web analytics

Michiel ten Horn: ‘Dit is vooral een film over menselijke gevoelens’

Reacties zijn gesloten

MichieltenHorn

De jonge filmmaker Michiel ten Horn presenteerde op het Internationaal Film Festival Rotterdam zijn speelfilmdebuut De Ontmaagding van Eva van End. De titelfiguur is een gezet muurbloempje dat de wereld om haar heen en haar gezinsleden in het bijzonder observeert. Ze wil er het liefst bijhoren, maar zet zich ook graag af tegen haar omgeving. Haar vader Evert, moeder Etty en broers Erwin en Manuel kampen allemaal met interne worstelingen. Deze worden aan de oppervlakte gebracht door de komst van de in alle opzichten walgelijk perfecte Duitse uitwisselingsstudent Veit. Neerlands Filmdoek sprak in Amsterdam met Ten Horn, die inmiddels ook bij de Amerikanen is opgevallen.

De Ontmaagding van Eva van End is niet bepaald mainstream. Was je je daarvan bewust?
Ik registreer niet de werkelijkheid maar ik maak hem een beetje zelf. Hierdoor kan een bepaald deel van het filmpubliek er mischien minder mee hebben omdat ze niet mee willen gaan in die filmische illusie. Maar als je iets maakt dat iedereen leuk vind wordt het vast saai.

Het is duidelijk geen Alles Is Liefde.
Dat vind ik wel een voorbeeld van een film voor een breed publiek die kwalitatief wel echt goed is. Vaak worden dat soort grote commerciele films een stomp iets waarbij je concessies moet gaan doen zodat iedereen het snapt en leuk vindt. Je bereikt misschien dan wel meer mensen. Eva van End bevat bewuste stijlkeuzes en dat vinden mensen mooi of niet mooi.

Je hebt het ook al vertoond aan een buitenlands publiek in Toronto. Weken de reacties daar af?
Daar heette het The Deflowering of Eva van End. Mensen gingen met een hele open blik de film in. Ik denk dat ze het in het buitenland wel wat heftiger vinden dan wij. Er heerste heel sterk een Amerikaans gevoel. Ik had niet het idee dat ik in Canada was. Ze vroegen me ook steeds waarom het konijntje van Eva dood moest. Daar had in Nederland niemand het over. Maar als ik het nu naast mijn ervaringen in Rotterdam zet (de film ging onlangs in premier tijdens het IFFR) waren de reacties vrij gelijk en even positief. Mensen lachten op dezelfde momenten.

Je neemt wel een enorm risico voor een debuut.
Ik kreeg van meer ervaren filmmakers om me heen te horen dat je je eerste film moet maken zoals je hem wilt hebben, zodat je laat zien wie je bent. Ik ben heel blij dat ik mijn eerste film via De Oversteek heb kunnen maken, wat over het algemeen staat voor de auteurfilm waarbij je heel veel vrijheid krijgt. Ik heb niet over vier jaar pas eens een kans gekregen waarbij ik noodgedwongen één of andere bekende cabaretier of volkszanger in mijn film moet stoppen.

Het roept vergelijkingen op met het werk van Todd Solondz. Eva doet denken aan de hoofdpersoon in Welcome to the Dollhouse.
Anne Barnhoorn, de scenarist is echt fan van Solondz. Ik heb niet gedacht dat ik een Todd Solondz-achtige film moest maken. Wat Solondz echter net als bijvoorbeeld Alexander Payne, Wes Anderson of Paul Thomas Anderson heel goed doet, is dat zijn films grappig en pijnlijk tegelijkertijd zijn. Bovendien is niemand goed of slecht. Dat spreekt me aan en zien we ook terug in De ontmaagding.

Hebben we hier te maken met een disfunctioneel gezin?
Ik denk eigenlijk dat dit gezin best wel normaal is. Het komt heel vaak voor dat iedereen binnen een gezin langs elkaar heen leeft en elkaar voor lief neemt. In het verhaal zit natuurlijk wel een dieper probleem dat best wel heftig is. Toch is Eva van End vooral een film over menselijke gevoelens. Het gaat absoluut niet alleen over het weggestopte trauma. Dat probleem is net zo goed aanwezig als dat Evert zich zijn hele leven al niet gehoord voelt, dat Eva zo stilzwijgend is of dat Erwin moeite heeft met zijn geaardheid. Het gaat eigenlijk ook helemaal niet over de Duitse jongen die in het gezin komt.

