voor de regisseur is dit constante gesleutel essentieel voor zijn werk: “Ik wilde het thema schuld en het terugkijken steeds voelen, steeds terugzien. Je moet kijken naar de kracht van een scène en daar de focus op leggen. Als regisseur moet je ook continu blijven kijken en in zekere zin twijfelen, anders word je een machine.” 

Toekomst
Voor Smitsman betekende De Punt alweer zijn tweede telefilm, en ook volgend jaar staat er weer één op stapel: Het Tuinfeest. “Ik vind het een fantastisch initiatief. Het is belangrijk steun te krijgen. Bovendien is het goed meters te maken en helpt het mensen ervaring op te doen.” Voor hij echter aan de opnamen van Het Tuinfeest begint, start in juli de draaiperiode voor zijn eerste bioscoopfilm, die voorlopig de titel Uiterwaarden draagt. “Die film gaat over het zondebok-mechanisme en is geïnspireerd op de moord op Maja Bradaric. Ze werd vermoord door een vriendengroepje, zonder motief. Onder andere Robert de Hoog gaat erin meespelen.” 

De Punt  is zondag 3 mei om 20.15 uur te zien op Nederland 2. 

 

Voor meer informatie over alle telefilms 2009 klik hier

Reacties zijn gesloten.