Voor de tweede keer op rij won Paula van der Oest dit jaar een Gouden Kalf. Vorig jaar nog kreeg Black Butterflies de prijs voor beste film, nu werd de filmmaakster zelf bekroond. Voor The Domino Effect reisde ze vier werelddelen af om via verschillende verhaallijnen de mondiale impact van de financiële crisis te laten zien. Zo kwam de regisseuse bijvoorbeeld in China, waar geen van de acteurs Engels verstond: “Dat was eigenlijk een van de leukste dingen van de film”.

Je draaide je eerste shots voor deze film al in 2009. Waarom heeft het zo lang geduurd voordat hij uiteindelijk helemaal klaar was?
Om verschillende redenen. Het was een hele ambitieuze film, maar op een super-lowbudget manier aangepakt. Het was een hele gecompliceerde film. Wat daar nog bij kwam was dat ik verplichtingen kreeg bij een andere film, Black Butterflies, dat kostte ook weer een jaar. Het was dus een combinatie van het feit dat ik zelf een beetje in de kredietcrisis raakte met The Domino Effect, en nog een ander project dat er tussendoor kwam.

Had je dan niet liever Black Butterflies even uitgesteld?
Nee, er waren echt al afspraken gemaakt, dus daar was geen sprake van. Maar deze film leek toen zo actueel, dat ik het allemaal zo snel mogelijk wilde maken. Inmiddels weten we wel dat die wereldwijde crisis in de tussentijd alleen maar veel erger is geworden.

Was je tussendoor niet bang dat zo’n actueel onderwerp tijdens het maken minder relevant zou gaan worden?
Ja eigenlijk wel. Het is ook eigenlijk heel naïef, achteraf beschouwd. Maar als je aan iets begint, dan ben je altijd bang dat er dingen tussen komen of dat het niet lang actueel blijft. Bij deze film had ik dat ook. Maar ironisch genoeg is het nog steeds op alle mogelijke manieren relevant.

Een deel van de film speelt zich af in Zuid-Afrika, net als Black Butterflies. Heb je dat met opzet gedaan?
Dat is inderdaad niet helemaal toevallig. Ik begon ooit om dat gedeelte van de au-pair te situeren in Mexico, of zelfs Brazilië. Maar het draaien in São Paulo is levensgevaarlijk en Mexico is ook niet kinderachtig. Toen kwam Black Butterflies, terwijl ik nog steeds met de vraag in mijn hoofd zat waar ik dit verhaal neer kon zetten. En toen bedacht ik dat het continent Afrika eigenlijk de grootste prijs voor de wereldcrisis betaalt. Dat vond ik daarom qua symboliek heel goed. Plus, ik had daar al een crew geëngageerd voor Black Butterflies, dus die heeft dat gedeelte ook gedraaid.

Heb je eigenlijk alle segmenten zelf geregisseerd?
Ja.

Hoe werkte dat dan bijvoorbeeld in China, waar je de taal niet kent?
Dat was eigenlijk een van de leukste dingen van de film. Chinees spreken was onmogelijk, daar viel geen touw aan vast te knopen. En dan heb je ook nog eens dat niemand Engels spreekt, dus moesten we werken met een tolk. Het was ook wel veel handen en voeten-werk. Maar wat dan ook wel weer leuk was om te merken, was dat wat ik wilde zien weer heel universeel bleek te zijn. Ik had een ontzettend goede klik met de actrice, die begreep heel goed wat ik wilde aan intern drama. Dat was heel bijzonder, dat alle acteurs uiteindelijk precies snapten wat ik wilde.

Ik had pas bijvoorbeeld ook contact met een van de Indiase acteurs, over dat de film hier in Nederland in première zou gaan. Hij liet meteen weten dat hij zou komen. Niet dat er geld beschikbaar is om hem hierheen te vliegen, maar hij komt gewoon. Hij vond het helemaal te gek, ook het draaien. Terwijl het totaal geen chique bedoeling was. Met name in India was het een enorme toestand. Op een gegeven moment waren bijvoorbeeld de vergunningen verlopen en moesten we ergens illegaal op straat draaien.

Hoe kijk je nu na drie jaar zelf tegen het eindproduct aan?
Ik kan het eigenlijk niet meer met afstand zien. Ik heb heel erg lang gemonteerd, ik had de film wel twee keer zo lang kunnen maken. Misschien komen er nog wel wat scènes als ‘deleted scenes’ op de dvd. Ik heb het verhaal nu echt rigoureus ingekort. Het principe van het domino-effect bleek toch moeilijk te vertellen, in het script leek dat allemaal heel vanzelfsprekend. Maar inmiddels kan ik het eigenlijk niet meer objectief beoordelen. Ik zie bij mijn films altijd alleen maar wat er mis is, wat de onvolkomenheden zijn. Bij elk kuchje in de zaal word ik alweer zenuwachtig. Het blijft spannend. Ook al is het mijn zoveelste film, het blijft gewoon net alsof het de eerste is.