Hoe heb je Vivian Dierickx gevonden, die het sneue muurbloempje Eva vertolkt?
We waren toch op zoek naar een beetje een gezet meisje met iets bijzonders in haar ogen, waarin je haar volwassen ziel kan zien. Bij de meeste kindercastingbureaus staan voornamelijk blonde hippe meisjes van die leeftijd ingeschreven, dus via die weg was het lastig. We hebben een advertentie via Hyves geplaatst. Vivian was het allereerste meisje dat binnen kwam lopen. Ze is heel slim, maar argwanend en in het begin best wel terughoudend. Ik dacht dat ik haar niet kon krijgen waar ik wilde. Ze is vier keer terug gekomen en we hebben toen allerlei speltypen met haar gespeeld. Het werkte helemaal niet. Toen ik nog een laatste keer de tapes terugkeek zag ik dat zij het was. Met Vivian moet je geen spelopdrahten gaan doen maar gewoon zeggen wat je wil. Dan snapt ze het het best. Vertrouwen en tijd is wat ze vraagt. Dat kon ik misschien pas geven nadat ze daadwerkelijk gecast was.

Waarom heb je gekozen voor deze titel?
We hadden eerst een andere werktitel, namelijk Sehnsucht, een mooi Duits woord dat staat voor een vurig of onbereikbaar verlangen. We waren helemaal niet op zoek naar een provocerende titel al is het dat wel een beetje. Het zet je wel aan het denken en dat is mooi meegenomen. Het heeft iets dubbels. Je zit de hele film toch te wachten of die ontmaagding gaat gebeuren. Je gaat hierdoor met een bepaalde indruk de film in.

Wat is precies je achtergrond, want je hebt ook wat reclamespots gemaakt?
Ja een paar. Dat is een hele aparte wereld. Ik verlies vaak pitches omdat ik overal een eigen draai aan wil geven of te veel wil experimenteren. Ik heb de HKU gedaan met de richting animatie. Ik ben afgestudeerd met een live actionfilm, maar wel met een animatielook. Ik ben nooit films gaan maken omdat ik per se films wilde maken. Dat is zo gegroeid vanuit het tekenen.

Heb je die ervaring kunnen gebruiken in De Ontmaagding van Eva van End?
Ik heb er veel aan gehad omdat ik bij deze film alles heb ingevuld door eerst de shots in te vullen. Het storyboarden dus. Dat hele decouperen is wel voortgekomen uit het maken van strips. Die Amerikaanse graphic novels hebben dat ook sterk. Het werk van Chris Ware, een schrijver van graphic novels, heb ik er heel vaak bij gepakt. Ik heb geprobeerd zijn kaders en kleurenpalet door te voeren in mijn film.

Toch zijn je personages niet heel cartoonesk.
Het belangrijkste voor de acteurs was dat ze nooit lollig gingen doen. Ze moesten van nature iets grappigs hebben in plaats van dat ze dat gingen forceren. Ze moesten ook iets tragisch over zich hebben. Als ze dan iets heel kleins speelden vond ik het al grappig. Dat is best een dunne lijn tussen geen karikaturen worden en ze nog kunnen geloven. Als je een larger than life verhaal gaat vertellen dan moet alles daarin meegaan, zoals het spel en de cameravoering. Zodra je een steek laat vallen dan val je door de mand en klopt het niet meer. Ik heb heel erg geprobeerd te bewaken dat ik stijlvast bleef. Anders wordt het een theaterstukje.

Wat is de algehele teneur van de film? Eva heeft iets grappigs maar ook iets treurigs.
Als ik het in de schappen van de videotheek zou moeten zetten dan zou ik het toch eerder in de dramahoek plaatsen. Om het de week erna toch weer in de komediehoek te plaatsen. Lastig dus. Een tragikomedie.

Toch dweep je niet met Eva’s tragiek.
Zij begrijpt eigenlijk alles het beste van iedereen. Daarom wordt zij nooit echt zielig. Zij ziet om zich heen dat iedereen moet veranderen; haar ouders, de meisjes van haar school. Zij is de enige die nog niet wil veranderen of vindt dat ze dat moet doen. Door de komst van die Duitse jongen begint bij haar ook de verandering die ze niet kan ontlopen. Zij blijft wel het meest rechtop staan, waardoor ze uiteindelijk de grootste winnaar van de film is.